ABD Başkanı Biden’dan Normandiya Çıkarması yıldönümünde Ukrayna mesajı: “Diktatörler karşısında vazgeçemeyiz”

PARİS — 

ABD ve İngiltere dahil 25 ülkenin devlet ve hükümet başkanları, Fransa’yı Nazi işgalinden kurtarmak üzere 6 Haziran 1944’te yapılan Normandiya Çıkarması’nın 80. yıldönümünü için düzenlenen törenlere katıldı. Konuşmasında Nazi Almanyası ve Batı demokrasilerinin karşı karşıya olduğu tehditler arasında benzerlik kuran ABD Başkanı Biden Batılı ülkelerin gözünü Ukrayna'nın üzerinden çekmeyeceğini söyledi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Normandiya Çıkarması’nın 80’inci yıldönümünü, Omaha Plajı’na çıkarma yapan ABD, Gold Plajı ve Sword Plajı’na çıkarma yapan İngiltere ve Juno Plajı’na çıkarma yapan Kanada’nın liderleriyle birlikte kutladı.

Rusya’nın Ukrayna’yı 2022’de işgaliyle savaşın Avrupa’nın kapılarına 80 yıl sonra yeniden dayandığı bir sırada yapılan törenlere ABD’yi temsilen Başkan Joe Biden ve eşi Jill Biden, İngiltere adına Kral 3. Charles ve eşi ile Başbakan Rishi Sunak, Kanada adına da Başbakan Justin Trudeau katıldı.

Müttefik güçleri temsil eden ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Kralı III. Charles ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau, 6 Haziran 1944'te Kuzey Fransa'daki Normandiya'nın kumsallarına çıkan on binlerce askerin anısına saygı duruşunda bulundu.

ABD Başkanı Joe Biden tarihi Amerikan mezarlığından, müttefiklerin Avrupa’yı Nazi işgalinden kurtarmak için üstlendiği fedakarlığı hatırlatarak, “Ukrayna’dan gözümüzü ayırmayacağız. Ukrayna bir zorba tarafından işgal ediliyor ve asla pes etmeyeceğiz” dedi.

Törenlere Putin katılmadı, Zelenski ayakta alkışlandı

Müttefiklerin savaştığı Almanya adına Başbakan Olaf Scholz da törenlere katıldı.

Nazi Almanyası’nın yenilmesine büyük katkı yapan ancak Ukrayna işgaliyle savaşı Avrupa’nın kapısına getiren Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin törenlere katılmadı.

Putin yerine, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski törenlere davet edildi. Ukrayna lideri tören alanına gelirken ayakta alkışlandı.

Onur konukları eski muhariplerdi

Törenin onur konukları, birçoğu 100 yaşın üzerinde 200 eski muharipti. Çoğunluğu tekerlekli sandalyede battaniyelere sarılmış şekilde güçlükle konuşan 200 eski askerin, uzun uzun çıkarma yaptıkları kıyıya bakarak 80 yıl önce olanları ayrıntılarıyla anlatmaları dikkat çekti.

Ver-sur-Mer'deki Britanya Anıtı'nda medyaya konuşan 100 yaşındaki eski muharip İngiliz Cecil Newton’un, “Bu kadar çok gencin öldürülmesinden dolayı üzgünüm. Eylemde yer alan herkes her zaman benimle, bizimle birlikte olacak. Onları artık görebiliyorum” sözleri izleyenleri duygulandırdı.

Biden: “Gelmiş geçmiş en büyük nesil”

Fransa-Amerika ortak töreni Normandiya çıkarmasının sembol mekanlarından Colleville Sur Mer’deki Amerikan Askeri Mezarlığı’nda yapıldı.

Macron ve Biden'ın da katıldığı törende çok sayıda muharibin bakıcılarının yardımıyla tekerlekli sandalyelerinden kalkıp katılımcıları selamlaması uzun süre alkışlandı. Başkan Biden, muhariplerle uzun uzun sohbet etme şansı yakaladı.

Tören, müttefiklerin 80 yıl önce Fransa’ya yardımına benzer bir yardım talep eden Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin, kendi ülkesini yeniden hatırlatmasına da zemin hazırladı.

Zelenski, Omaha Plajı’nda düzenlenen uluslararası törene katılmadan hemen önce X hesabından paylaştığı mesajında, “Bu olay ve gün, özgürlük ve demokrasi arayışında gösterilen cesaret ve kararlılığın bir hatırlatıcısıdır. Müttefikler o zaman Avrupa'nın özgürlüğünü savundu, Ukraynalılar da şimdi bunu yapıyor. O zaman birlik galip geldi ve bugün gerçek birlik galip gelecek” dedi.

Amerikan anma töreninde hayatta kalan Amerikalı gazilerle tanışan ve onlarla sohbet eden Zelenski bir gaziye, “Gelmiş geçmiş en büyük nesil. 102 yaşında olduğuna inanamıyorum” dedi.

Biden: “Diktatörler karşısında vazgeçemeyiz”

ABD Başkanı Joe Biden Amerikalı askerlere ve gazilere saygı duruşunda bulunduktan sonra yaptığı konuşmada, Nazi Almanyası ve Batı demokrasilerinin karşı karşıya olduğu tehditler arasında benzerlik kurdu.

