Michigan Üniversitesi'nin Temmuz-Eylül ayları arasında yaptığı ve sonucunu Cuma günü yayınladığı yeni bir anket, Cumhuriyetçi Partili Başkan Trump ve Demokrat Partili rakibi Joe Biden'ın yarışı ”başabaş” götürdüğünü ortaya koyuyor. Ankette katılımcılara hangi adayı favori olarak gördükleri ya da ne yönde oy kullanacakları değil, hangi adayın seçimi kazanacağını düşündükleri sorulmuş.

Michigan Üniversitesi Tüketici Anketleri baş ekonomisti Richard Curtin, ”Eylül ayı kazanımları çoğunlukla ekonomik görünüme ilişkindi. Ekonomik beklentilere ilişkin kazanımlara Demokratlar katkıda bulundu. Cumhuriyetçiler arasındaysa ekonomiye ilişkin iyimserlik zayıfladı” dedi.

Michigan Üniversitesi'nin tüketici güven endeksi Eylül ayının ilk yarısında 78,9 puana çıktı. Aynı gösterge, Ağustos ayında 74,1'di. Endeks, Şubat ayındaki seviyenin 22,1 puan altında seyrediyor.

Ankete göre tüketiciler Trump'ın ekonomi açısından daha iyi bir seçenek olduğuna inansa da ankete katılanların yüzde 40'ı, her iki adayın da kişisel mali durumları üzerinde etkisi olmadığını kaydetti.

Tüketici güven endeksinin yükselmesi, ABD'de Corona virüsü salgınının yol açtığı ekonomik resesyondan sonraki ekonomik toparlanmanın yavaşladığına ilişkin sinyallerin geldiği bu dönemde müjdeli bir gelişme olarak algılanabilir. Amerika'da Corona pandemisinin başlamasından bu yana geçen 6 ayda yaklaşık 30 milyon vatandaş halen işsizlik yardımı alıyor. Perakende satışlar ve fabrikalardaki imalat da Ağustos ayında yavaşlamıştı.

Ekonomik faaliyetlerin yavaşlaması, hükümetin şirketlere elemanlarının maaşlarını ödemeleri için verdiği ödeneklerin ve işsizlere yapılan yardım için ayrılan paranın azalmasından kaynaklanıyor.

Ekonomi odaklı düşünce kuruluşu Conference Board'un Cuma günü yayınladığı ayrı bir raporsa tüketici güven endeksindeki hafif kazanımın ”bu yaz yaşanan ekonomik toparlanmanın 2020 yılının son dönemecine girerken etkisini kaybetmeye başlayacağını gösterdiğini” ortaya koyuyor.

Wall Street'te hisseler daha düşük değerden işlem görürken ABD doları, bazı para birimleri karşısında değer kaybetti.

Temkinli yaklaşımlar

Ekonomist Rubeela Farooqi, ”Yeni tur mali yardımların gelmeyeceği bir ortamda tüketici davranışları daha temkinli olacak, bu da harcamaların kısıtlı olmasına, ileriye yönelik ekonomik iyileşme hızının yavaşlamasına yol açacak” dedi.

Cuma günü ABD Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı rapor ise Corona virüsü pandemisinin ürün ve hizmet ihracatını olumsuz yönde etkilediği 2020'nin ikinci çeyreğinde ABD'de cari açığın yaklaşık son 12 yıldır en yüksek seviyeye çıktığını gösteriyor.

Rapora göre ABD'de cari açık, son çeyrekte yüzde 52,9 oranında yükselerek 170,5 milyar dolara çıktı. Bu oran, 2008 yılında yaşanan Büyük Resesyon'un üçüncü çeyreğinde en büyük cari açığın kayda geçtiği dönemden bu yana ölçülen en yüksek cari açık oranı.

2020'nin ilk çeyreğindeki cari açığa ilişkin veriler üzerinde yapılan düzeltme sonucu daha önce 104,2 milyar dolar olarak açıklanan cari açığın 111,5 milyar dolar olduğu bildirildi. Ekonomistler, ikinci çeyrekte cari açığın 157,9 milyar dolar olacağı öngörüsünde bulunmuştu.

Mevcut cari açık, Nisan-Haziran çeyreğinde gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 3,5'ini temsil ediyor. Bu oran, 2008 yılının son çeyreğinden bu yana gayrisafi yurtiçi hasıla üzerindeki en büyük pay.

ABD Ticaret Bakanlığı Ekonomik Analiz Dairesi, cari açığın yükselmesinin ”kısmen Corona virüsü salgınının etkisinin sonucu olduğunu, birçok şirketin kısıtlı kapasiteyle faaliyet gösterdiğini ya da faaliyetlerini tamamen durdurduğunu, sınırlar arası yolcu akışının kısıtlandığını” kaydetti.

New York'taki Oxford Economics'ten James Watson, ”Son veriler ticarette artış olduğunu gösterse de düşüşün boyutları, tam ekonomik iyileşmenin zaman alacağının göstergesi” olduğunu söyledi.

2020'nin ikinci çeyreğinde ürün ve hizmet ihracatı 444,7 milyar dolarla 2010 yılının ilk çeyreğinden bu yana kaydedilen en düşük miktar olarak gerçekleşti. Oysa Ocak-Mart döneminde bu miktar 605,6 milyar dolardı. Petrol, yolcu uçağı, motorlu taşıt ve motor gibi ürünlerin ihracatında sert düşüş olması, bu azalmada büyük rol oynuyor.

Seyahat kısıtlamalarının hava trafiğini engellemesi, yatırımların azalmasıyla yurtdışından gelen gelirin düşmesi de etkili oldu. Kredi ve mevduatlara uygulanan faizlerin, özel sektöre uygulanan para cezalarının azalması, cari açığın artmasına yol açan diğer unsurlar.

2020'nin ilk çeyreğinde 732 milyar dolar olan ürün ve hizmet ithalatıysa 609,6 milyar dolara gerileyerek 2010'un üçüncü çeyreğinden bu yana en düşük seviyeye indi.

VOA