ABD-Çin: Yılın zirvesine "diktatör" damgası

ABD ve Çin liderlerinin dört saatlik görüşmesi sonrasında ABD Başkanı Biden'ın Şi hakkında sarf ettiği "diktatör" sözü gündem oldu. ABD'deki programını sürdüren Şi ise ılımlı mesajlar verdi.

Dünyanın en büyük iki gücü ABD ve Çin'in liderleri arasında uzun zamandır hazırlık yapılan ve merakla beklenen görüşme, ABD Başkanı Joe Biden'ın "diktatör" benzetmesinin gölgesinde kaldı.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesi sonrasında tek başına basın toplantısı düzenleyen Joe Biden, bir gazetecinin Haziran ayında Şi ile ilgili sarf ettiği "diktatör" sözünü hatırlatması ve görüşme sonrasında düşüncesinin değişip değişmediğini sorması üzerine, "Evet öyle. Bizimkinden tamamen farklı bir hükümet şekli temelinde komünist bir ülkeyi yöneten biri olması anlamında o bir diktatör" yanıtını verdi.

Biden'ın sözlerine Çin'den tepki gecikmedi. Çin Dışişleri Bakanlığının olağan basın toplantısında sorulan soru üzerine Bakanlık sözcüsü Mao Ning, Biden'ın ismini telaffuz etmeden, "Bu tür bir söylem son derece yanlış ve sorumsuzca bir siyasi manipülasyondur. Buna karşıyız" dedi. "Şuna da dikkat çekmem gerek: ABD-Çin ilişkilerine zarar vermeye ve tahrike teşebbüs eden, gizli emellere sahip bazı insanlar hep olacaktır. Ama başarılı olamayacaklar" ifadesini kullandı. Sözcü, bu "bazı insanlar"ın kim olduğuna yönelik soruya ise "Çin ile ABD arasına nifak tohumları ekmeye çalışan, ilişkileri zayıflatmaya çalışanlar her kimse, bunu biliyorlardır" yanıtını verdi.

Şi'den ılımlı mesajlar

Çin Devlet Başkanı Şi, Biden'ın "diktatör" sözü sonrasında programına devam etti, ABD'li iş dünyası temsilcileriyle bir araya geldiği konferansta ılımlı mesajlar vererek "ABD'nin dostu ve partneri olmaya hazırız" dedi. "Bir ülke diğerini baş rakibi ve en önemli jeopolitik sınama olarak görüyorsa bu sadece yanlış politikalara, doğru yoldan sapan eylemlere ve istenmeyen sonuçlara yol açar" diyen Şi, iki ülke halkları arasında etkileşim yaratacak daha fazla köprüler kurulması ve daha fazla yollar açılması çağrısı yaptı.

Çin Devlet Başkanı, bu bağlamda önümüzdeki beş yıl içinde 50 bin genç Amerikalıyı üniversite öğrenimi ve değişim programları çerçevesinde Çin'e davet etmek istediklerini söyledi. Şi, ABD'li yerel politikacılar ve Kongre üyelerinin ziyaretlerini de memnuniyetle karşılayacaklarını kaydetti.

Şi, San Francisco kentinde düzenlenen Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi için gittiği ABD'de Biden ile dört saat süren bir görüşme gerçekleştirmişti. Görüşmede iki ülke arasında askerî iletişimin geliştirilmesi, uyuşturucu madde üretimiyle mücadele gibi alanlarda uzlaşma sağlanırken Tayvan gibi hassas konularda görüş ayrılıkları aşılamadı. İki lider son olarak geçen yıl Kasım ayında Endonezya'nın başkenti Bali'de G20 zirvesi marjında ikili görüşme gerçekleştirmişti.

DW