AB projesiyle Libya yükseköğretimi için Araştırma ve İnovasyon köprüsü kuruldu

AB projesiyle Libya yükseköğretimi için Araştırma ve İnovasyon köprüsü kuruldu

Boğaziçi Üniversitesi’nden Libya’ya bilim çıkarması

Avrupa Birliği çatısı altında, Akdeniz Üniversiteler Birliği (UNIMED) tarafından yürütülen  ‘’Libya Yükseköğretiminde Araştırma ve İnovasyonu Geliştirme - IBTIKAR’’ projesindeki üç Avrupa üniversitesinden biri olan Boğaziçi Üniversitesi, Libya’daki 11 üniversitenin araştırma ve inovasyon kapasitesini artırmak üzere bu ülkedeki partner üniversitelerin akademik ve idari personeline çeşitli eğitimler verecek. 

‘’Avrupa’dan Libya’ya Eğitim Desteği’’ başlıklı iş paketinin lider yürütücüsü olan Boğaziçi Üniversitesi, Ocak 2021’de başlayan ve üç yıl sürmesi planlanan IBTIKAR projesine Çevre Bilimleri Enstitüsü’nden uzman akademisyenler ile katkı sunuyor.

2018 yılında UNIMED tarafından Libya’daki yükseköğretim kurumlarının araştırma odaklı bir yapıya kavuşturulması hedefinden hareketle oluşturulan IBTIKAR projesine Avrupa Komisyonu Erasmus+ projeleri kapsamında Yükseköğretimde Uluslararası Kapasite İnşaası başlığı altında yaklaşık 1 Milyon Euro bütçe ayrıldı.  

Projenin Avrupalı ortakları arasında Akdeniz Üniversiteler Birliği (İtalya), Salento Üniversitesi (İtalya), Universidade de Tras-Os-Montes e Alto Duoro -UTAD (Portekiz) ve Boğaziçi Üniversitesi yer alırken; Libya’dan Tripoli Üniversitesi, Bingazi Üniversitesi, Misurata Üniversitesi, Sebha Üniversitesi, Sirte Üniversitesi, Zawia Üniversitesi, El Mergib Üniversitesi, Alasmarya İslam Üniversitesi, Bani Waleed Üniversitesi, Ajdabiya Üniversitesi ve Libya Uluslararası Tıp Üniversitesi bulunuyor. 

İBTİKAR projesinin Boğaziçi Üniversitesi’nde yürütücülüğünü Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naz Zeynep Atay Gök yürütürken; yardımcı yürütücülüğünü Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necati Aras üstleniyor. Proje ekibinde Çevre Bilimleri Enstitüsü’nden Enstitü Müdürü Prof. Dr. Turgut Tüzün Onay, Enstitü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Burak Demirel ve öğretim üyesi Prof. Dr. Nadim Copty yer alıyor. 

Prof. Dr. Naz Zeynep Atay Gök, Libya’daki üniversiteler için araştırma önceliklerinin belirlenmesi, kurumlarda uzmanlığın teşvik edilmesine yönelik stratejilerin geliştirilmesi ve mevcut araştırma merkezlerinin desteklenmesi konusunda yürütülecek çalışmalara Boğaziçi Üniversitesi’nin destek olacağını kaydetti.

‘’Çevre Bilimleri alanında araştırma ve inovasyonda Libya üniversitelerine danışmanlık yaparak bu süreçte daha yakın temas halinde çalışacağız’’ diyen Prof. Dr. Atay Gök, Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü’nün çeşitli alanlarda çalışmalar yapılan 12 adet araştırma laboratuvarına sahip olduğunu ve bu laboratuvarlarda çevre mikrobiyolojisi ve biyoteknoloji, çevre analizleri, biyolojik arıtma, moleküler ekoloji, katı atıklar, toprak kirliliği başta olmak üzere çeşitli araştırmalar yürütüldüğünü ekledi. 

