Pandeminin ekonomik faturası ağırlaşıyor. Binlerce şirket kapıya kilit vururken borçla ayakta kalmaya çalışanlar ise aldıkları kredileri ödeyememe riskiyle karşı karşıya.

Batık kredi miktarı 150 milyar TL’yi aşarken UYAP verilerine göre icra dairelerindeki icra ve iflas dosya sayısı ise bugün itibarıyla 22 milyon 127 bine çıktı. Pandemide birçok işletme kapalıyken icra dairelerine günlük gelen dosya sayısı ise 17 bin civarında.

Özellikle 2020 Haziran ayı sonrası ucuzlatılan ve yıllık 1 trilyon lirayı aşan kredi genişlemesinin geri ödemelerinde ciddi sıkıntı bekleniyor. Uzmanlar, pandemi nedeniyle geri ödemelerde sağlanan toleransın sonuna gelinirken bankaların yeni yılda borçlu firmaları sıkıştıracağı, çok sayıda iflas, el değiştirmenin gündeme gelebileceğine işaret ediyor. Covid-19 etkisiyle revize edilmiş geniş tanımlı işsiz sayısı ve iş kaybı Ekim 2020’de 10 milyona yaklaştı. Bu yıl işsiz sayısının katlanarak artması bekleniyor.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre 2020 Ocak-Kasım döneminde 2019’un aynı dönemine göre kapanan şirket sayısı yüzde 11 artarak 12 bin 206’ya çıktı. Kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı da yüzde 14.39 artışla 19 bin 665’e fırladı.

TOBB verilerine göre 2009’dan bu yana kapanan şirket sayısı 153 bin 241 olurken aynı dönemde iflas bayrağı çeken gerçek kişi ticari işletme sayısı da 292 bin 711’e yükseldi. İkisinin toplamı yarım milyona yaklaşıyor.

2 MİLYON ESNAF KAPANDI

Pandemi ile geçen 2020 yılında 99 bin 588 esnaf kapandı. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre son 16 yılda iflas eden esnaf sayısı ise 1 milyon 995 bini aşarak 2 milyona dayandı.

TEK UMUT YENİ BİR PAKET

TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, bundan sonraki süreçte tek umutlarının yeni bir paket olduğunu vurgulayarak “Borç ödemelerin ötelenmesi ve faizsiz bir destek paketi acilen açıklanmalı. Yoksa esnaf dayanamaz, kapanmalar artar” dedi. 10 milyonu aşkın kişinin bu alanda çalıştığına dikkat çeken Palandöken, ertelenen vergilerin, kredilerin, ödenemeyen kira, elektrik, su, doğalgaz gibi borçların, küçük işletmelerin toplam sermayesinden daha fazla noktaya geldiğini söyledi. Palandöken, “İşletmeler açılmamak üzere kapanmadan önce gerekli müdahaleler yapılmalı” diye konuştu.

Küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ) ise borç miktarı artıyor. Gemiyi yüzdürmek için borca sarılan binlerce işletme, borcunu döndüremediği için batıyor. Batık KOBİ kredisi miktarı Kasım 2020 itibarıyla 57 milyar 875 milyon TL’ye çıktı. Takipteki KOBİ sayısı ise 285 bine dayandı.

150 MİLYARLIK BATIK KREDİ

BDDK verilerine göre bankacılık sektöründe Kasım 2020 itibarıyla batık kredi miktarı 150 milyar TL’yi aşıyor. Geçen yıl aynı dönemde bu miktar 143 milyar TL civarındaydı. En fazla batık kredinin olduğu sektör 25 milyar TL ile imalat sanayii olurken ikinci sırada 25 milyar liralık batıkla inşaat, üçüncü sırada 24 milyar TL ile toptan ve perakende ticaret geliyor. Batık kredi oranı en hızlı artan sektör ise enerji. Sektörün 15 milyar TL’yi aşkın takipteki kredisi bulunuyor.

CUMHURİYET