"ABD istihbaratı Ukrayna’da vurulan barajda Rusya'nın rolüne işaret ediyor"

Ukrayna’nın güneyindeki Herson bölgesinde Kırım'a su sağlayan barajın vurulmasının ardından Rusya ve Ukrayna birbirini suçluyor. ABD basınında yer alan haberlere göre istihbarat yetkilileri barajın vurulmasında Rusya'nın rolü olduğuna işaret ediyor.

Rusya'nın kontrolünde bulunan ve Kırım ile Zaporijya nükleer santraline su sağlayan barajın vurulmasının ardından bölge su baskını riski sebebiyle tahliye edildi. Bazı mahalleler su altında kaldı.

NBC News'a bilgi veren iki Amerikalı yetkili ve bir Batılı yetkili, ABD'nin elinde barajın vurulmasından Rusya'nın sorumlu olduğuna işaret eden istihbarat olduğunu belirtti.

Haberlere göre Biden yönetiminin bu istihbaratın bir kısmını gün içinde kamuoyuyla paylaşması bekleniyor.

Ukrayna ve Rusya birbirini suçluyor

Ukrayna Nova Kakhovka barajının patlatılmasından Rusya'yı sorumlu tutarken, Kremlin Ukrayna'yı sabotajla suçluyor.

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna'nın barajı Herson bölgesinde olası Rus saldırılarını engellemek amacıyla imha ettiğini iddia etti. Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov Ukrayna tarafının Kırım'a su tedarikini kesmek amacıyla barajı kasıtlı olarak vurduğunu ileri sürdü.

Ukrayna ise Rusya'nın barajı Kiev'in karşı saldırısını önlemek amacıyla imha ettiğini savunuyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski Ulusal Güvenlik Konseyi'ni acil olarak topladı.

Baraj Rusya'nın bir yılı aşkın süredir kontrolünde bulunan bölgede yer alıyor. Henüz iki taraftan da barajın patlamasının ardından can kaybı yaşandığına ilişkin bir bilgi gelmedi.

Mısır ve buğday fiyatları arttı

Ukrayna'nın güneyindeki barajın çökmesinin ardından dünya genelinde buğday ve mısır fiyatlarında artış gözlendi. Buğday fiyatlarında yüzde 2,4'lük bir artış yaşanırken; mısır fiyatlarında yüzde 1 artış görüldü.

Dünyanın önde gelen tahıl ihracatçılarından olan Ukrayna'daki hidroelektrik santralin vurulması küresel tedarik açısından da bazı kaygıları gündeme taşıdı.

Barajın bulunduğu bölgede geniş tarım arazileri yer alıyor.

"Ekolojik felaket" uyarısı

Planet Labs PBC adlı uydu görüntüleme şirketinin bölgeden çektiği uydu fotoğrafında baraj duvarının önemli bir kısmının imha olduğu görülüyor.

Ukraynalı yetkililer barajın vurulmasının ardından "ekolojik bir felaket" uyarısında bulunuyor ve önümüzdeki saatlerde binlerce ekosistemin yok olabileceğini belirtiyor.

Sosyal medyada yer alan videolarda barajın etrafında şiddetli patlamalar olduğu ve suyun taştığı görülüyor.

30 metre yüksekliğinde ve 3 kilometre uzunluğundaki baraj 1956 yılında Dinyeper nehri üzerinde inşa edilmişti.

Baraj, 2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilen Kırım'a ve yine Rusya'nın kontrolü altındaki Zaporijya nükleer santraline su sağlıyor.

Zelenski 'Rus teröristleri' suçladı

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, mesajlaşma uygulaması Telegram'daki açıklamasında, "Kakhovka hidroelektrik santrali barajının yıkılması, Rus teröristler'in Ukrayna topraklarının her karışından kovulması gerektiğini tüm dünya için teyit ediyor" dedi.

Zelenski, Ruslar'ın barajın iç yapısını patlattığını ve yaklaşık 80 yerleşim yerinin taşkın bölgesinde olduğunu yazdı.

Birleşmiş Milletler'e çağrı

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Rusya Federasyonu'nun barajı patlatmasını, Ukrayna'nın kritik altyapısına yönelik, mümkün olduğunca çok sivil kayıp ve büyük yıkıma yol açmayı amaçlayan bir terör eylemi olarak değerlendiriyoruz" denildi.

Bakanlık uluslararası toplumu olay nedeniyle Rusya'yı kınamaya çağırdı ve Moskova'nın sonuçları için tazminat ödemesi gerektiğini söyledi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağıran Kiev ayrıca BM Nükleer Denetleme Kurulu'nun olayı görüşmesini ve Rusya'ya, özellikle de Rus füze endüstrisi ve nükleer sektörüne yeni uluslararası yaptırımlar uygulanmasını talep etti.

Ukrayna Avrupa Birliği'nin Sivil Koruma Mekanizması'nın devreye sokulması çağrısında bulundu. Bir ülke acil bir durumla karşı karşıya kaldığında bu mekanizma aracılığıyla yardım talep edebiliyor.

"Zaporijya'da tehlike yok"

Rusya devlet ajansı TASS, Zaporijya bölgesindeki bir Rus yetkiliye dayandırdığı haberinde, Avrupa'nın en büyük nükleer santrali olan Rusya kontrolündeki Zaporijya tesisinde "kritik bir tehlike" olmadığını belirtti.

Rusya'nın Herson bölgesinin başkanı, baraj yakınlarında tahliyenin başladığını ve suyun beş saat içinde kritik seviyelere ulaşacağını söyledi.

İnsani felaket yaratabilir

Barajın yıkılması, savaş bölgesinin merkezinde yeni bir insani felaket yaratıyor ve Ukrayna'nın Rus birliklerini topraklarından çıkarmak için uzun zamandır beklenen karşı saldırıyı başlattığı sırada cephe hatlarını şekillendiriyor.

Ukrayna güçleri geçen yıl nehrin kuzey yakasını yeniden ele geçirmiş olsa da Rusya savaşın başından beri barajı kontrol ediyor. Her iki taraf da uzun süredir birbirini barajı yıkmayı planlamakla suçluyordu.

VOA