Biden, “Hitler ve onun yanındakiler demokrasinin zayıf olduğuna ve geleceğin diktatörlüklerde yattığına inanıyorlardı. Burada, Normandiya kıyılarında, özgürlük ile zorbalık arasındaki mücadelenin kararı verilecekti” dedi. Amerikalı muhariplere seslenerek “Amerikan halkı adına her birinize teşekkür ediyorum. 160 bine yakın asker hava yoluyla geldi. Birçoğu geri dönmedi. Ama özgürlüğün zorbalıktan daha güçlü olduğunu kanıtladı. Demokrasilerimizin ideallerinin, birleşik bir tiranlık ordusundan daha güçlü olduğunu kanıtladık. Müttefiklerin şaşmaz birliğini kanıtladık” ifadelerini kullandı.

Ukrayna'daki savaşa değinen Biden, “Ukrayna bir zorba tarafından işgal edildi ve biz asla pes etmeyeceğiz. Ukraynalılar büyük kayıp yaşıyor ama teslim olmuyorlar. Diktatörler karşısında vazgeçemeyiz, bu düşünülemez. Eğer öyle yapsaydık bu sahilde yaşananları unuturduk” dedi.

İsmini vermeden Vladimir Putin'i “sadece tahakküm kurmayı düşünen bir zorba olarak tanımlayan Biden, Rus saldırısının ağır kayıplara neden olduğunu, 350 bin Rus askerinin öldürüldüğünü veya yaralandığını, bir milyon kişinin de Rusya'dan kaçtığını söyledi. Biden, “Ukrayna'dan bakışlarımızı kaçırmayacağız. Eğer başka tarafa bakarsak, Ukrayna Rus egemenliğine girecek, sonra da tüm Avrupa düşecek” diye konuştu.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron da Colleville-sur-Mer Amerikan mezarlığında, Biden çifti ve hala hayatta olan 11 eski muharip Amerikan askerinin önünde, “1944’te 20 yaşında bile değildiniz. Gelecek hayalleriniz, projeleriniz vardı. Ailenizi, sevdiklerinizi terk ettiniz; her şeyinizi bırakıp okyanusu aşarak bizim bağımsızlığımız ve özgürlüğümüz için geldiniz. Bunu asla unutmayacağız” sözleriyle yaşamını yitiren ve hayatta kalan Amerikan askerlerini selamladı.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron, hayatta kalan 11 Amerikan askerine Legion d’Honneur onur madalyası taktı.

ABD Temsilciler Meclisi’nin eski başkanı Nancy Pelosi de, Omaha Plajı’na ve Colleville-sur-Mer mezarlığına bakan devasa bir çadırda toplanan Amerikalı eski muharipleri selamladı.

“Özgür uluslar zulme karşı durmalı”

İngiltere Kralı III. Charles, Ver-sur-Mer'deki Gold Plajı’na bakan İngiliz anıtında düzenlenen törenlerde yaptığı konuşmada, “On yıllar boyunca önümüze tekrar tekrar gelen dersi hatırlıyoruz: Özgür uluslar zulme karşı birlikte durmalı" dedi.

Kral Charles, “Böyle bir fedakarlığın bir daha asla yapılmaması için dua edelim. Minnettarlığımız ve hayranlığımız sonsuzdur” diye konuştu. Çıkarmaya katılan muhariplerin artık azaldığını belirten Kral Charles, “Onları, neyi temsil ettiklerini ve bizim için neler başardıklarını hatırlama yükümlülüğümüz asla azalamaz” diye konuştu.

İngiltere'deki törene katılan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, “Fransa'da hiç kimse sizin fedakarlığınızı unutamaz” diyerek, Fransız halkının müttefiklerine her zaman şükran duyacağını söyledi.

“Demokrasi bugün hala tehdit altında”

Coursulles-Sur-Mer'deki Kanada töreninde konuşan Başbakan Justin Trudeau da günümüzde demokrasiye yönelik tehditlerin altını çizdi.

Kanada lideri, “Demokrasi bugün hala tehdit altında. Sınırları yeniden çizmek isteyen saldırganlar tarafından tehdit ediliyor. Yaşam biçimimiz tesadüfen oluşmadı ve çaba harcamadan devam etmeyecek” ifadelerini kullandı.

“En uzun gün”

Almanlar’dan gizli tutulan bir operasyonda Müttefikler, Normandiya kıyısına yayılmış beş sahile çıkarma yapmış; Amerikalılar için Omaha ve Utah, İngilizler için Altın ve Kılıç, İngilizler ve Kanadalılar için Juno sahillerinden on binlerce asker Fransa’ya girmişti.

Tarihe “D-Day” ya da “En uzun gün” olarak geçen 6 Haziran 1944’ten sonra 156 bin müttefik askeri, 20 bin araçla; kıyıdan açılan kurşun, top ve uçak ateşine rağmen Nazi işgali altındaki kuzey Fransa'ya çıkarma yapmıştı.

ARZU ÇAKIR / VOA