ABD’lilere Göre Rusya-Ukrayna Krizi "Kritik Tehdit" 

Moskova ve Batılı ülkeler arasındaki gerginliklerin tırmandığı son dönemde, ABD kamuoyunun yüzde 52'si Rusya ve Ukrayna arasındaki krizi Amerika'nın hayati çıkarlarına karşı kritik bir tehdit olarak gördüğünü söyledi. Araştırma firması Gallup'un Ukrayna'nın işgalinden önce gerçekleştirdiği son anketin sonucu, 2015'te, Rusya'nın Kırım Yarımadası'nı ilhak etmesinden sonraki yüzde 44'lük orana göre bir artışı ortaya koyuyor.

Gallup'un verileri, 1-17 Şubat tarihleri arasında yaptığı Dünya Meseleleri anketine dayanıyor. Bu tarihler arasında Rusya, henüz Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanımamış ve bu bölgelere asker göndermemişti.

2015'te olduğu gibi bugün de eşit oranda Cumhuriyetçi ve Demokrat Partili seçmen, Rusya-Ukrayna krizini ABD’nin çıkarları açısından kritik bir tehdit olarak algılıyor. Şu anda krizi tehdit olarak gören Cumhuriyetçiler'in oranı yüzde 56, Demokratlar'ın oranıysa yüzde 61.

Amerikalılar'ın çoğunluğu Rusya'nın askeri gücünü kritik tehdit kabul ediyor

Ankete katılanlar, Rusya'nın askeri gücünün Amerika'nın hayati çıkarlarına karşı oluşturduğu kapsamlı tehdit hakkındaki ayrı soruya daha yüksek oranda ”evet, Rus askeri gücü bir tehdittir” yanıtı verdi. Bu yanıtı veren katılımcıların oranı yüzde 59'la, Gallup'un soruyu kamuoyuna ilk yönelttiği 2004 yılından bu yana en yüksek seviyeye erişti.

Bir yıl önce aynı soruya yanıt verenlerin, yani Rus askeri gücünü tehdit olarak gördüğünü söyleyenlerin oranı yüzde 44'tü. Bir önceki en yüksek seviye, 2019 yılında yüzde 52'yle kaydedilmişti. 2004 yılında, ABD-Rusya ilişkilerinin daha iyi olduğu dönemde Rus askeri gücünü tehdit olarak algılayanların oranı sadece yüzde 18'di ve bu oran, kaydedilen en düşük seviyeydi. Rus askeri gücünü genel olarak kritik bir tehdit olarak gören Cumhuriyetçiler'in sayısı, Demokratlar'a kıyasla daha yüksek. Cumhuriyetçiler'in yüzde 72'si, Demokratlar'ınsa yüzde 64'ü Rus askeri gücünün bir tehdit olduğu görüşünde. 2021 yılında bu oran Cumhuriyetçiler arasında yüzde 44, Demokratlar arasında yüzde 53'tü. Bağımsız seçmenler de 2021 yılına kıyasla meseleyi daha kritik olarak değerlendiriyor. Rus askeri gücünün tehdit olduğunu söyleyen bağımsızların oranı 2021'de yüzde 37'yken bu oran bugün yüzde 48.

Amerikan kamuoyunun tavrı Ukrayna’dan yana

Oluşturduğu tehditlerin kaygıları arttırmasının yanısıra Rusya'nın Amerika'da zaten zedelenmiş olan imajı, son bir yıldır daha da darbe aldı. Amerikalılar'ın yüzde 85'i Rusya'ya bir ülke olarak olumsuz bakarken Rusya hakkında olumlu görüşlere sahip olanların oranı yüzde 15'te kaldı.

Rusya'nın Amerikan kamuoyunda yarattığı olumsuz imaj, 2021 yılına kıyasla 8 puan birden artarak son 30 yılın en kötü seviyesinede. 2014 yılından önce Rusya hakkında çoğunlukla olumlu görüşe sahip olan Amerikalılar'ın sayısı, olumsuz düşünenlere kıyasla daha yüksekti. Ukrayna'yla ilgili gerginliklerin tırmanması ve Rusya'nın Amerika'daki başkanlık seçimlerine müdahalesi, Amerikan halkının gözünde Rusya'nın itibarını düşürdü.

Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, Rusya hakkındaki olumsuz görüşler üzerinde fikir birliği sağlıyor. Her iki grubun da yüzde 88'i Rusya hakkında olumsuz düşünüyor. Bağımsızlar arasındaysa bu oran yüzde 82. 2021 yılında Rusya hakkında olumsuz düşünen Cumhuriyetçiler ve bağımsızların oranı yüzde 74 iken bu oran aynı yıl Demokratlar arasında yüzde 84'tü.

Öte yandan Ukrayna'nın Amerikan halkının gözündeki imajıysa 2005 yılından bu yana olumlu seyrediyor. 2020'de Ukrayna'ya olumlu bakan Amerikalılar'ın oranı yüzde 57'yken bu oran bugün yüzde 62. Amerikalılar'ın yüzde 34'üyse Ukrayna'ya olumsuz bakıyor. Ukrayna hakkında Amerikan kamuoyunun en olumlu düşündüğü yıl ise yüzde 67 olumlu, yüzde 18 olumsuz görüş oranının kayda geçtiği 2005 yılıydı.

Hem Demokrat hem de bağımsızların yüzde 66'sı, Cumhuriyetçiler'inse yüzde 57'si Ukrayna'ya olumlu bakıyor.

ABD’de NATO'ya ilişkin görüşlerde partizan ayrılık

Rusya'nın Ukrayna'nın asla NATO üyesi olmaması yönündeki talebi, NATO ittifakının mevcut gerginlik çerçevesindeki önemini daha da arttırdı. ABD ve müttefikleri, NATO üyeliğinin ülkelerin inisiyatifinde olması gerektiği görüşünde. Ukrayna da savunmayla ilgili kararlarını bağımsız olarak verme hakkı olduğunu vurguluyor.

Rusya-Ukrayna krizini kontrol altına almak için Başkan Joe Biden'ın NATO müttefikleriyle işbirliği yaptığı dönemde Amerikan kamuoyu, ittifakın işlevini ne ölçüde yerine getirdiği konusunda bölünmüş durumda. Amerikalılar'ın yüzde 48'ine göre NATO başarı sağlarken yüzde 45'lik bir kesim, NATO'nun kötü bir iş çıkardığını düşünüyor.

Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, Moskova’nın oluşturduğu tehdit ve ülke olarak Rusya ile Ukrayna hakkında genellikle benzer görüşlere sahip olsalar da NATO ittifakı konusunda çok farklı düşünüyor. Demokratlar'ın yüzde 70'i ittifakın meseleleri çözmek için iyi çalıştığını düşünürken bu görüşe sahip Cumhuriyetçiler'in oranı sadece yüzde 27.

Amerikalılar'ın yüzde 65'i, ittifakın sürmesini destekliyor. Yüzde 18'lik bir kesim, Amerika'nın NATO taahhütlerinin aynı kalarak korunmasını, yüzde 47'lik bir kesimse taahhütlerini arttırmasını istiyor. Amerika'nın NATO'dan tamamen çekilmesi ya da taahhütlerini azaltması gerektiğini düşünenlerin oranıysa yüzde 33.

NATO taahhütlerinin arttırılması ya da azaltılması gerektiği konusunda da Amerikalılar, keskin partizan çizgilerle bölünüyor. Demokrat Partili Amerikalılar'ın yüzde 81'i NATO taahhütlerinin seviyesinin korunması ya da arttırılmasını savunurken Cumhuriyetçiler'in yüzde 46 bu görüşü paylaşıyor.

Rusya-Ukrayna gerginliğinin tırmanmasından önce Amerikalılar, Başkan Biden'ın duruma hakim olduğu konusunda ikna olmuş gözükmüyordu. Biden'ın Rusya'yla ilişkileri ele alış şeklinden memnun olanların oranı yüzde 36'ydı. Bu oran, Biden'ın kamuoyu destek oranı olan yüzde 41'den de düşük. Biden'a verilen kamuoyu desteği Demokrat seçmenler arasında yüzde 64, bağımsızlar arasında yüzde 35, Cumhuriyetçiler arasındaysa sadece yüzde 11

Gallup'un bu anketi, 1-14 Şubat tarihleri arasında 18 yaş ve üzerindeki 1008 yetişkinle, telefon görüşmeleri üzerinden yapıldı. Örneklem, Amerika'nın 50 eyaletinden ve başkent Washington DC’den katılımcıları kapsıyor. Anketin yanılma payı ise artı ya da eksi 4 puan.

VOA