1. yargı paketini muhalefete sunan AKP, mahkûmların merakla beklediği infaz sistemiyle ilgili yapılacak düzenlemeler konusunda Adalet Bakanlığı bürokratları ve hukukçu milletvekilleriyle çalışmalara başladı.

Emine Kaplan

1. yargı paketini muhalefete sunan AKP, mahkûmların merakla beklediği infaz sistemiyle ilgili yapılacak düzenlemeler konusunda Adalet Bakanlığı bürokratları ve hukukçu milletvekilleriyle çalışmalara başladı. İnfaz Yasası’nda kapsamlı bir değişiklik düşünülürken, cezaların yarı oranında infaz edilmesi, tüm hapis cezalarında tahliyeye 1 yıl kala “denetimli serbestlik” koşuluyla tahliye uygulamasına ceza süresine göre kademeli bir sistem getirilmesi, özel infaz hükümleri ve iyi hal indiriminin yeniden düzenlenmesi üzerinde duruluyor. Paketin yasalaşmasıyla binlerce hükümlü cezaevlerinden tahliye olacak.

‘ÖRTÜLÜ AF' TARTIŞMASI

“Örtülü af” olarak da nitelendirilebilecek infaz indirimiyle ilgili düzenlemeleri 1. yargı paketine koymayan AKP yönetimi, Cezaların İnfazı ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yasa’da yapılacak değişiklikler için çalışmalarına başladı. Adalet Bakanlığı’nda hazırlanan taslak metin üzerinde önceki gün AKP Grubu’nda, grup yöneticileri, Adalet Bakanlığı bürokratları ve hukukçu milletvekilleriyle ilk toplantı yapıldı. Milletvekilleri, infaz sisteminde değişiklik yapılırken mağdurlar, işin sosyal ve psikolojik boyutunun dikkate alınarak dengeli bir düzenlemeye gidilmesi gerektiğini belirterek, uyuşturucu ve cinsel suçlarda kriterlerin farklı olmasının önemine dikkat çekti.

‘İYİ HAL'E YENİ TANIM

İyi hal indiriminin tanımının da yeniden yapılmasının gündeme geldiği toplantıda, bunun otomatiğe bağlı olarak yapılmaması, psikolog ve sosyal hizmet uzmanlarının yer alacağı komisyonların raporlarının dikkate alınması gerektiği vurgulandı. AKP, kendi iç çalışmasını bitirdikten ve pakete son şeklini verdikten sonra muhalefet partileriyle uzlaşma arayacak. AKP’nin infaz sisteminde yapmayı düşündüğü değişiklikler şöyle:

- Cezaların infazında ‘yarısı’ formülü: Mevcut infaz yasasında, ağırlaştırılmış ömürboyu hapis cezasına mahkûm olanların cezası 30, ömürboyu hapis cezasına mahkûm olanların 24, diğer süreli hapis cezalarına mahkûm olanların cezasının ise üçte ikisi infaz ediliyor. Suç işleme için örgüt kurmak ve yönetmek suçlarından ağırlaştırılmış ömürboyu hapis cezası alanlar 36 yıl, ömürboyu hapis cezası alanlar 30 yıl, süresi hapis cezası alanlar ise cezalarının 4’te 3’ünü yattıktan sonra “koşullu salıverilme” kapsamında cezaevinden çıkıyor. Cinsel istismar ve uyuşturucu suçlarında ise infaz süreleri ağırlaştırılmış ömürboyu hapis cezası alanlar için 39, ömürboyu hapis cezası alanlar için 33, diğer süreli cezalarda ise 4’te 3 olarak uygulanıyor. Yeni getirilecek düzenlemeyle terör, cinsel istismar ve uyuşturucu suçları hariç süreli hapis cezalarında infazın “üçte iki” değil “yarısı” olarak uygulanması üzerinde duruluyor.
- Denetimli serbestliğe kademelendirme: Mevcut yasada, açık ceza infaz kurumunda cezasının son 6 ayını kesintisiz olarak geçiren hükümlülerden koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli olanlar talebi halinde “denetimli serbestlik” uygulanarak infaz hakiminin kararıyla tahliye edilebiliyor.

‘İNDİRİM, ORAN ÜZERİNDEN'

Yeni getirilecek düzenlemeyle tüm hapis cezaları için standart “1 yıl” uygulanması yerine cezanın süresine göre “beşte bir” oranı üzerinden denetimli serbestlik hükmü getirilmesi düşünülüyor. Buna göre bir hükümlü, mahkemenin verdiği 20 yıl hapis cezasının “yarı yarıya” infazla 10 yılını cezaevinde geçirecek. Aynı hükümlünün “denetimli serbestlik”ten yararlanması durumunda cezaevinde geçireceği süre 8 yıla düşecek.

Özel infaz hükümlerinde değişiklik: Mevcut yasada, 6 ay veya daha az süreli hapis cezasının her hafta cuma günleri saat 19.00’da girmek ve pazar günleri aynı saatte çıkmak suretiyle hafta sonları, her gün saat 19.00’da girmek ve ertesi gün saat 07.00’de çıkmak suretiyle geceleri cezaevinde infazı yapılabiliyor. Ancak bu hükmün pratikte hiç uygulanmadığını belirten AKP yöneticileri, bu maddeye işlerlik kazandırılabileceği, “suçlular hiç cezaevine girmeden kurtuluyor” görüntüsünün ortadan kaldırılabilmesi için hükümlülerin 1 gün bile olsa cezaevinde geçirmesini sağlayacak bir düzenleme getirilebileceğini belirtiliyor. Bu kapsamda, hükümlünün talebi üzerine kasten işlenen suçlarda toplam 1.5 yıl, taksirle işlenen suçlarda ise toplam 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasının belli bir oranını geceleri ya da hafta sonları cezaevinde geçirmesinin sağlanması planlanıyor. Burada da belli bir oran getirilmesi, 6 aylık hapis cezalarında 12 gün, 1 yıl olan hapis cezalarında ise 24 günün cezaevinde geçirilmesi üzerinde duruluyor. Aynı düzenleme kapsamında kadın veya 65 yaş üstü hükümlülerin “evde hapis” olanağından yararlanabilmeleri için mahkûm oldukları hapis cezasının üst sınırının da artırılması düşünülüyor.

EMİNE KAPLAN / CUMHURİYET