V. Mehmed için ressam Fleck’e çizdirilen 2. Wilhelm tablosu padişah tahttan indirildikten ve Alman imparator sürgündeyken İstanbul’a ulaşınca ‘sahipsiz’ kaldı. Tablo 1 asırdır sahibini arıyor

İstanbul Gümüşsuyu’ndaki Almanya Başkonsolosluğu’nda bulunan ve son Alman İmparatoru 2. Wilhelm’i Osmanlı mareşal üniformasıyla gösteren tablo 101 yıldır sahibini arıyor. Osmanlı padişahı V. Mehmed Reşat armağan edilmek üzere Alman ressam Max Fleck’e çizdirilen tablo, savaş şartlarındaki ulaşım güçlükleri nedeniyle ancak padişah tahttan indirildikten ve 2. Wilhelm sürgüne gönderildikten sonra İstanbul’a ulaşınca “sahipsiz”’ kaldı. Türk-Alman dostluğunun sembolü olarak çizilen gizemli tablo tam bir asırdır, ne Almanya’ya gönderilebiliyor, ne de Türkiye’ye teslim ediliyor.

İstanbul Almanya Başkonsolosluk binasında bulunan ve son Alman İmparatoru 2. Wilhelm’e ait yağlı boya tablonun bilinmeyen hikayesi bir asır öncesine dayanıyor. 1. Dünya Savaşı öncesi Osmanlı Devleti ile Alman İmparatorluğu arasında kurulan yakın siyasi ilişkiler, savaşın devam ettiği günlerde ittifaka dönüştü. Savaş yıllarında Türk halkı ve Osmanlı sarayının sevgisini kazanmak isteyen Alman İmparatoru 2. Wilhelm, 1917 tarihinde, daha önce iki kez geldiği İstanbul’u yeniden ziyaret etmeye karar verdi. 

Sultan V. Mehmed, 1917 yılında Alman impara-toru II. Wilhelm’i İstanbul’da böyle karşılamıştı.

Nakliye geciktirdi

Ziyaret öncesi Prusya Kraliyet ressamı Max Fleck’i yanına çağıran 2. Wilhelm, hediye edilmek üzere kendisini Osmanlı mareşal üniformasıyla gösteren bir yağlı boya tablo yapmasını istedi. Tablo tamamlanmadan yola koyulan 2. Wilhelm’in İstanbul seyahati, 1. Dünya Savaşı’nın sıcak günlerinde güçlükle gerçekleştirildi. İmparator deniz yolunun İngiliz donanmasının hakimiyetine girmesi nedeniyle seyahatini trenle gerçekleştirmek zorunda kaldı. Alman heyeti, mareşal üniformalı tablonun yapılacak son rütuşların ardından trenle gönderilmesine, ziyaretin son günlerinde Osmanlı padişahına hediye edilmesine karar verildi. Ancak Balkanlar üzerinden uzun süren demiryolu nakliyesi nedeniyle tablo ancak 1918 yılı sonunda İstanbul’a ulaştı. Bu sırada Sultan 5. Mehmed Reşat tahttan indirilmiş, ittifak devletleri savaşı kaybetmiş, 2. Wilhelm ise Hollanda’ya sürgüne gönderilmişti. Sahipsiz kalan tablo, hediye edilmek üzere Gümüşsuyu’ndaki Alman Konsolosluğu’na kaldırılırken, aradan 101 yıl geçti. 

‘Sahibi biz değiliz’

Bir asırdır sahibini arayan tablo üzerinde araştırmalar yürüten ressam Viron Vert Milliyet’e şu bilgileri verdi:

“Alman İmparatorluğu çöküp Osmanlı padişahı tahttan indirilince 2. Wilhelm’in mareşal üniformalı tablosu ortada kaldı. Alman yetkililer tabloyu ne yapacakları konusunda ikilime düştü. Elçilik, tabloyu bir süre sonra Almanya’ya geri gönderiyor. Ancak Berlin’e ulaşan tabloyu Alman Dışişleri ‘Sahibi biz değiliz’ diyerek yeniden İstanbul’a gönderiliyor. Elçilik tabloyu, bu kez ‘ne olur, ne olmaz’ düşüncesiyle depoya kaldırıyor. Yıllarca tavan arasında duran tablonun, 1980’lerin başında konsolosluğun 2. Wilhelm salonuna asılmasına karar veriliyor. Birkaç yıl önce Alman Ulusal Müzesi yetkilileri, sergilemek amacıyla tablonun Almanya’ya gönderilmesini istedi ancak Alman Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliği bu talebe olumsuz cevap verdi. Tablonun İstanbul’da kalması gerektiği, hediye edilmek üzere hazırlanan tablonun sahibinin belli olmadığı belirtildi. Sizin anlayacağınız 2. Wilhelm tablosu 101 yıldır vatansız.”

İmparatorluk arması üstünde

Alman Başkonsolosluğu Kültür ve Basın Bölümü’nden yetkililerin izni ile yerinde incelediğimiz 2. Wihelm tablosu, 236*146 cm ebatlarında bulunuyor. Altın kaplamalı çerçevenin üst kısmında ise Alman İmparatorluk arması bulunuyor. Tabloda 2. Wilhelm Osmanlı üniforması ile görülürken, imparatorluk taç ve asası ise arka fonda yer alıyor.

MİLLİYET