68 yıllık mücadele: Bir çift güvercin havalansa

Ruslara casusluk yapmaktan 1953 yılında ABD’de idam edilen Rosenberg çiftinin oğulları

Editor

Temmuz 11, 2021 - 10:42

68 yıllık mücadele: Bir çift güvercin havalansa

68 yıllık mücadele: Bir çift güvercin havalansa

Ruslara casusluk yapmaktan 1953 yılında ABD’de idam edilen Rosenberg çiftinin oğulları, anne ve babalarının suçsuzluklarını ispat etmek için savaş veriyor

ABD’de Komünist Partisi üyesi olan, Sovyetler Birliği adına casusluk yapmak ve atom bombasıyla ilgili bilgileri Ruslara vermekle suçlanarak 1953’te idam edilen Ethel Rosenberg ile Julius Rosenberg’in oğulları, ebeveynlerinin suçsuzluğu için mücadele edeceklerini açıkladı.

Barış zamanında casusluk suçundan idam edilen yegane Amerikalılar olarak bilinen Rosenberglerin oğulları Robert ve Michael Meeropol, “Guardian” gazetesindeki röportajda, ebeveynlerinin aklanması için 1970’lerden bu yana verdikleri mücadeleye eski Başkan Donald Trump döneminde ara verdiklerini söyledi.

Evlatlık verildikleri ailenin “Meeropol” olan soyadını taşıyan Rosenberg kardeşler, “İnsanların Trump’a oy vermeye bu kadar bağlanabileceğine inanmadık, ama elbette yapabilirler. Sonuçta pek çok insan çağlar boyunca cadı mahkemelerine, anti-semitik iftiralara, yatağın altındaki komünistlere inandı” dedi.

Milliyet'te yer alan habere göre Rosenberg kardeşler, bununla birlikte, Michael’ın kızı Ivy tarafından yapılan ve 2019’da Rosenberg çiftinin infazı ile Trump arasında bağlantı kurulan “Zorba Korkak Kurban” adlı belgeselle “intikam” aldıklarını ifade etti. Robert ve Michael Meeropol, Ocak ayında göreve başlayan ABD Başkanı Joe Biden’ın kendi davalarına olumlu bakacağı konusunda “iyimser”liklerini ifade ederek, kampanyalarına kaldıkları yerden devam edeceklerini söyledi.

CASUSLUK YAPTIKLARI GEREKÇESİYLE

Ethel Rosenberg, kardeşi David Greenglass, eşi Ruth Greenglass ve Julius Rosenberg 1950’de birkaç ay arayla Sovyetler Birliği yararına casusluk yaptıkları gerekçesiyle tutuklandı. David Greenglass, kendisi ve eşini kurtarmak için Julius’a, ABD’nin atom bombasının bir taslağını verdiğini ve Ethel’in aralarındaki tartışmalara dahil olduğunu söyledi.

David Greenglass, isimleri verdiği için infaz yerine 9 yıl hapis yattı. Ruth Greenglass ise, evde kalıp çocuklarına bakmakta özgürdü. Masum olduklarında ısrar eden Rosenbergler ise kabul edecek suçlarının olmadığını söyleyerek, ‘iftira da olsa’ isim vererek infazdan kurtulma seçeneğini reddetti. Daha sonra David Greenglass, Rosenberglere iftira attığını itiraf etti.

Robert ve Michael Meeropol, 1970’lerde FBI ve CIA’e Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası uyarınca dava açtı ve ebeveynlerinin masumiyetini kanıtladığına inandıkları 300 binden fazla gizli belge elde etti.

TEK AMERİKALI KADIN

1995’te Venona belgelerinin gizliliği kaldırıldı. Bunlar, 1943’ten 1980’e kadar ABD karşı istihbaratı tarafından ele geçirilen, Sovyet istihbarat teşkilatları arasında gönderilen şifresi çözülmüş mesajlardı. İçlerinde Rosenbergler ve Greenglass’ın isimleri vardı. Ancak, Ethel Rosenberg’in Sovyetler Birliği ajanı olmadığı, Julius Rosenberg’in ise ajan olduğu ancak, atom bombası veya silahıyla ilgili istihbarat toplamadığı kanıtlandı.

Öte yandan, özellikle genç bir annenin infaz edilmesi, ABD’de yankı uyandırdı. Ethel Rosenberg, ABD hükümetince cinayet dışında bir suçtan öldürülen tek Amerikalı kadın oldu.

Bununla birlikte Rosenbergler, Amerikan tarihinin belirli bir dönemini yansıttıkları için popüler kültürün parçası haline geldi. Tony Kushner’ın “Angels In America” adlı oyunu ile Woody Allen’ın “Suçlar ve Kabahatler” filminde Rosenberglerin hikayesine atıfta bulunan bölümler yer alıyor. Ayrıca, şair Melih Cevdet Anday’ın Rosenbergler için yazdığı ve Zülfü Livaneli tarafından bestelenen “Bir Çift Güvercin Havalansa” adlı bir şiiri de saymak gerek.

Melih Cevdet Anday'ın o şiiri şöyle:

Bir çift güvercin havalansa

Yanık yanık koksa karanfil

Değil bu anılacak şey değil

Apansız geliyor aklıma

Neredeyse gün doğacaktı

Herkes gibi kalkacaktınız

Belki daha uykunuz da vardı

Geceniz geliyor aklıma

Sevdiğim çiçek adları gibi

Sevdiğim sokak adları gibi

Bütün sevdiklerimin adları gibi