2024: Türkiye'nin Çevresinde Güç Dengeleri Yeniden Şekilleniyor
2024’te Orta Doğu’da dengeler değişti. Suriye’de rejim değişikliği, İsrail-Hamas savaşı ve Türkiye’nin diplomatik etkisi dikkat çekiyor. Türkiye’nin artan gücü bölgede yeni bir dönem başlattı.
Editor
0
2024: Türkiye'nin Çevresinde Güç Dengeleri Yeniden Şekilleniyor
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
2024 yılı, Türkiye’nin çevresindeki bölgesel dengelerde önemli değişimlere sahne oldu. Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin sona ermesi ve İsrail-Hamas savaşı gibi gelişmeler, Orta Doğu’yu şekillendiren olaylar arasında yer aldı. Aynı zamanda Rusya-Ukrayna savaşında değişim yaşanmazken, Türkiye’nin bölgesel gücü ve diplomatik etkisi belirgin bir şekilde arttı.
Orta Doğu’da Yeni Dönem: Suriye’de Rejim Değişikliği
Aralık ayında Heyet Tahrir eş-Şam’ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalifler, Suriye’de Beşar Esad yönetimini devirdi. Halep, Hama, Humus ve Şam gibi önemli şehirlerin kontrol altına alınması, Suriye’de yeni bir dönemin başlangıcı oldu. HTŞ lideri Muhammed el-Colani’nin azınlıklara ve farklı gruplara saygılı bir yönetim vaat etmesi, bölgeyi yakından takip eden ülkelerin dikkatini çekti.
Suriye’de kurulan geçici hükümetin başbakanlığına Muhammed el-Beşir atanırken, Türkiye’nin bu süreçteki rolü öne çıktı. HTŞ ve Suriye Milli Ordusu’nun kurulmasında etkili olan Türkiye, yeni dönemde bölgesel güç olarak dikkat çekiyor.
İran ve Rusya Zemin Kaybediyor
Beşar Esad’ın devrilmesi, Suriye’deki Rusya ve İran etkisini önemli ölçüde azalttı. Moskova, Ukrayna savaşı nedeniyle Suriye’de etkin adımlar atamazken, İran’ın Hizbullah ve Lübnan’a erişim konusunda zorluk yaşayabileceği değerlendiriliyor. Rusya’nın Hmeymim ve Tartus üslerini koruma hedefiyle sınırlı bir politika izlediği gözlemlenirken, İranlı yetkililer yeni duruma uyum sağlamak için strateji değişikliği sinyalleri verdi.
Türkiye ve ABD Arasındaki Diplomasi Trafiği
Suriye’deki gelişmeler, Türkiye ve ABD arasındaki diplomatik temasları hızlandırdı. Özellikle YPG ile ilgili müzakereler gündemdeydi. Türkiye, ABD’nin YPG’yi desteklemesine karşı çıkarak, örgütün yeni Suriye yönetimine bağlılığını ilan etmesi gerektiğini belirtti. Bu süreç, Ankara’nın bölgedeki gücünü artıran bir diğer faktör oldu.
İsrail-Hamas Çatışmasının Bölgesel Etkileri
Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği saldırılarla başlayan savaş, 2024 boyunca sürdü. İsrail’in Gazze, Suriye ve Lübnan’daki İran bağlantılı hedeflere düzenlediği operasyonlar, bölgedeki gerilimi tırmandırdı. Eylül ayında İsrail, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı öldürerek Lübnan’da güç dengelerini değiştirdi.
ABD’nin arabuluculuğuyla ilan edilen 60 günlük ateşkese rağmen, bölgede çatışmalar devam etti. Bu süreçte Türkiye, barış görüşmelerinde kritik bir rol üstlendi.
Rusya-Ukrayna Savaşında Belirsizlik
2024 yılında Rusya-Ukrayna savaşında önemli bir değişim yaşanmadı. Rusya, Ukrayna topraklarının %20’sinde kontrolünü sürdürürken, Ukrayna’nın Rusya’nın Kursk bölgesine düzenlediği operasyon dikkat çekti. ABD’nin Ukrayna’ya uzun menzilli füze desteği sağlaması, Rusya’nın nükleer silah doktrininde değişiklik yapmasına yol açtı.
Sonuç: Türkiye’nin Artan Gücü
2024 yılı, Türkiye’nin bölgesel gücünün arttığı ve diplomatik etkisinin genişlediği bir yıl oldu. Orta Doğu’da Suriye ve İsrail-Lübnan hattındaki gelişmeler, Türkiye’nin jeopolitik önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
