AKP ve MHP'den seçim sistemi hazırlığı: İttifak barajı nasıl olacak?

AKP tarafından siyasi partiler ve seçim yasaları için değişiklik ön gören komisyondan alternatif bir taslak çıktı. Taslağa göre, seçim barajları ve ittifak barajları nasıl olacak? İşte tüm detaylar...

Mahalli idareler seçim sistemi Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine uygun hale getirilmelidir. Milletvekili adaylığı ve belediye başkan adaylığı şartları gözden geçirilmelidir. Muhtarlık seçimlerinde adaylık şartları ve süreci yasal düzenlemeye kavuşturulmalıdır."

Peki o alternatifler neler? İşte  detaylar...

BARAJ NASIL OLACAK? 

Taslakta barajın kaldırılması, yüzde 5 ya da yüzde 7'ye indirilmesi yönünde üç alternatif bulunuyor. En yakın ihtimal ise yüzde 7 olarak görülüyor.

İTTİFAK BARAJI NASIL OLACAK?

Bu süreçte ittifakların yapısı, seçime katılma şekilleri de tartışmaya açıldı. İttifaklar için özel bir baraj uygulanması da çalışmalarından başladığından bu yana gündemde olan konulardan biri. Bu konuda iki alternatif bulunuyor. Bunlardan ilki ittifak içinde de baraj uygulanması. Bu durumda ittifakta yer alan her parti ülke barajı ya da yapılacak düzenleme ile getirilecek ittifak barajı kadar oy almak zorunda olacak. Belirlenen barajı geçemeyen parti ittifak da yapsa milletvekili çıkartamayacak.

KADEMELİ BARAJ ADIMI

İkinci alternatif ise barajın ittifakta yer alan parti sayısına göre kademeli şekilde artması. Örneğin iki parti için baraj yüzde 10 ise üç parti için yüzde 12, dört parti için yüzde 14 olacak.

TÜRKİYE MİLLETVEKİLLİĞİ

Küçük partiler için de kamuoyunda Türkiye milletvekilliği olarak bilinen modele geri dönülecek. Belli sayıda milletvekili seçim çevrelerine dağıtılmayıp bunun için ayrılacak. Partiler aldıkları oylara göre Türkiye barajına gerek kalmadan bu kontenjandan milletvekili çıkartıp parlamentoda temsil edilebilecek.

SEÇİM SİSTEMİ

3 alternatif bulunuyor. Dar, daraltılmış bölge ve mevcut sistemle devam edip 18'den fazla milletvekili çıkartan illerin 10'ar milletvekili olacak şekilde seçim bölgelerine ayrılması. Dar bölgede her seçim çevresinden bir milletvekili seçilecek. Daraltılmış bölge için de her bölgede 5-6-7 milletvekili çıkması gibi alternatifler bulunuyor. Ancak en güçlü ve hayata geçirilme olasılığı en yüksek alternatif büyük şehirlerdeki seçim bölgelerinin sayısının arttırılması.

SEÇİME KATILMA ŞARTLARI

Milletvekili transferi gibi demokrasi dışı yöntemlerle yeni kurulan partilerin seçime girmesinin önüne geçmek için de çalışma yapıldı. Buradaki alternatifler, "seçime 6 ay süre kalan partilerin belli oranda örgütlenme kriterinin kaldırılması", "seçime girme kriterleri arasından grup kurmanın çıkartılması, "grupların seçimden sonra oluşması ve daha sonra yeni kurulan partilere 20'nin üzerinde milletvekili olsa bile grup hakkı verilmemesi" olarak sıralanıyor.

İÇTÜZÜK VE SİYASİ ETİK

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, bütçe görüşmeleri sırasında ve geçen günlerde İç Tüzük'ün değiştirilmesi gerektiğinin altını çizmiş ve partilere bu konuda çağrı yapacağı mesajı vermişti. Siyasi etik komisyonu kurulması konusunda da hazırlık yapıldığı ve önümüzdeki haftalarda konunun gündeme taşınabileceği belirtiliyor.