İşbirliği alanı Çevre Bilimleri

Prof. Dr. Gök, proje kapsamında ele alınacak çalışmalar hakkında ise şu bilgileri verdi:

‘’Proje, toplam sekiz iş paketinden oluşuyor. İlk iki iş paketinde Libya üniversitelerinin ihtiyaçları ve talepleri netleştirilecek, buna göre aksiyon planları ile araştırma gündemleri ve araştırma teknolojilerini geliştirmek için izlenecek yollar belirlenecek.  Bu çerçevede Libya’daki partner üniversiteler kendi içlerinde hangi konularda ne tür ihtiyaçları olduğunu belirleyecekler. Biz de onların taleplerine göre çalışmalara başlayacağız. Projenin ikinci yılı olan 2022’de Avrupa’dan Libya’da Eğitim başlığı altında üçüncü bir iş paketi gündeme gelecek. Bu iş paketinin yürütücü liderliğini Boğaziçi Üniversitesi olarak biz yapacağız. 

Çevre Bilimleri alanındaki akademik birikimimiz ve uzmanlığımız sayesinde Libya’daki üniversitelere, Çevre Bilimleri alanında nasıl programlar oluşturabileceklerinden tutun da doktora programlarını nasıl tasarlayacaklarına, laboratuvar güvenliği konusunda ne tür adımlar atmaları gerektiğine uzanan bir dizi konuda eğitimler vereceğiz. Hem akademik hem de idari çalışanlara yönelik olan bu eğitimler ayrı ayrı; hem yatay hem de dikey şekilde planlanacak. Süreç içinde seçilmiş bir akademik gruba ise ileri düzeyde araştırma konuları ve doktora programlarının oluşturulmasında destek vereceğiz. Eğitimlerin yanı sıra, partner üniversitelerden akademisyenlerin İstanbul’a gelerek laboratuvarlarımızı bizzat görmeleri amacıyla teknik ziyaretlerin organize edilmesini de planlıyoruz’’.

Libya’ya yükseköğretimde dünya ligine çıkma fırsatı

IBTIKAR projesinin Libya’daki yükseköğretimin seviyesini dünya üniversiteleri düzeyine taşımayı amaçladığını kaydeden Prof. Dr. Gök, sözlerini şöyle sürdürdü: 

‘’Burada amaçlanan; araştırma ve inovasyon kapasitesi anlamında Libya’daki yükseköğretim kurumlarının dünya üniversiteler liginde yer bulmalarını sağlamak. Boğaziçi Üniversitesi olarak araştırma birikimimiz ve başarılarımızla birlikte inovasyon yaklaşımımızı dünyadaki başka üniversitelere aktararak onların da belli bir seviyeye gelmesini sağlamaya gayret edeceğiz. Bu uluslararası projede liderlik görevi üstleniyor olmanın üniversitemiz adına önemli bir deneyim olacağına inanıyoruz’’.

Prof. Dr. Naz Zeynep Atay Gök, 15 Ocak 2021 tarihinde resmi olarak başlayan projede, küresel pandemi nedeniyle bir dizi çevrimiçi toplantıyla ilerlediklerini aktararak, 29 Mart-1 Nisan tarihleri arasında tüm ortaklarla uluslararası bir toplantı yapıldığını belirtti. Ayrıca, Libya üniversitelerinin kendi aralarında düzenledikleri bir başka toplantıya Boğaziçi Üniversitesi olarak katıldıklarını belirten Gök, bu toplantıda Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü uzmanlarıyla birlikte projeye sunacakları katkıları Libyalı meslektaşları ile paylaştıklarını kaydetti. 

Üç yıl sürecek projenin sonunda Avrupa Birliği’nin merkezi Brüksel’de düzenlenecek toplantıyla tüm paydaşlar bir araya gelerek proje sonuçlarını uluslararası kamuoyu ile paylaşacaklar.