ABD’de hükümetin pandemide ekonomik teşvik paketi kapsamında sağladığı doğrudan nakit yardımıyla gelirde yaşanan artış sebebiyle tüketici harcamaları Mart ayında yükseldi. Bu durumun yılın ikinci çeyreğinde tüketimin daha da hızlanması için güçlü bir temel oluşturması bekleniyor.

Cuma günü açıklanan verilere göre, iş gücü maliyetinde de ilk çeyrekte son 14 yıldaki en yüksek artış gözlemlendi. Bunun da sebebinin şirketlerin üretimi artırmak için iş gücü konusunda rekabet ettiği bir dönemde ücretlerde yaşanan artıştan kaynaklandığı belirtiliyor.

Beyaz Saray’ın dev 1,9 trilyon dolarlık teşvik paketinin ve halk sağlığında yaşanan iyileşmenin talebi artırdığı ifade ediliyor.

Uzmanlar henüz krizden tam olarak çıkılmış olmasa da bugün açıklanan rakamların ekonomik toparlanmanın başlangıcına işaret ettiğini belirtiyor. Aşılama sürecinde herhangi bir sorun yaşanmaması halinde de ABD’de tüketicilerin yılın ikinci yarısında ülke genelinde güçlü bir ekonomik büyümeyi canlandıracağı ifade ediliyor.

Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, ABD’de ekonomik faaliyetlerin üçte ikisinden fazlasını oluşturan tüketici harcamaları geçen ay yüzde 4,2 oranında arttı. Harcamalar Şubat ayında yüzde 1 oranında düşmüştü. Reuters’ın anketine katılan ekonomistler tüketici harcamalarının bir sonraki ay yüzde 4,1 oranında artmasını öngörmüştü.

ABD’de orta ve düşük gelir grubunda bulunanların çoğu, geçtiğimiz ay ekonomik teşvik paketi kapsamında yapılan kişi başı 1400 dolarlık yardım çeklerini aldı. Doğrudan nakit yardımı, Şubat ayında yüzde 7 oranında yaşanan düşüşün ardından kişisel geliri yüzde 21 oranında artırdı.

Verilere göre, bu nakit yardımının bir kısmının kenara ayrılmasıyla tasarruf oranı yüzde 27’ye yükseldi. Bu oran Şubat ayında yüzde 13,9’du. ABD’de ailelerin en az 2 trilyon dolarlık fazladan tasarruf yaptıkları ve bunun da yılın geri kalanında ve sonrasında tüketici harcamalarında güçlü bir rüzgar yaratabileceği belirtiliyor.

ABD’de ücretlerde de artış gözlemleniyor. Yine Cuma günü Çalışma Bakanlığı’nın açıkladığı ayrı bir rapora göre, iş gücündeki en kapsamlı ölçü olarak kabul edilen istihdam maliyeti endeksinin ilk çeyrekte yüzde 0,9 oranında yükseldiği belirtildi. Bu, 2007 yılının ikinci çeyreğinden bu yana görülen en yüksek artış olarak kayda geçti.

İstihdam maliyeti endeksi (ECI) ekonomistler ve politika yapıcılar tarafından iş gücü piyasasına ilişkin en önemli ölçülerden biri olarak görülüyor. Bu endeks aynı zamanda istihdam kalitesi ve kompozisyonundaki değişiklikleri de hesaba kattığı için çekirdek enflasyonun öngörülmesinde önemli bir araç olarak değerlendiriliyor.

İstihdamın 2020 yılı Şubat ayındaki zirve rakamdan 8,4 milyon daha az olmasına rağmen, ABD’de güçlü iç talebi karşılamaya çalışan işletmelerin kalifiye işçi bulmakta zorlandıkları belirtiliyor.

Enflasyon yükseliyor

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell Çarşamba günü yaptığı açıklamada, çalışan sıkıntısının yaşandığını kabul ederek, “Burada önemli faktörlerden biri henüz okulların açılmamış olması. O nedenle hala evlerinde çocuklarına bakmak zorunda olanlar, iş gücüne yeniden katılmak isteyenler ancak şu aşamada henüz bunu yapamayanlar var” dedi.

Çalışan sıkıntısının devam etmesi halinde, daha yüksek ücretlerin bu yıl enflasyondaki artışa yol açması olası.

Güçlenen talep ve geçtiğimiz yılki zayıf verilerin hesaba dahil edilmemesi sebebiyle enflasyon geçtiğimiz ay yükselmişti. Kişisel tüketim giderleri fiyat endeksi (PCE) değişken olan gıda ve enerji bileşeni haricinde, yüzde 0,4 oranında yükseldi. Mart ayına kadar geçen 12 aylık zaman diliminde, PCE endeksi yüzde 1,8 yükseldi. Bu Şubat 2020’den bu yana bu endekste görülen en büyük artış.

PCE fiyat endeksi FED’in esnek bir ortalama olarak değerlendirilen yüzde 2’lik hedefi için tercih edilen bir enflasyon ölçüsü.

FED Başkanı Powell Çarşamba günkü açıklamasında, fiyatlarda yukarı yönlü bir baskı beklese de, ekonomi yeniden açıldıkça tek seferlik fiyat artışının sürekli yüksek seyreden bir enflasyonla aynı şey olmadığını ve tek seferli fiyat artışının sürekli daha yüksek seyreden bir enflasyona yol açmasının olası olmadığını belirtti.

ABD’de ailelerin geçtiğimiz ay motorlu taşıtlarla oyun ve oyuncak gibi tüketim ürünlerine para harcadığı belirtiliyor. Restoran harcamalarının da önemli bir kalem olduğu gözlemleniyor. Aşılanan Amerikalılar seyahat etmeye başladıkça hizmetlere yönelik harcamaların da önümüzdeki aylarda artması bekleniyor.

Tüketici harcamaları enflasyon da hesaba katıldığında geçtiğimiz ay yüzde 3,6 oranında yükseldi. Bu oran Şubat ayında yüzde 1,2 düşmüştü. Reel tüketici harcamalarındaki toparlanma sebebiyle tüketimin ikinci çeyrekte daha yüksek bir büyüme trendine gireceği öngörülüyor.

Ekonomistlerin çoğu bu çeyrekte iki haneli büyüme rakamları bekliyor. Bunun da ekonomide en az yüzde 7’lik bir büyümeye denk gelebileceği belirtiliyor. Bu oran, gerçekleşmesi halinde, 1984 yılından bu yana görülen en hızlı büyüme olacak. Ekonomi 2020 yılında yüzde 3,5 oranında daralmış ve bu da son 74 yılın en kötü performansı olarak kayda geçmişti.

VOA