Amerika’da perakende satışlar faizlerdeki yükselişe rağmen beklentilerin üzerinde arttı
“Yumuşak iniş” olasılığı artıyor
Amerika’da perakende satışlar faizlerdeki yükselişe rağmen beklentilerin üzerinde arttı
ABD Ticaret Bakanlığı'nın bugün açıkladığı perakende satış verilerine göre Temmuz ayında perakende satışlar, beklenenden fazla arttı. Online alışverişlerini arttıran Amerikalı tüketiciler restoranlara da daha fazla talep gösterdi. Bu durum, Amerikan ekonomisinin üçüncü çeyreğin başında büyümeye devam ettiğini ve resesyon olasılığının uzak olduğunu gösteriyor.
Bugün açıklanan perakende satış raporu ayrıca tüketicilerin hobi gereçleri, spor malzemeleri ve kıyafet gibi kalemlere daha fazla harcama yaptığını ortaya koyuyor. Bu da ABD Merkez Bankası'nın (FED) enflasyonu kontrol etmek için gittiği agresif faiz artışı politikasına rağmen tüketicilerin dayanıklılığına işaret ediyor.
Raporun açıklanması üzerine küresel yatırım bankacılığı firması Goldman Sachs, üçüncü çeyrek gayrisafi yurtiçi hasıla tahminini 0,7 puan yükselterek yıllık yüzde 2,2 oranında arttırdı. Ekonomi Nisan-Haziran çeyreğinde yüzde 2,4 büyüdü.
Talep ise sıkı istihdam piyasasının oluşturduğu maaş kazanımlarıyla destekleniyor. Tüketici harcamaları dirençli ekonomik güç sinyalleri vermeye devam ederken ekonomistler, enflasyonun gerileme eğilimi içine girmesiyle FED'in önümüzdeki ay faizleri arttırmayacağını tahmin ediyor.
ABD hükümeti geçen hafta da tüketici fiyatlarının Temmuz ayında ılımlı yükseldiğini, çekirdek enflasyonun biraz daha yavaşladığını bildirmişti.
Ekonomi araştırmaları firması Capital Economics'ten Andrew Hunter, “Çekirdek enflasyon hızla gerilemeye devam ettiği sürece dirençli büyüme, tek başına FED'in faiz artışına gitmesi için yeterli gerekçe olmayacak” dedi.
Temmuz'da perakende satışlar binde 7 oranında arttı. Haziran ayına ilişkin veriler revize edilerek daha önce bildirilen binde 2 yerine satışların binde 3 oranında arttığı kaydedildi. Reuters haber ajansının anketine katılan ekonomistler, perakende satışların binde 4 oranında artacağını öngörmüştü. Temmuz'da yıldan yıla bazdaysa satışlar yüzde 3,2 arttı.
Çoğunlukla ticari malları kapsayan perakende satışlar, enflasyona göre ayarlanmıyor. Perakende satışların artmasında online perakende devi Amazon'un Prime Day olarak bilinen geçen ay yaptığı indirimli satış kampanyasının etkili olduğu gözleniyor. Temmuz ayındaki Prime Day'de şimdiye kadar olanlara kıyasla en fazla satış kaydedildi. Bu satışların tüketicilerin Ağustos ayında yapmayı planladığı satışlardan bazılarını kapsadığı tahmin ediliyor. Online satışlar Haziran'da yüzde 1,5 artarken Temmuz'da da yüzde 1,9'luk artış gösterdi.
Öte yandan ailelerin okul alışverişlerini erken yaptığı ve bunun perakende satışları arttıran bir başka etken olduğu gözleniyor. Hazır giyim mağazalarında satışlar yüzde 1 arttı. Tüketiciler spor malzemeleri, hobi gereçleri, müzik enstrümanları gibi kalemlere daha çok harcama yaparak bu kategorilerdeki satışları yüzde 1,5 arttırdı. Market ve büyük mazağa alışverişlerinin de arttığı, benzin istasyonunda satışların binde 4 oranında yükseldiği görüldü.
