Almanya'dan "iltica başvuruları sınırlarda incelensin" planı

Almanya'da iltica başvurularının, sığınmacılar AB'ye sokulmadan sınırlarda incelenip karara bağlanması ve kabul şansı olmayanların hızla geri gönderilmesi hararetle tartışılıyor. Bu plana AB'den destek sinyali geldi.

Almanya'da eyaletler, belediyeler ve yerel yönetimler uzun süredirartan mülteci sayısıyla başa çıkamadıkları gerekçesiyle federal hükümet üzerindeki baskıyı artırarak acil bir çözüm bulması yönündeki taleplerini daha yüksek sesle dile getiriyor.

Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser, bu hafta başbakanlıkta düzenlenecek mülteci zirvesi öncesinde, hafta içinde, iltica başvurusunun kabul şansı olmayan ve güvenli diye nitelenen ülkelerden gelenlerin, yanlarında çocuk veya hasta da yoksa doğrudan dış sınırlarda kurulacak merkezlerde tutularak ilticasının incelenmesini önerdi. Bu da pratikte en çok kabul edilen Suriye ve Afganistan gibi ülkelerden gelenler dışında kalan sığınmacıların çoğunlukla bu merkezlerde işlemlerinin yürütüleceği anlamına geliyor.

Son yıllarda Suriye ve Afganistan'ın ardından Almanya'da en çok iltica başvurusu Türkiye'den gelenler tarafından yapılıyor. Mülteci mutabakatının yapıldığı Türkiye, Almanya ve Avrupa Birliği (AB) için güvenli ülke konumunda. Dolayısıyla Almanya İçişleri Bakanı Faeser'in planı kabul edilirse Türkiye'den gelenlerin bu uygulamaya tabi tutulması kuvvetle muhtemel.

AB'den destek sinyali

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Alman hükümetinin önerdiği ve iltica başvurularının hudutlarda hızla karara bağlanması ve bu şekilde mülteci gelişinin sınırlandırılmasına destek sinyali verdi. AB İçişleri Komiseri Ylva Johansson, Welt am Sonntag gazetesine verdiği demeçte, düzensiz göçü kontrol edebilmesi ve insani koşullarda, hızlı şekilde geri göndermelerin yapılabilmesi için sınırlarda böylesi işlem yapılmasının önem arzettiğini vurguladı. Johansson'a göre hudutlarda iltica inceleme uygulamasıyla "ikincil göç" diye nitelenen, AB üyesi ülkeler içi hareketliliğin de azaltılması mümkün olabilecek.  

İçişleri Komiseri Johansson ayrıca, iltica başvurusu rededdilmiş sığınmacıların daha efektif şekilde sınır dışı edilmesini de talep ediyor. İçişleri Komiserine göre, sınır dışı edilmelerin kolaylaştırılması ve hızlandırılması için AB üyesi ülkelerin diğer üye ülkeler tarafından alınmış bu yöndeki kararları tanıma ve kabul etmede daha hızlı davranması da gerekiyor. 

Almanya İçişleri Bakanı Faeser'in planı neyi öngörüyor?

Özellikle iktidar ortağı Yeşiller içinde tartışmalara yol açan, Federal İçişleri Bakanı Faeser'in planına göre, AB dış sınırlarında iltica merkezleri kurulması ve sığınma başvurusunun kabul edilme şansı çok düşük olanların durumunun buralarda kısa süre zarfında incelenmesi ve karar verilmesi öngörülüyor. Mülteci hakları için çalışan kuruluşlar da bunu sert biçimde eleştiriyor.

AB İçişleri Komiseri Johansson, Birlik'in ortak mülteciler politikası konusunda iyimser olduğunu da belirtti ve Almanya İçişleri Bakanı Faeser ile yakın görüş alışverişinde olduklarını da aktardı.

AB üyesi ülkeler, Birlik'e kısa sürede en çok mültecinin geldiği 2015'ten beri mülteciler konusunda ortak bir politika ve sığınmacıların dağıtımı konusunda uzlaşı sağlayamıyor. Birlik içinde en çok sığınmacı kabul eden Almanya, geçen yıl bir milyon Ukraynalı savaş mültecisini kabul etti. Ukraynalılar dışında diğer ülkelerden gelen yüz binlerce mülteci nedeniyle de eyaletler ve belediyeler kabul kapasitesinin çoktan aşıldığını vurgulayıp bir çözüm bulunmasını talep ediyor. Resmi verilere göre geçen yıl Almanya, kolaylaştırılmış sığınma hakkı alabilen Ukraynalılar dışında öteki ülkelerden yaklaşık 250 bin iltica talebi de aldı.

AB'de reform talebi

Almanya İçişleri Bakanı Faeser, 2024'te düzenlenecek Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde mülteci sisteminin reforme edilmesi için hızla çözüm buunmasını talep ediyor.

Alman hükümetinin verilerine göre, ülkeye ayda 20 bin "düzensiz göçmen" geliyor. En çok sığınmacı gelen ilk dört ülke Suriye, Afganistan, Türkiye ve Irak. 
Federal Göç ve Sığınmacılar Dairesi'nin yıllık raporuna göre 2022 yılında Almanya'da iltica başvurularında 70 bin 976 başvuruyla Suriyeliler ilk sırada. İkinci sırada 36 bin 358 kişiyle Afganistan vatandaşları, üçüncü sırada da 23 bin 938 kişiyle Türkiye vatandaşları geliyor. İltica başvurularında bu üç ülkeyi 15 bin 175 başvuruyla Irak ve 7 bin 963 başvuruyla Gürcistan takip ediyor.

2021 yılında dördüncü sırada olan Türkiye'den yapılan ilk iltica başvurularının bir yıl içinde yüzde 238,7 oranında arttığı da görülüyor.

Almanya Maliye Bakanlığı'nın verilerine göre Alman hükümeti gecen sene mültecilere yardım amacıyla 29,8 milyar euro harcama yaptı.

DW