Anayasa Mahkemesi, Berberoğlu'nun ikinci kez seçilmesinin ardından dokunulmazlığı kaldırılmadan  yargılanıp milletvekilliğinin düşürülmesinin “hak ihlali” olduğuna karar vermiş ve dosyayı yeniden yargılama için İstanbul 14'üncü Ağır Ceza Mahkemesi'ne göndermişti. Yerel Mahkeme Anayasa Mahkemesi'ni karanını tanımadı, yeniden yargılamaya gerek görmedi. 

TBMM’de milletvekili düşürülen CHP’li Enis Berberoğlu hakkında AYM’nin yeniden milletvekili seçildiği için dokunulmazlığını düşürülemeyeceği ve yargılamanın sürdürülemeyeceğine yönelik kararının ardından İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Berberoğlu dosyasını bugün görüştü.

Mahkeme savcısı Berberoğlu hakkında yeniden yargılama yönünde görüş bildirdi.  Ancak Mahkeme heyeti AYM’nin kararına karşı direnerek Berberoğlu hakkında verilen 5 yıl 10 ay hapis cezasının infaz edilmesine karar verdi.

"AYM'NİN YETKİSİ YOK"

Mahkeme kararının gerekçesinde Berberoğlu hakkında daha önce yeniden yargılanma başvurusunun Yargıtay tarafından reddedildiğini belirterek, AYM’nin kararına neden direndiğini şöyle açıkladı:

"Yeniden AYM tarafından bu talepler hakkında yerindelik denetimi oluşturacak şekilde yeniden yargılama kararı ve durma kararı verilmesine ilişkin mahkememize yol gösterme kararı yerindelik denetimi kapsamındadır. Burada yapılacak işlem Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlalini tespit ettikten sonra bu ihlalin yerindelik denetimi olmayacak şekilde ortadan kaldırılmasını sağlamaya ilişkin olmalıdır. Ancak AYM tarafından verilen kararda, hak ihlali tespit edildikten sonra bu ihlalin ortadan kaldırılmasına ilişkin yapılması gerekenlere hükmedilirken yeniden yargılama kararı verilmesi ve durma kararı verilmesi tamamen yerindelik denetimi kapsamındadır. 6126 sayılı Yasa'nın 50 fıkra 1-son cümlesi uyarınca Anayasa Mahkemesi’nin yerindelik denetim yapma yetkisinin bulunmaması, vermiş olduğu mevcut kararda hak ihlali tespitinden sonra yeniden yargılama kararı verilmesi ve durma kararı verilmesine dair yapmış olduğu yol gösterme işlemi de yerindelik denetimi yapma kapsamı içerisinde kaldığı anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir"

Mahkeme, 17 Eylül’de AYM'nin verdiği kararın ‘yerindelik denetimi kapsamında olduğunu’ savunurken, Berberoğlu’nun yeniden yargılanmasına yer olmadığına ve hakkında daha önce verilen 5 yıl 10 ay hapis cezasının uygulanmasına oybirliği ile hükmetti. Mahkeme bu karara 7 gün içerisinde İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde itiraz edilebileceğini ekledi.  

Kararın ardından CHP MYK’nın toplantıya çağırıldığı öğrenildi.

KILIÇDAROĞLU'NDAN SERT TEPKİ: YEREL MAHKEME SARAYIN MAHKEMESİ

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin, Anayasa Mahkemesinin hak ihlali kararı sonrasında Enis Berberoğlu'na ilişkin yeniden yargılamaya yer olmadığına ilişkin kararına yönelik, "Yerel mahkeme, sarayın mahkemesidir. Niye şaşırıyorsunuz? Saraydan aldığı talimatın gereğini yapıyor. Ama bu ülkenin hukukun kırıntısı kaldıysa, biz de mücadelemizi yapacağız." dedi.

Kemal Kılıçdaroğlu, "Yerel mahkeme, sarayın mahkemesidir. Niye şaşırıyorsunuz? Saraydan aldığı talimatın gereğini yapıyor. Ama bu ülkenin hukukun kırıntısı kaldıysa, biz de mücadelemizi yapacağız." yanıtını verdi.

