Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Strasbourg'daki merkezinde bugün düzenlenen basın toplantısıyla mahkemenin 2021 bilançosunu açıkladı.

Mahkeme'nin 2021 yılı istatistiklerine göre 31 Aralık itibarıyla AİHM'in önünde değerlendirilmeyi bekleyen toplam 70 bin 150 başvurunun yaklaşık yüzde 22'sini Türkiye ile ilgili başvurular oluşturdu.

Değerlendirme bekleyen toplam 70 bin 150 başvurunun 15 bin 250'si Türkiye ile ilgiliydi.

2020 için bu sayı 11 bin 750; 2019 sonunda 9 bin 257 idi.

2021 sonunda en fazla dava başvurusu yapılan ülkeler sıralamasında 17 bin 13 başvuru ile Rusya ilk sırada yer alıyor ve onu 15 bin 251 başvuru ile Türkiye izliyor. Türkiye'den sonra Ukrayna 11 bin 372 başvuru ile üçüncü sırada.

Onu 9 bin 432 dava ile Rusya ve 3 bin 721 dava ile Ukrayna izledi.

AİHM Türkiye ile birlikte Polonya, Rusya ve Yunanistan'dan yapılan başvurulardaki artışın, başvuru sayısındaki yıllık yüzde 6'a artışa en önemli katkıyı yaptığını belirtiyor.

Türkiye hakkında 78 karar açıklandı

2021'de Türkiye ile ilgili yapılan 567 farklı başvuru ile ilgili 78 karar açıklandı. Bu kararların 76'sında İnsan Hakları Sözleşmesi'nin en az bir kez ihlali söz konusuydu.

AİHM Türkiye ile ilgili 2021'de 31 ifade özgürlüğü, 29 özgürlük ve güvenlik hakkı ve 22 adil yargılanma hakkı ihlali tespit etti.

Kişi başına en fazla vaka düşen ülkeler arasında her 10 bin kişi için 6,14 başvurunun yapıldığı Karadağ ilk sıradayken; her 10 bin kişi için 0,03 başvurunun yapıldığı İngiltere ise son sırada yer alıyor.

AİHM'in Türkiye ile ilgili son kararı, 27 Şubat 2017'de "terör örgütü propagandası yapmak" ve "halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik" suçlarından tutuklanan Alman Die Welt gazetesi Türkiye muhabiri Deniz Yücel'in açtığı davada, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)'ni ihlal ettiği yönündeydi.

Etki davaları

2021'de mahkemenin işleyişi ile ilgili güncellemeleri paylaşan AİHM Başkanı Robert Spano, etki davaları adında yeni bir dava stratejisi uygulamaya konulduğunu belirtti.

Spano'nun açıklamasına göre etki davaları, benimsenen çözümlerin uluslararası alanda, iç hukukta veya uygulamada bir değişikliğe yol açtığı; mahkemeler tarafından hiç ele alınmamış yeni teknolojilk sorunlar; insan hakları alanında yeni konuların ele alındığı durumları kapsıyor.

1 Ocak 2022 itibariyle bu kategoriye giren 500'den fazla vaka var ve bunlar, ifade özgürlüğü, adil yargılanma hakkı, gazetecilerin telefonların dinlenmesi ve gizlice izlenmesi, pandemi davaları, cinsel azınlık bireylere karşı ayrımcılık, bilgi edinme hakkı ve çevre kirliliği ile ilgiliydi.

Spano, Mahkeme'nin başarısının ölçüsünün artık belirli bir sürede bakılan toplam dava sayısından ziyade incelenen davaların niteliği ve ele alınma yöntemi olması gerektiğini söyledi.

BBC TÜRKÇE