Türkiye'de tutuklu bulunan mahkumların son yıllarda hapishane koğuşlarında birçok insani haktan mahrum bırakıldıkları, ayrımcılığa maruz kaldıkları ya da yeterli hizmeti alamadıklarıyla ilgili sosyal medyada ve yazılı basında çıkan birçok haber güncelliğini koruyor.

Mahkumlar özellikle koğuşlardaki aşırı kalabalık, hijyen eksikliği, yemeklerin kalitesizliği, yakınlarıyla görüşmelerin oldukça kısa tutulduğu, görevlilerin gerekli hizmetleri ihmal ettikleri ve hastalandıkları zaman yeterli tedaviyi göremedikleri şeklinde birçok konudan şikayetçi.

82'si kapalı ve 48'i açık olmak üzere toplamda 130 farklı hapishaneden gelen şikayetleri derleyen CİSST, mahkum ve yakınlarıyla alakalı bilgileri ise gizli tuttu.

Rapora göre mahkumların çoğunluğu tutuklu bulundukları koğuş ve hücrelerde özellikle hijyen, beslenme, sağlık hakkına erişim, Covid-19 salgını sebebiyle oluşturulan karantina koğuşlarının durumu başlıkları altında onlarca sorunla yüzleşiyor.

Hapishanelerin genel durumuna bakıldığında en çok gelen şikayetler koronavirüs salgını sonrası koğuşların yeterli derecede dezenfekte edilmemesi, kalabalık sebebiyle koğuşlarda temiz hava akışının sağlanamaması, hapishanelerde havalandırmaların keyfi olarak geç açılması, kaloriferlerin yeterince yanmaması, bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının sayım sırasında sosyal mesafeye uymaması ve maske takmaması gibi konular.

Birçok hapishanede mahkumlara sabun ve dezenfektan verilmiyor

CİSST'nin şikayet listesinde Covid-19 sonrası mahkumların büyük çapta hijyen sorunu yaşadığı görülüyor. Buna göre birçok mahkum sabun, dezenfektan ve çamaşır suyu gibi temel temizlik malzemelerine ulaşmakta zorluk çekiyor. Bazı hapishanelerde ücretsiz dağıtılan temizlik malzemeleri bazı yerlerde ücretle satılıyor. Birçok cezaevinde banyo ve tuvaletler oldukça kirli ve sular sık sık kesiliyor. Banyo yapmak için verilen sıcak su da oldukça yetersiz.

Yemekler yetersiz ve hijyenik değil, birçok yemek doğrudan çöpe gidiyor

Cezaevlerinden gelen en önemli şikayetlerden biri de verilen yemeklerin kalitesizliği, hijyenik olmaması ve miktar bakımından yetersiz oluşu. Bu sebeple birçok mahkum gıda ihtiyacını kantinlerden karşılıyor. Kantinlerde çeşit az ve fiyatlar pahalı. Önceden yemeklerde karbonhidrat ve et dengesi sağlanırken, şimdilerde pilav ve makarna gibi yiyeceklerin ağırlıklı olarak verildiği gelen şikayetler arasında. Birçok mahkum verilen yemeklerin doğrudan çöpe gittiğini belirtiyor. Bazı hapishanelerde 15 kişilik koğuşlara 10 adet meyve dağıtılıyor ve maddi durumu yetersiz mahkumlar kantinden takviye olarak meyve ve sebze alamıyor.

Hastaneye kaldırılan mahkumlar yer yok diye geri gönderiliyor

Covid-19 salgını döneminde mahkumların en çok dert yandıkları sorunlardan biri de sağlık hakkına erişimde güçlük çekmeleri. Bazı hapishanelerde revire doktorların gelmediği, hasta olan mahkumların gerekli ilaçları alamadığı, koronavirüs belirtileri gösteren mahkumların test olamadıkları, bazı hapishanelerde hastane randevularının iptal edildiği, ameliyat tarihi gelen mahpusların randevularının da hastane sevklerinin yapılmaması sebebiyle ertelendiği gibi birçok sağlık sorunu bulunuyor.

Hastaneye sevk edilen ağır hasta mahpusların ya da acile getirilen hastaların hastanede yer yok denilerek hapishaneye geri gönderildiği de diğer önemli şikayetler arasında yer alıyor.

5 kalp krizi geçiren mahkumun pandemi sürecinde hiçbir tedavisi yapılmadı

CİSST'in raporunda Ödemiş, Elazığ, Diyarbakır gibi şehirlerde yer alan cezaevlerinde kalan Mehmet Salih Filiz, Deniz Yıldırım, Abdulsamet Durak ve Mehmet Emin Özkan gibi kanser ya da kalp krizi geçirmiş mahkumların yeterli tedaviyi göremedikleri ve bu sebeple de durumlarının giderek ağırlaştığı yönünde bazı bilgiler de yer alıyor.

Örneğin vücudunda yüzde 87 oranında fonksiyon kaybı olan Mehmet Emin Özkan tek başına bakımını üstlenemiyor. Aynı koğuşta yer alan oğluysa daha önceden babasının bakımını üstlenirken kendi isteği dışında başka bir hapishaneye sevk edilmiş. Özkan şimdiye kadar 5 kalp krizi ve 4 anjiyo geçirmiş ve ailesi mahkumun durumuyla ilgili haber alamıyor. Pandemi sürecinde, risk grubunda olan ve hiçbir tedavisi yapılamayan, Özkan’ın Adli Tıp Kurumu başvurusu da reddedilmiş.

EURO NEWS