MECLİS BAŞKANI ŞENTOP: KESİN HÜKMÜN VARLIĞIYLA İLGİLİ KARARA BAKACAĞIZ

Enis Berberoğlu hakkında AYM kararının değerlendiren Meclis Başkanı Mustafa Şentop bugün yaptığı konuşmada, "Bizim baktığımız kesin hükmün varlığıyla ilgili yeni bir karar çıktığında şüphesiz değerlendireceğiz. Türkiye Cumhuriyeti'nde kanunlara göre davranılmaktadır. İfade hürriyeti vardır. Sonuç itibarıyla Anayasa iç tüzük ve kanunlara göre bakıp karar vermek durumundayız. Ancak kesin hüküm verildiğinde değerlendirme yapılır." demişti.

BAKAN GÜL: AYM'NİN KARARI BAĞLAYICIDIR

Katıldığı bir televizyon programında, AYM'nin Enis Berberoğlu kararını değerlendiren Adalet Bakanı Gül 'Bir gerekçeli kararı henüz yayınlanmadı. Bu gerekçeli karar yayınlandıktan sonra ancak bir değerlendirme yapmak mümkün olur. AYM kararı bağlayıcıdır. Ama önce bir gerekçenin ortaya çıkması lazım' demişti. 

NE OLMUŞTU?

Anayasa Mahkemesi, durdurulan MİT TIR'ları görüntülerini Cumhuriyet gazetesine verdiği iddiasıyla yargılandığı davada 5 yıl 10 ay hapis cezası alan Enis Berberoğlu'nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının oy birliğiyle ihlal edildiğine hükmetmişti.

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu'nun oy birliğiyle aldığı kararın gerekçesinin daha sonra yazılacağı belirtilmişti.

ANAYASA MAHKEMESİ'NİN GEREKÇELİ KARARI

Anayasa Mahkemesi (AYM), 'gizli kalması gereken bilgileri açıklamak' suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası alan CHP'li Enis Berberoğlu'nun bireysel başvurusunda seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine 17 Eylül 2020 tarihinde oy birliğiyle hükmetti. Söz konusu kararın gerekçesi Resmi Gazete'nin geçtiğimiz haftaki sayısında yayımlanmıştı.

Gerekçeli kararda, milletvekillerinin geçici olarak dokunulmazlıklarını kaldıran anayasanın geçici 20'nci  maddesindeki istisnanın, her ceza dava dosyası bakımından değil, anayasa değişikliğinin kabul edildiği tarihte mevcut yasama dokunulmazlığının kaldırılması taleplerine ilişkin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosya ile sınırlı olduğu kaydedilmişti. Yasama dokunulmazlığına ilişkin anayasanın 83'üncü maddesinin ikinci fıkrasının, milletvekillerinin TBMM'nin kararı olmadıkça tutuklanamayacağı ve yargılanamayacağı güvencesine yer verdiği aktarılan gerekçede, aynı kuralın dördüncü fıkrasının ise tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını TBMM'nin yeniden dokunulmazlığı kaldırmasına bağladığı belirtilmişti.

"YASAMA DOKUNULMAZLIĞINDAN FAYDALANMASINI ENGELLEYEN AÇIK BİR HÜKÜM BULUNMAMAKTADIR"

Tekrar milletvekili seçilen kişinin, Anayasanın 83'üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yeniden dokunulmazlık kazanacağı kuralının esas olduğu ve geçerliliğini koruduğu bildirilen gerekçede, "Anayasanın geçici 20'nci maddesinde tekrar seçilen milletvekilinin yasama dokunulmazlığından faydalanmasını engelleyen ayrı ve açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda yapılması gereken istisnanın kapsamını yorum yoluyla genişletmek veya yorum yoluyla yeni bir istisna getirmek değil, kuralı uygulamaktır" ifadeleri yer almıştı.

Gerekçede ayrıca şu ifadelere yer verildi:

"Yeniden milletvekili seçilmesine karşın hükmen tutuklu olarak kovuşturma sürdürülüp infaz evresine geçilerek başvurucunun yasama dokunulmazlığını koruyan Anayasanın 83'üncü maddesi hükmüne aykırı davranıldığı, dolayısıyla anayasanın 67'nci maddesinde güvence altına alınan seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır."

KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ HAKKI

Kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlaline ilişkin ise başvurucunun 24 Haziran 2018 genel seçimlerinde yeniden milletvekili seçilmesi dolayısıyla milletvekili seçildiği tarih itibarıyla tekrar yasama dokunulmazlığından yararlanmaya başladığı, bu nedenle anılan tarihten sonra tutulmaya devam ettirilmesinin anayasayla bağdaşmadığı aktarılmıştı.

KARAR