Resmi Gazete’nin bugünkü (22 Temmuz) sayısında yayımlanan iki Anayasa Mahkemesi (AYM) kararında iki farklı hak ihlaline hükmedildi. Nevriye Kuruç’un bireysel başvurusunu ele alan AYM, yargılamanın makul sürede tamamlanmamasının bir anayasal hak ihlali olduğuna hükmetti ve davacıya 35 bin Türk Lirası (TL) tazminat ödenmesine karar verdi. Bir diğer kararda ise er ve erbaşların sözleşmelerinin arşiv taraması yapılarak feshedilmesinin özel hayatın gizliliğine aykırı olduğu belirtildi. 

“Uzayan hukuki süreç anayasa ihlalidir”

Nevriye Kuruç’un temizlik işçisi olarak işe başladığı hastanede emekli olana kadar çalışması karşılığında alacağı kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, milli ve dini bayramlarda çalışma ücretlerinin ödenmesi için açtığı davada iş mahkemesi, davanın kısmen kabulüne karar vermişti.

Bu karara yönelik davalı olan firma, istinaf talebinde bulunmuş ve sonuç olarak 2014 yılında başlayan hukuki süreç sekiz sene bir sonuca varmamıştı. Kuruç, iş sözleşmesine dayalı olarak 10 Aralık 2014 tarihinde açtığı alacak davasının uzun sürmesi nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının, “yargılamanın makul sürede tamamlanmadığı şikâyetini ileri sürebileceği etkili bir yol bulunmaması” nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkı ile bağlantılı etkili başvuru hakkının ihlal edildiğini öne sürmüştü.

AYM’nin gerekçeli karar metninde, söz konusu davanın karmaşık olmaktan uzak olduğu ve benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olaydaki yedi yılı aşkın yargılama süresinin makul olmadığı belirtildi.

“Arşiv taraması ile sözleşme feshi özel hayatın gizliliğini ihlal etmektedir”

Bir diğer davanın gerekçeli kararında ise sözleşmeli er ve erbaşların sözleşmelerinin güvenlik soruşturmaları gereği feshedilmesinin anayasaya aykırı olduğuna hükmedildi.

Söz konusu davada, sözleşmeli erlere ve sözleşmeli er adaylarına yapılan ve 4045 sayılı Kanun’a dayandırılan arşiv taraması uygulaması anayasanın temel hak ve özgürlüklerin yalnızca kanun yoluyla ve gerekli görülen durumlarda kısıtlanabileceğini belirten 13. maddesine, herkesin özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip olduğunu ve kimsenin özel hayatına ve aile hayatının gizliliğine dokunamayacağını ifade eden 20. ve 128. maddelerine aykırı bulundu.

Öte yandan arşiv taraması uygulamasının keyfiliğe yer vermeyecek kadar öngörülebilir ve ulaşılabilir bir düzenleme niteliğinde olmadığına ve bu taramayı yapacak olan kamu yetkililerinin görevlerini kötüye kullanamayacağını garanti edecek sınırları çizmediği belirtildi.

MEDYASKOP