Avrupa Konseyi, Osman Kavala hakkındaki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına uymadığı gerekçesiyle Türkiye'ye karşı "ihlal prosedürü" başlatacağı yönünde bir ara karar aldı.

Resmi olarak 3 Aralık Cuıma günü açıklanacak karar Avrupa Konseyi'nin icra organı olan Bakanlar Komitesi tarafından bugün Strasbourg'da yapılan oylamada alındı. Avrupa Konseyi üyesi 47 devletin daimî temsilcilerinin çoğunluğu ihlal prosedürü lehinde oy kullandı. İhlal prosedürü için 47 ülkeden en az 32'sinin onayı gerekiyordu.

Karara göre, Ankara'ya AİHM'nin Kavala kararını nasıl uygulayacağını belirtmesi için 19 Ocak'a kadar süre verildi. Bu süre ilk etapta 12 Ocak olarak belirlenmişti.

Bakanlar Komitesi, Türkiye'de bir sonraki Kavala duruşmasının 17 Ocak olması nedeniyle bu süreyi bir hafta erteledi ve 19 Ocak olarak belirledi. Avrupa Konseyi ve diplomatik kaynaklar bu durumu "Ankara'ya son bir şans daha tanındı" şeklinde değerlendiriyor.

Bakanlar Komitesi Kavala konusunu 2 Şubat'taki toplantıda yeniden ele alacak. Bu toplantıya kadar Kavala'nın AİHM kararı uyarınca tahliye edilmesi halinde ihlal prosedüründen vazgeçilmesi gündemde. Böyle bir durumda Kavala dosyası Bakanlar Komitesi önünde işlem görmeye devam edecek. Aksi halde Bakanlar Komitesi aynı gün ikinci bir karar daha alarak ihlal prosedürü için AİHM'ye resmen başvurulacağını ilan edecek.

Dosya AİHM'ye giderse?

Dosya AİHM'ye gönderilirse Büyük Daire adı verilen 17 yargıçlı kurul tarafından ele alınacak. Büyük Daire, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin "Kararların Bağlayıcılığı ve İnfazına" ilişkin 46'ncı maddesinin 5'inci bendi temelinde dosyayı işleme koyacak. İçinde Türk yargıcın da olacağı bu daire Türkiye ve Osman Kavala'nın avukatlarından savunma isteyecek. Gerekli görürse Strasbourg'da duruşma düzenleme kararı alabilecek. 

Büyük Daire AİHM'nin Osman Kavala kararının yerine getirmediğini tespit ederse, alınacak önlem veya yaptırımları değerlendirmesi için davayı Bakanlar Komitesine gönderecek. Yerine getirildiği tespitinde bulunursa, davayı, incelenmesine son verilmesi konusunda nihai kararı alması için Bakanlar Komitesine iletecek. Büyük Dairenin davayı 2022 yaz aylarına kadar sonlandırabileceği belirtiliyor.

AİHM, Osman Kavala'nın gözaltı koşullarıyla ilgili davada kararını 10 Aralık 2019 tarihinde açıklamıştı. Kararda, Kavala'nın "hukuk dışı nedenlerle ve susturulmak için hapiste tutulduğu" sonucuna varılmış ve bu ihlalin ortadan kaldırılması için Kavala'nın "derhal tahliye edilmesi" gerektiğine hükmedilmişti.

Karar Mayıs 2020'de kesinleştikten sonra AİHM kararlarının infazının denetleyicisi olan Bakanlar Komitesi gündemine gelmişti. Bakanlar Komitesinin karar gereği Kavala'nın tahliye edilmesi için bugüne kadar yaptığı çağrılar sonuçsuz kalmıştı.

Kayhan Karaca / Strasbourg

 Deutsche Welle Türkçe