Yapı, inşaat ve bahçe malzemeleri satışları binde 7 artarken perakende satış raporundaki tek hizmet kategorisi olan yeme içme hizmetlerindeki artış yüzde 1,4 oldu. Bu kategoride satışlar Haziran'da binde 8 artmıştı. Ekonomistler, dışarıda yeme ve içmeyi, hanehalkı ekonomilerinin mali durumunu değerlendirme açısından kilit gösterge olarak kabul ediyor.
Ancak oto galerilerin satışları Haziran'da binde 7'lik artıştan sonra Temmuz'da binde 3 geriledi. Mobilya satışları yüzde 1,8 azalırken elektronik ve beyaz eşya satışları yüzde 1,3 düştü.
Online borsa işlemleri firması TradeStation'dan David Russell, “Rapor, resesyon korkularını bertaraf ediyor ve sağlıklı istihdam piyasasının tüketicilere kar payı dağıttığını gösteriyor. Bugünün küçük işletmeler için müjdeli haberlerinin Wall Street için kötü haber olabileceği tehlikesi var” dedi.
Yatırımcıların yeni faiz artışı korkuları nedeniyle borsada hisseler daha düşük işlem gördü.
“Yumuşak iniş” olasılığı artıyor
Ancak birçok ekonomist, FED'in faiz yükseltme uygulamasını sonlandıracağına inanıyor ve geçen yıldan bu yana öngördükleri resesyonun bertaraf edilerek FED'in ekonomiye “yumuşak iniş” yaptırabileceği fikrine giderek daha çok ısınıyor. FED, 2022 yılı Mart ayından bu yana gecelik gösterge faizini 525 baz puan arttırarak faizleri yüzde 5,25-5,50 aralığına yükseltti.
Gerileyen enflasyonsa tüketicilerin alım gücünü arttırıyor. Hanehalkları ayrıca alışverişler için borçlanıyor.
Düşük gelirli aileler COVID-19 pandemisi sırasında elde ettikleri birikimlerini tüketse de tüketici harcamalarını desteklemeye yetecek miktarda birikmiş nakit para olduğu düşünülüyor.
Çalışma Bakanlığı'nın bugün yayınladığı ayrı bir rapor ise ithalat fiyatlarının yakıt maliyetindeki artışla birlikte Temmuz'da binde 4 arttığını, ithal edilmiş enflasyonun baskılanmaya devam ettiğini gösterdi. İthal ürün fiyatları Temmuz'da yıldan yıla bazda yüzde 4,4 düştü.
Otomobil, benzin, yapı malzemeleri ve gıda hizmetleri hariç tutulduğunda Temmuz ayında perakende satışlar yüzde 1 arttı.
Çekirdek perakende satışları, gayrisafi yurtiçi hasılanın tüketici harcamaları bileşeniyle en yakın örtüşen kalem olarak kabul ediliyor. Temmuz ayındaki sağlam çekirdek perakende satışları, Amerikan ekonomik faaliyetlerinin üçte ikisini oluşturan tüketici harcamalarının Temmuz-Eylül çeyreğine, ikinci çeyrekteki yavaşlama sonrasında güçlü bir başlangıç yaptığına işaret ediyor.
Ancak tüketici harcamalarının yıl sonuna doğru yavaşlayabileceğine ilişkin kaygılar da mevcut. Bazı ekonomistler, istihdamda yavaşlayan büyümenin maaş artışlarını kontrol altına alacağı görüşünde. Tasarruflar azalırken milyonlarca Amerikalı'nın yüksek öğrenim için aldıkları kredileri geri ödemeye başlaması gerekecek.
Öte yandan New York Merkez Bankası'nın geçen haftaki verileri, kredi kartı borçlarının hızla arttığı, ikinci çeyrekte ödenmeyen kredilerin son 11 yılın en yüksek seviyesine çıktığını gösteriyor. Ancak kimi ekonomistler için istihdam piyasası, tüketici harcamalarının anahtarını elinde tutuyor.
Sigorta firması Nationwide'dan Ben Ayers, “Tüketiciler için ivme eninde sonunda azalacak ama bunun için istihdam şartlarının ciddi oranda gevşemesi gerekecek. Bu süreç, bu yıl öngörülenden çok daha yavaş gerçekleşiyor” ifadelerini kullandı.
VOA