Amerikan ekonomisinden enflasyonda düşme eğilimi sinyali

Bugün ABD Çalışma Bakanlığı tarafından açıklanan Haziran ayı tüketici fiyatları raporuna göre Amerika'da enflasyon, düşmeye devam ediyor. İki yıldan uzun süre sonra en düşük aylık artışı yaşayan enflasyon, yine de ABD Merkez Bankası'nı (FED) bu ayki toplantısında faiz oranlarında artışa ara vermeye devam etmesi yönünde ikna edecek kadar hızlı gerilemiyor.

Enflasyon raporu ayrıca altta yatan tüketici fiyatlarının 2021 yılı Ağustos ayından bu yana en düşük aylık yükselişi kaydettiğini gösteriyor. Altta yatan enflasyonda ciddi yavaşlama borsa ve tahvil piyasalarını canlandırırken yatırımcılar, 1980'li yıllardan bu yana uygulanan en hızlı para politikası sıkılaştırma sürecinin sonuna gelindiğine ikna olmaya başladı.

New York'taki mali piyasa araştırmaları şirketi FWDBONDS'dan baş ekonomist Christopher Rupkey, “Enflasyon ölmedi, ancak pandemi döneminde ürün sıkıntısından kaynaklanan olağanüstü fiyat artışları ve alışverişlerin evden yapılması eğilimi artık sona erdi. FED ilk kez enflasyonla mücadelede üstünlüğü ele geçirdi” şeklinde konuştu.

Tüketici fiyatları endeksi Mayıs ayında binde 1 artıştan sonra Haziran'da binde 2'lik bir yükseliş sergiledi. Kiralar dahil barınma, geçen ay enflasyondaki artışın yüzde 70'inin sorumlusu. Motorlu taşıt sigortası ve benzin fiyatları yüzde 1 arttı. Bu artışlar, ikinci el otomobil ve kamyon fiyatlarındaki düşüşü dengeledi.

Gıda fiyatlarındaki artış sadece binde 1 olarak kaydedildi. Marketlerdeki gıda fiyatları değişmezken yumurta, et ve balık fiyatlarında daha fazla gerileme gözlendi. Bu gerileme, meyve ve sebze fiyatlarındaki binde 8'lik artışı dengeledi.

Haziran ayına kadarki 12 aylık süreçte tüketici enflasyonu yüzde 3 arttı. Bu, 2021 yılı Mart ayından bu yana kaydedilen en düşük yıldan yıla enflasyon oranıydı. Mayıs ayında aynı oran, yüzde 4 olarak kayda geçmişti.

Yıllık enflasyon, geçen yılın Haziran ayında kaydedilenin üçte biri. 2022 yılı Haziran'ında fiyatlar yüzde 9,1 artarak 1981 yılı Kasım ayından bu yana en yüksek artışı kaydetmişti.

Enflasyondaki soğuma, tüketiciler açısından satın alım gücünün artması anlamına geliyor.

Başkan Joe Biden, Haziran ayı enflasyon rakamlarına ilişkin açıklamasında, son verilerin ekonomi politikasının işe yaradığının bir göstergesi olduğunu ve ekonomistlerin “Bidenomiks” olarak adlandırdığı uygulamaların sonuç verdiğini kaydetti. Biden, ”Her gün aileler için maliyetleri düşürme mücadelemize devam edeceğiz” sözünü verdi.

Ancak yine de enflasyon, FED'in yüzde 2'lik hedef oranının üzerinde seyrediyor ve iş piyasasındaki sıkışıklık devam ediyor. Haziran ayındaki istihdam artışı son iki buçuk yılın en düşük seviyesine gerilemiş olsa da işsizlik oranı, tarihsel açıdan en düşük oranları kaydediyor ve maaş artışları sürüyor. Yine de enflasyonun gerilemesi, ekonominin uzun zamandır beklenen resesyonu önleyebileceği yönünde temkinli bir iyimserlik havası estirdi.

Enflasyondaki gerileme aynı zamanda faiz artışı uygulamasının devam etmesine gerek olmadığı argümanını da güçlendirdi. FED, biri bu ay olmak üzere yıl sonundan önce iki kez daha faizlerin arttırılacağının sinyalini vermişti.

Mali danışmanlık firması Independent Advisor Alliance'dan baş yatırım yetkilisi Chris Zaccarelli, “Bugün ile Eylül ayındaki FED toplantısı arasında çok daha fazla veri olacak. Ancak FED'in bu ay faizleri arttırdıktan sonra bekle ve gör politikası izleyeceğine ilişkin kanıtlar artıyor” dedi.

Çekirdek enflasyon yavaşlıyor

Türev borsası CME Group'ın piyasa beklentilerini ölçen FedWatch'a göre mali piyasalar FED'in 25-26 Temmuz toplantısından 25 baz puan faiz artışı kararı çıkacağını fiyatlandırıyor.

Değişken gıda ve enerji kategorileri hariç tutulduğunda tüketici fiyatı endeksi Haziran'da binde 2 artarak 2021 yılı Ağustos ayından bu yana en düşük artışı kaydetti. Çekirdek enflasyon ise son altı aydır ilk kez binde 4'ten daha az arttı.

Çekirdek enflasyon barınma maliyetlerindeki binde 4'lük artışla yükseldi. Bu oran Mayıs ayında binde 6 olarak kaydedilmişti.

Motorlu taşıt sigortası yüzde 1,7 artarken hazır giyimdeki artış binde 3 oldu. İkinci el otomobil ve kamyon fiyatları binde 5 düşerken sıfır otomobil fiyatlarında değişiklik olmadı. Bunun sonucunda çekirdek ürün fiyatları Mayıs'taki binde 6'lık artış sonrasında binde 1 geriledi.

Uçak bileti fiyatları son bir yılın en büyük düşüşünü görerek yüzde 8,1 ucuzladı. İletişim hizmetleri ve mobilya fiyatlarında da düşüş gözlendi.

Sağlık maliyetleri ve reçeteli ilaç fiyatları da değişmedi. Hizmet ücretleri binde 3 arttı. Kiralık konut hariç tutulduğunda hizmet fiyatları binde 2 artarak Mayıs'taki düşüşü geri çevirdi.

Haziran ayına kadarlık 12 aylık dilimde çekirdek enflasyon yüzde 4,8 arttı. Bu, 2021 yılı Ekim ayından bu yana kaydedilen en düşük yıllık çekirdek enflasyon artışı oldu. Mayıs'taysa bu oran yüzde 5,3'tü.

İstihdam piyasasının soğuması ve kiraların azalma eğilimine girmesiyle çekirdek enflasyonun önümüzdeki aylarda gerilemeye devam etmesi bekleniyor.

VOA