Almanya'da "Haftada 4 İş Günü" Önerisi

Fransa'da Macron hükümetinin emeklilik yaşını 64'e yükseltme kararına ilişkin tepkilerin ardından Fransa’nın komşusu, Avrupa Birliği’nin bir diğer güçlü ülkesi Almanya'da ise emeklilik yaşı kademeli olarak 67'ye yükselecek.

Almanya’nın en büyük sendikası IG Metall, emeklilik yaşının yükseltilmesine paralel olarak başta çelik endüstrisi olmak üzere haftalık çalışma günlerinin azaltılmasını istedi.

Önümüzdeki toplu sözleşme görüşmelerinde, haftalık çalışma günlerinin sayısının dörde düşürülmesi isteyeceklerini ifade eden IG Metall yetkilileri, çalışma saatinin azaltılmasıyla endüstrideki istihdam alanlarının korunabileceği, işten çıkarmaların engellenebileceği, ayrıca çalışanların yaşam kalitesi ve sağlığı açısından büyük bir iyileşme olacağı görüşünü savunuyor.

Almanya'da 2 milyon 260 bin üyesi bulunan IG Metall, elektro sanayi, çelik, metal, tekstil, plastik ve iletişim teknolojileri gibi sektörleri temsil ediyor.

Emeklilik yaşı 67’ye çıkartılıyor

Almanya’da mevcut durumda emeklilik yaşı çalışanların ne zaman doğduğuna bağlı olarak belirleniyor.

Buna göre 1947’den önce doğanlar için sınır 65 yaş. 65 yaşını doldurmuş ve en az 60 ay sigortalı olarak çalışmış kişilerin emekli olma hakları bulunuyor.

Ancak, 2007 yılında dönemin Başbakanı Angela Merkel ve hükümeti emeklilik yaşının kademeli olarak arttırılmasına karar vermişti. Buna göre, emeklilik için yaş sınırı 1947 ile 1964 arasında doğanlar için 2012 yılından bu yana kademeli olarak yükseltiliyor.

1964 veya daha sonra doğanlar için ise emeklilik yaşı 67 olacak. İstisnai durumlarda yaşlılık sigortasına en az 35 yıl prim ödeyen kişiler, 63 yaşını doldurduktan sonra da emekli olma hakkını elde edebilmekte. Çalışamaz durumda olduğunu ispatlayanlara da malulen emekli olma hakkı tanınıyor.

Bu durumda emekli olan kişilerin en az 60 aylık sigorta priminin engel öncesinde yatırılması gerekiyor. Maden işçileri ise 60 yaşında emekli olabiliyor.

Yapılan kamuoyu araştırmalarına katılanların yüzde 38’i 67 yaşında emekliliğe karşı çıkıyor, sınırın 65’te kalmasını istiyor. Yaklaşık dörtte biri ise yaş sınırının 63 olması gerektiğini savunuyor. Halkın yalnızca yüzde 16’sı 67 yaşında emekliliği desteklerken, yüzde 6’sı ise 70 yaş ve üzerinde emekliye ayrılmak istiyor. Anketlere göre 18-29 yaş arasındaki gençlerin yarısından fazlası emeklilik yaşının düşürülmesini, sınırın 63 olmasını istiyor.

"Baby-Boomer" sonrası emeklilik yaşı 70 olsun

Ancak hem uzmanlar hem de birçok siyasetçi 67 yaşın bile yetersiz kalacağını savunarak, 69 ya da 70 yaşında emeklilikten yana tavır koyuyor.

1946-1964'lü yıllar arasında doğanları tanımlayan "baby-boomer" kuşağının emekli olmaya başlaması ve özellikle kalifiye eleman açığının artması nedeniyle emeklilik yaşının yükseltilmesi isteniyor.

Uzmanlar 67 yaş sınırının 2030’lu yılların ortasından sonra hem emeklilik maaşlarının hem de katkı primlerinin istikrarlı bir şeklide ödenmesi konusunda istikrar sağlamayacağını savunuyor.

2050’li yıllara gelindiğinde her üç kişiden birinin 67 yaş üzerinde, yani geçerli emeklilik yaşında olacağı, önlem alınmazsa nüfustaki dengesizliğin bakım giderlerinin ve emeklilik kasasının finansmanını çökerteceği ve toplumun refahının tehlikeye gireceği belirtiliyor.

Almanya'da çalışanların yüzde 23'ü 55 yaşının üzerinde. Bu da şu andaki emeklilik yaşından yola çıkınca önümüzdeki 10 yılda en az 7 milyon 300 bin kişinin emekli olacağı anlamına geliyor. Emekliye ayrılacaklardan 2 milyondan fazlası ise kalifiye eleman sıkıntısı çekilen sektörlerden.

Emeklilik yaşı yaklaşanları daha şimdiden tedirgin eden bu önerilere sosyal demokrat SPD ve sendikalar sıcak bakmıyor. Buna karşılık Hristiyan Demokratlar ve liberal FDP sıralarından, yüksek enflasyon, kalifiye eleman azlığı ve emeklilik kasalarındaki yüksek borçlar nedeniyle gelecek yıllarda emeklilik yaşının yükselmesine alternatif olmayacağını savunan siyasetçilerin sayısı her geçen gün artıyor.

Emeklilik yaşı en yüksek ülke Yunanistan

Avrupa’nın diğer ülkelerinde emeklilik yaşı ülkeden ülkeye göre farklılık gösteriyor. Avrupa’da emeklilik yaşı en yüksek ülkeyse Yunanistan. Yunanistan'da erkekler de kadınlar da 67 yaşında emekli oluyor.

Amerika’da ise sigortalı çalışanlar 65 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor. Ayrıca eksik maaş almayı kabul eden kişiler 62 yaşında da emekli aylığı almaya başlayabiliyor.

Türkiye’de çalışan kişilerin emeklilik yaşı belirlenirken sigorta başlangıç tarihi dikkate alınıyor. Kişinin çalışma hayatına başladığı tarihe göre emeklilik hakkı elde edeceği yaş da değişiklik gösteriyor.

Uygulamada erkek çalışanların en az 60 yaşını ve belirli prim gününü tamamlamış olmaları gerekiyor. Kadınlarda ise en erken emeklilik yaşı 58 olarak düzenleniyor. Tam emeklilikte ilk defa 01 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olan erkekler için emeklilik yaşı 2036'ya kadar 60, 2044 yılında ise 65'e ulaşıyor. Kadınlar için emeklilik yaşı 2036 yılına kadar 58, 2048'de de 65'e ulaşıyor.

Cem Dalaman / VOA