Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan Türkistan’da

Kazakistan’da temaslarda bulunan Anayasa Mahkemesi Heyeti, 4 Eylül 2023 tarihinde Türkistan’da Hoca Ahmet Yesevî Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesinin 2023-2024 akademik yılı açılış törenine katıldı.

2023-2024 akademik yılının açılış dersini veren Başkan Arslan, açılışı yapılan akademik yılı “İnsan Hakları Yılı” ilan etmelerinden ötürü Ahmet Yesevî Üniversitesi yöneticilerini kutlayarak derse başladı. Tıpkı hoşgörü, eşitlik, adalet ve hukukun üstünlüğü gibi insan haklarının da bugün geldiğimiz noktada Doğu’nun ve Batı’nın ortak mirası olduğunu belirterek derse devam eden Başkan Arslan, günümüzde insan hakları düşüncesi ve pratiğindeki en büyük sorunun “öteki”nin haklarının korunması noktasında olduğunu vurguladı. İnsan haklarının öznesinin din, dil, ırk veya inanç farkı olmaksızın “her insan” olması gerektiği halde, çoğu yerde bu öznenin daraltıldığını ifade eden Başkan Arslan, “Bilhassa mülteciler konusunda somutlaşan yabancı düşmanlığı, ırkçılık ve İslamofobik davranışlar 'öteki’ olarak kodlanan ve dışlanan insanların temel hak ve özgürlüklerini ihlal etmektedir. Hızla yayılan bu virüs, farklılıkların bir arada yaşaması için gerekli olan iklimi her geçen gün biraz daha zehirlemektedir. Bu zehrin panzehri, Pir-î Türkistan Hoca Ahmed Yesevî’nin yüzlerce yıl önce bu topraklarda tohumlarını attığı, daha sonra Anadolu’da ve Balkanlar’da yeşeren insan odaklı anlayıştır.” diyerek sözlerine devam etti.

Hoca Ahmet Yesevî’nin daha birinci hikmetinde “Sünnet imiş, kâfir de olsa, incitme sen/Hüdâ bîzardır (şikayetçidir) katı yürekli, gönül incitenden”.  dizeleriyle farklı olanı kucaklayan bir ahlaki eylemi dile getirdiğini ifade eden Başkan Arslan, “öteki”nin ontolojik varlığını kabul eden bu hoşgörü anlayışının sağlıklı bir toplumsal birlikteliğin ön şartı olduğunu belirtti.

Hoca Ahmet Yesevî’nin, Mevlana’nın ve Abay’ın  işaret ettikleri ortak hakikatin gücün kontrol edilmesi, ahlaki sınırlar içinde tutulması ve adaletle buluşturulması olduğunu hatırlatan Başkan Arslan, bu zemini sağlamak için hukuka ve onu hayata geçirecek mahkemelere ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Başta anayasa mahkemeleri olmak üzere tüm mahkemelerin temel görevinin padişahların, vezirlerin ve valilerin muhtemel adaletsizliklerini engellemek suretiyle insanın sadece insan olmasından dolayı sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerini korumak olduğunu dile getiren Başkan Zühtü Arslan, insan haklarının tam olarak korunabilmesinin bu hakların hikmetinin anlaşılmasına bağlı olduğunun altını çizdi.

Bizim ve ötekinin hakları olarak insan haklarının korunmasında yargıya, özellikle de anayasa yargısına önemli bir görev düştüğünü vurgulayan Başkan Arslan, “Anayasa mahkemelerinin varlık nedeni, insan haysiyetinden kaynaklanan hak ve özgürlükleri güvence altına almaktır.”  dedi. Türk Anayasa Mahkemesinin de insan haklarını koruma görevini en iyi ve etkili şekilde yerine getirme gayreti içinde olduğunu vurgulayan Başkan Zühtü Arslan, “Anayasa Mahkemesinin temel hakları korurken benimsediği hak eksenli paradigma, bize dışarıdan empoze edilmiş bir anlayışın değil; Hoca Ahmet Yesevî, Mevlâna, Hacı Bektaş-ı Veli ve Yunus Emre gibi irfan abidelerinde köklerini bulan insan merkezli anlayışın yansımasıdır.” diye sözlerine devam etti.

Başkan Arslan, başarılı ve verimli bir akademik yıl dileyerek Hoca Ahmet Yesevî’den mülhem “Her dileğiniz kabul olsun, gönlünüz hikmetin ve muhabbetin neşesiyle dolsun.” temennileriyle açılış dersini noktalandırdı.

Başkan Zühtü Arslan’ın gerçekleştirdiği açılış dersinin ardından Anayasa Mahkemesi ile Hoca Ahmet Yesevî Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi arasında iş birliği protokolü imzalandı.

Program kapsamında Ahmet Yesevi Üniversitesinin düzenlediği bir dizi etkinliğe katılan Anayasa Mahkemesi Heyeti, Türkistan Eyalet Valisi Darhan Satıpaldı’nın verdiği yemeğe katılarak programın ilk gününü tamamladı.

Başkan Arslan'ın konuşma metnine ulaşmak için tıklayınız.