Raporda "Günümüzde Fransa'da protestoya katılmak şiddete başvurulmasa bile gözyaşartıcı gaza, plastik mermiye ve diğer tehlikeli silahlara maruz kalma, para cezası alma, bir ya da iki günü gözaltında geçirme ve ceza suçlamalarıyla karşı karşıya kalma riski taşıyor" ifadelerine yer verildi.

Fransız makamlarının "şiddet eylemlerinde bulunmayan binlerce göstericiyi tutuklamak ve haklarında soruşturma başlatmak için son derece geniş yasalara" başvurduğu belirtildi. Af Örgütü şiddete başvuran ya da etrafı ateşe veren göstericilerin eylemlerini desteklemediğini ifade ederek birçok barışçıl göstericinin de ceza aldığını, gözaltına alındığını ve haklarında ceza soruşturması başlatıldığını duyurdu.

"Protestolara ve kolektif eylemlere siyasi katılım Fransa'nın siyasi kültürünün yüzyıllardır bir parçasıdır" denilen raporda gözaltı ve kovuşturmaların ise toplanma özgürlüğü üzerinde caydırıcı bir etki yarattığı belirtildi.

Fransa'daki muğlak yasalar

Af Örgütü'nün raporuna göre Fransa'da 2018 ve 2019 yıllarında 40 binden fazla kişi "muğlak yasalar temelinde" yargılandı. Yöneltilen suçlamalar arasında "kamu yetkililerini aşağılama", "şiddet eylemlerini savunan bir gruba dahil olma", "bildirim gereklerine uymayan bir protesto organize etme" gibi suçlamalar olduğu belirtildi.

Fransa'da 2019 yılının nisan ve ekim ayları arasında 210 kişi protesto sırasında yüzünü kapattığı gerekçesiyle gözaltına alındı. Suçlama Fransız yasalarına göre 15 bin euro para ve 1 yıl hapis cezasıyla cezalandırılabiliyor.

Fransa'da geçim derdi, hayat pahalılığı ve akaryakıt üzerindeki tüketim vergilerini protesto amacıyla Kasım 2018'de Sarı Yelekliler gösterileri başladı. Her hafta devam eden protestolar hem kitleselleşti hem de şiddetli bir hal aldı. 2019 ve 2020 yılı başlarında ise emeklilik yasasında yapılması planlanan reformlar nedeniyle ülkenin en uzun süren kamu taşımacılığı grevi ve çeşitli protesto gösterileri düzenlendi. Bunlara bu yıl ise polis şiddeti ve ırkçılığa karşı başka protestolar eklendi.

"Ceza yasası silaha dönüştürülüyor"

Af Örgütü raporunda Fransız makamlarının "ceza yasasını bir silah haline getirdiğini" ifade ederek koronavirüste sosyal mesafe gerekçesiyle "kamusal toplantıları orantısız bir biçimde kısıtladığını" kaydetti. Mayıs ve haziran aylarında üç olayda maske taktıkları ve sosyal mesafe kuralına uydukları halde küçük gösterilere katılan 85 kişiye ceza verildiği belirtildi.

Deutsche Welle Türkçe