Türkiye’nin ABD’ye karşı güven sorunu olduğunu ve yetkililerden gelen açıklamaların bunu yansıttığını söyleyen Özülker, Suriye hükümeti ile doğrudan temas kurmanın önemli olduğunu ifade etti.

Türkiye ile ABD’nin üzerinde uzlaştıkları Suriye’nin kuzeyinde “güvenli bölge” kurulması için sürecin başlamasına karşın Ankara’dan gelen “Fırat’ın doğusu için kararlılık” ve “İstediğimiz adımlar atılmazsa B planımız hazır” mesajları dikkat çekiyor. ABD’nin Münbiç başta olmak üzere Türkiye’ye verdiği sözleri tutmadığı için Ankara’nın Washington’a güvensizlik duyduğunu vurgulayan emekli büyükelçi Uluç Özülker, iki ülkenin uzlaştığı güvenli bölge mutabakatının belirsizliklerle dolu olduğunu, süreç içindeki uygulamaların Türkiye’nin politikası üzerinde belirleyici olacağını söyledi. Özülker, Türkiye’nin Suriye’deki kaygılarını giderecek en etkili adımın da Suriye hükümetiyle doğrudan temas kurmak olduğunu belirtti.

Türkiye ile ABD’nin geçen hafta vardığı mutabakat uyarınca Suriye’de güvenli bölge kurulması amacıyla Müşterek Harekât Merkezi kurulması için hazırlıklara başlandı ve önceki gün 6 kişilik ABD heyeti Şanlıurfa’ya geldi. ABD ile mutabakat uyarınca sürecin başlamasına karşın hükümetten ABD’ye yönelik güvensizlik belirten açıklamalar dikkat çekti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 11 Ağustos’ta “ABD’nin daha önce Münbiç’te olduğu gibi Türkiye’yi oyalamasına izin vermeyeceklerini” söylerken Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da önceki gün ABD ile yürüyen güvenli bölge çalışmalarında bir aksilik çıkması durumunda “Türkiye’nin B ve C planlarını devreye sokabileceğini” dile getirdi.

Suriye’nin kuzeyinde güvenli bölge kurulması için ABD ile atılan adımları ve hükümetten gelen açıklamaları Cumhuriyet’e değerlendiren emekli büyükelçi Uluç Özülker, Suriye’nin kuzeyinde yaklaşık 40 bin kişilik bir YPG gücü olduğuna ve ABD’nin YPG’ye silah ve eğitim desteği verdiğine dikkat çekerek “Normal şartlarda burada güvenli bölge oluşturacağız diyorsanız bu unsurların en az 30 kilometre güneye çekilmesi lazım. Şu anda bu yapılmıyor. Buradaki 40 bine yakın YPG’liyi buradan öbür tarafa nasıl intikal ettireceksiniz, ne kadar zaman aralığında bu yapılacak, bunların hiçbiri belli değil. Böylesine devasa bir sorunu karşımızda buluyoruz, buradan kısa bir sürede olumlu bir çıkış yakalayacağız diye ümide kapılıyoruz. Pratikte bunun nasıl yapılabileceğiyle ilgili kuşkularım var. Onun için bekleyip görmemiz gerekiyor” dedi.

Soru işaretleri
ABD’nin Suriye konusunda bugüne kadar Türkiye’ye verdiği sözleri tutmadığını anımsatan Özülker, “Bu güvensizlik dolayısıyla müdahale seçeneği masada tutuluyor” diye konuştu. ABD’nin Türkiye’nin kaygılarını giderecek adımlar atıp atmayacağının süreç içinde belli olacağını dile getiren Özülker, “Ne tarafından yaklaşılırsa yaklaşılsın o kadar çok soru işareti var ki ABD’nin buradaki iyi niyetini görebilmek için bekleyip görmek gerekiyor. Aceleci olarak bu iş bitti denilecek bir durum göremiyorum. Nitekim hükümetin açıklamaları da bu tavrın göstergesi. Bu kuşkuyu herkesin paylaştığını görüyoruz, fakat mesele ABD ile topyekûn bozuşup bozuşmama meselesi olduğu için sabrı ön planda tutan bir pozisyon içinde olmak Türkiye’nin lehinedir” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin Suriye’deki güvenlik kaygılarını gidermek için yalnızca ABD ile adım atmasının sonuç vermeyeceğini vurgulayan Özülker, “Biz Suriye’nin toprak bütünlüğünden söz ediyoruz. Fakat ABD’nin işgal altında tuttuğu topraklar, Suriye’nin toprak bütünlüğüne aykırı değil mi? Suriye merkezi hükümeti ‘Burası Suriye toprağıdır’ diyerek bastırsa ABD zora düşmez mi? Hukuk açısından da ABD’nin kendisini savunması zorlaşır. Türkiye’de hükümet duygusal nedenleri bir kenara bırakarak Suriye hükümetiyle daha yakın bir ilişki kursa Irak’ta olduğu gibi Türkiye açısından daha başarılı sonuçlar verir. Orada işbirliği halinde uluslararası hukuk temelinde hareket edilebilir. Türkiye, Irak’ta Kandil’e kadar girebiliyor, bunu merkezi hükümetin onayıyla yapıyor. Bunları Suriye için de göz önünde tutmak lazım” diye konuştu.

HÜSEYİN HAYATSEVER / CUMHURİYET