Almanya’dan Çin'e Ukrayna savaşı konusunda baskı

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Çin Başbakanı Li Qiang’ı Berlin’de ağırladı. İki lider, iklim değişikliğiyle mücadele için birlikte çalışma sözü verdi. Scholz, Almanya’nın en büyük ticaret ortağı olan Çin'den, Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya'ya daha fazla baskı yapmasını istedi.

Başbakan Olaf Scholz ve kabinesinin yaklaşık yarısı, Mart ayında göreve gelmesinden bu yana ilk yurtdışı gezisini gerçekleştiren Çin Başbakanı Li Qiang liderliğindeki bir heyeti ağırladı; iki ülke yedinci kez üst düzey hükümet istişarelerinde bulundu.

Berlin'deki toplantı, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Pekin’de biraraya gelmesinden bir gün sonra yapıldı ve Pekin'in Batı'ya ulaşma ve soğuk ilişkileri iyileştirme çabası olarak yorumlandı.

Almanya, Pekin'in artan atılganlığı ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini eleştirmeyi reddetmesi karşısında duyduğu endişeye rağmen, en büyük ticaret ortağı olan Çin ile iyi ilişkilerini sürdürmek istiyor. Almanya'nın kısa süre önce yayınlanan ulusal güvenlik stratejisi Çin'i "ortak, hasım ve sistemik rakip" olarak tanımlıyor.

Scholz, Çin heyetinden Rusya'yı Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeye ikna etmek için daha fazla çaba göstermesini istedi.

Li'nin yanında duran Scholz, "Çin hükümetine bu savaşta Rusya üzerindeki etkisini daha da güçlü bir şekilde göstermesi için bir kez daha çağrıda bulundum. BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olarak Çin burada çok özel bir görev üstlenmektedir" dedi.

Çin'in Rusya'ya silah vermemeyi sürdürmesinin önemli olduğunu söyleyen Scholz, Çin'in nükleer silah kullanma tehdidi olmaması gerektiğini açıkça ifade etmeye devam etmesinden dolayı "müteşekkir" olduğunu da kaydetti.

Li açıklamasında, Scholz’a doğrudan yanıt vermedi ya da Ukrayna'dan bahsetmedi. İki lider soru kabul etmedi.

Almanya ve Çin bugünkü toplantıda, endüstriyel süreçleri daha iklim dostu hale getirmenin ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi hızlandırmanın yollarını bulmak için bir "iklim ve dönüşüm diyaloğu" kurma konusunda anlaştı.

Scholz, Çin'deki kuraklık ve Almanya'daki seller gibi aşırı hava olaylarını örnek göstererek harekete geçmenin önemini vurguladı.

Scholz gazetecilere yaptığı açıklamada, "Başlıca CO2 salımı yapan ülkeler olarak Almanya ve Çin, iklim değişikliğiyle mücadelede özel bir sorumluluk taşıyor. Bu sorumlulukla birlikte yüzleşeceğiz" dedi.

Li de, "İklim değişikliği ile mücadele her iki taraf için de önemli bir işbirliği alanı haline gelmelidir" diye konuştu.

Çin Başbakanı yorumlarında ticaret ve ekonomi konularına vurgu yaptı. Tercüman çevirisine göre Li, "Küreselleşme yeniden alevleniyor ve küresel ekonomi büyüme dinamiklerinden yoksun" dedi. Başbakan, Çin'in Almanya ve Avrupa ile ilişkilerin geliştirilmesine büyük değer verdiğini de belirtti.

"Riskten arındırma" olarak adlandırdığı yaklaşımla, Çin ticaretine aşırı bağımlılıktan kaçınmak ve Almanya'nın kilit mal tedarikini çeşitlendirmek istediğini söyleyen Scholz, Li'ye "Çin'den ekonomik olarak ayrılmak gibi bir niyetimiz yok" şeklinde güvence verdiğinin de altını çizdi. Bu tutum geçen ay G-7 ülkelerince de dile getirilmişti.

Scholz, "Çin pazarına erişim ve Çin'deki Alman ve diğer yabancı şirketler için adil rekabet koşulları sorun olmaya devam ediyor" dedi ve bu konularda somut iyileştirmeler için çalıştıklarını söyledi.

Görüşmeler aynı zamanda, Avrupa Birliği Komisyonu’nun 27 üye ülkeyi, Çin gibi rakipler tarafından askeri amaçla kullanılabilecek teknolojilerin ihracatı üzerinde daha güçlü denetimleri kabul etmeye ikna konusunda bir teklif sunduğu gün gerçekleşti.

İstihbarat raporunda Çin uyarısı

Bu görüşme gerçekleşirken, Alman güvenlik yetkilileri ise Çin casusluğunun yarattığı tehlikenin devam ettiği konusunda uyarıda bulundu.

Almanya'da iç istihbarattan sorumlu Anayasayı Koruma Teşkilatı (BfV) bugün yayınladığı yıllık raporunda, Çin Devlet Güvenlik Bakanlığı'nın aktif bir şekilde Almanya’daki siyasi, ekonomik ve bilimsel ilgi alanlarının yanısıra ülkedeki Çinli muhalifler hakkında bilgi edinmeye çalıştığını bildirdi.

İçişleri Bakanı Nancy Faeser, ülkenin ayrıca Çinli Huawei şirketi tarafından üretilen telekomünikasyon ekipmanlarının, Almanya'nın 5G ağlarında kullanılmasından kaynaklanan potansiyel riskleri de incelediğini söyledi.

"Bu soruşturma yaz aylarında tamamlanacak ve ardından bir değerlendirme sunacağız" diyen Faeser, sürecin Huawei ekipmanının çıkartılmasıyla sonuçlanabileceğini belirtti.

Almanya Başbakanı Scholz, Çin heyetiyle Berlin'de hükümetler arası görüşmelere evsahipliği yaparak pandemiden bu yana ilk yüz yüze zirveyi gerçekleştirdiği için eleştirilerin hedefi oldu. Muhalifler, Batı ile Çin arasında artan jeopolitik gerilimler göz önüne alındığında bu tür görüşmelerin artık uygun olmadığını savunuyor.

Ancak Scholz, Li ile ortak basın toplantısında kararını savundu.

Sosyal Demokrat Başbakan, "Doğrudan diyalog, kişisel görüşmeler, gerçek bir tartışma, tüm bunlar küresel zorluklar ve krizlerle dolu bu olağandışı zamanda her zamankinden daha önemli" dedi.

Scholz, dünya çapında tedarik zincirlerini bozan COVID-19 pandemisinin de Almanya'nın sağlık dahil birçok konuda Çin ile yakın çalışması gerektiğini gösterdiğini söyledi.

Çin Başbakanı Li, Avrupa Birliği'nin en büyük ekonomisi Almanya’ya dört günlük ziyaretinden sonra, 22 Haziran’da ikinci büyük ekonomi Fransa'ya geçecek. Li, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un girişimiyle düzenlenen "Yeni Küresel Finansman Paktı Zirvesi"ne katılacak.

VOA