Aşırı sıcak hava dalgası: Ne yapmalı?

Türkiye, Yunanistan, İtalya ve İspanya'da hafta sonunda 44-48 derece hava sıcaklığı bekleniyor. Uzmanlar özellikle yaşlıların evden çıkmamasını, çocukların bol su içmesini tavsiye ediyor.

Sıcak hava dalgasının etkisi altına giren Avrupa'da pek çok yerde hafta sonunda sıcaklığın 40 derecenin üzerine çıkması bekleniyor. Geçen ayın tarihin en sıcak Haziran ayı olarak kayıtlara geçmesinin ardından, Temmuz'da da rekor sıcaklıklar bekleniyor.

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), hafta sonunda Avrupa'da şimdiye kadar ölçülmüş en yüksek sıcaklıkların meydana gelebileceğini duyurdu. Buna göre Sicilya'da 48 derece sıcaklık olabileceği tahmin ediliyor. Şimdiye kadar Avrupa'da ölçülmüş rekor sıcaklık yine Sicilya'nın Floridia bölgesinde olmuş, 2021 yılında burada 48,8 derece ölçülmüştü.

İtalya'da sıcak hava dalgası günlerdir etkili oluyor. Yunan Mitolojisi'nde ölülerin dünyasına giden kapıda bekleyen çok başlı köpek Kerberos'un adını taşıyan sıcak hava basıncı yüzünden Sardunya başta olmak üzere 40 derece eşiği aşıldı. Kentlerde belediyeler en yüksek alarm seviyesine geçildiğini duyurdu. ESA, önümüzdeki hafta İtalya'da maksimum sıcaklıkların yaşanacağını, Sardunya'da 47, Sicilya'da da 48 derecenin beklendiğini duyurdu.

İspanya'da da, ülkenin güney bölgesinde ve Kanarya Adaları'nda aşırı sıcaklar nedeniyle kırmızı alarm verildiği bildirilirken, Endülüs'te de sıcaklığın 40 derece civarında olacağı uyarısı yapıldı. İlk sıcak hava dalgasını geride bırakan İspanya'nın Endülüs ve Murcia bölgelerinde, geçtiğimiz günlerde sıcaklık 45 dereceye yaklaşmıştı. 

Yunanistan'da da bugün başkent Atina'da 41 derece sıcaklık beklenirken, Kültür Bakanlığı aşırı sıcak olması beklenen kimi kentlerde tahminlerin tutması halinde turistik yerlere girişlerin belli süreliğine durdurulması kararı aldı. Kimi belediyeler klimalı merkezlerde, ihtiyaç duyanlar için istirahat etme imkanı sağlıyor. Yunan makamları özellikle yaşlılar ve çok su ihtiyacı olan çocuklar ile birlikte ev ve yaban hayvanlarının da unutulmaması yönünde uyarıda bulundu.

Türkiye'de de Meteoroloji Genel Müdürlüğü, bu hafta başlayan hava sıcaklıklarının dört ila altı derece artacağını duyurmuş ve özellikle kronik rahatsızlığı olanlarla yaşlıları, kendilerini korumaları yönünde uyarmıştı. Kurum, 11-16 Temmuz'da bazı kentlerde sıcaklık rekorları beklendiğini belirtirken, ısının İzmir'de 40, Antalya'da 43, Adana'da 42, Diyarbakır'da da 41 derece olabileceğini bildirdi. Anadolu Ajansı'na (AA) konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı Adil Tek ise aşırı sıcakların bazı kentlerde bugün, bazı kentlerde ise Cumartesi günü pik yapmasını beklediklerini söyledi.

Uzmanlar ne öneriyor?

Hekimler, böylesi aşırı sıcak havalarda, özellikle ögle saatlerinde dışarıda olunmamasını ve mümkünse dinlenmek için bir öğle molası verilmesini tavsiye ediyor. Ayrıca bol bol su tüketilmesi ve bu havalarda alkol tüketilmemesini de tavsiye eden uzmanlar, alkolün aşırı sıcaklarda kalp damar rahatsızlıklarına yol açabileceğine dikkat çekiyor.

İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri F. Yüce Ayhan, özellikle risk grubu içerisinde olan vatandaşların dikkatli olmaları gerektiğini vurgularken, böbrek, kalp, akciğer gibi hayati organlarında uzun süren kronik hastalıkları olan hastaların ayrıca risk altında olduğunu belirtiyor. Ayhan, 75 yaş ve üzerindekiler ile bebeklerin risk altında olduğunu bildiriyor. Sıcaklarda vücudun kendini soğutma amacıyla terlediğini hatırlatan Yüce Ayhan, nemin artması halinde terlemenin de etkisini gösteremediğine işaret ediyor. Bu nedenle aşırı nemli havalarda çok fazla terleyecek egzersiz, spor gibi aktiviteleri güneş altında ve saat 11:00-15:00 saatleri arasında kesinlikle yapmamak gerektiğini belirten Ayhan, sıcak havalarda susuzluk hissedilmeden de normalde içilenden çok daha fazla sıvı tüketilmesini tavsiye ediyor.

Uzmanlar yaşlıların sussuzluk hissindeki zayıflamaya da dikkat çekerek, onlara yeterince şu içip içmediğini sormak, içmesini sağlamak gerektiğini vurgularken, çocuklara da küçükten itibaren şu içme alışkanlığını vermek amacıyla ulaşabilecekleri her yerde yeterli su ve bardak bulundurmayı öneriyor.

Giysi çok önemli

Hekimler, aşırı sıcaklardan korunmada giysilerin de çok belirleyici olduğuna işaret ediyor. İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Ayhan, "Çok sıkı, bedeni saran giysiler giymemek önemli vücut ısısını stabil tutabilmek için" diyerek, "Uzun kollu veya kısa kollu ama gevşek biraz daha bedene yapışmayan giysiler tercih edilmeli ve işte belirlenen saatlerde o en sıcak havanın olduğu saatlerde mümkünse dışarıya çıkılmaması uygun olacaktır" tavsiyesinde bulunuyor. Uzmanlara göre aşırı sıcak havalarda giyilen giysilerin sentetik olmamasına da dikkat etmekte fayda var. 

Ayhan'a göre aşırı sıcak hava dalgalarında gıda zehirlenmelerinin de artmasi muhtemel. Özellikle açıkta bekleyen gıdalar nedeniyle zehirlenmeler yaşanabileceğine dikkat çeken Genel Sekreter, gıda güvenliğinin de önem verilmesi gereken bir konu olduğunun altını çiziyor.  

Evlerde alınacak tedbirler

Sıcak hava dalgalarında evlerin güneş gören pencerelerinin cam karartıcı veya koruyucu perdelerle korunması tavsiye edilirken, uyku için de en serin yerin seçilmesi tavsiye ediliyor.

Yatak örtüsü ve pikenin serin yerde veya yatmadan önce bir süre soğutucuda tutulması ve bunların pamukludan olması öneriliyor. Buna rağmen sıcak nedeniyle uykuya dalınamıyorsa, uzmanlar sıcak su torbasına soğuk su doldurup yatağa gitmeyi öneriyor. Uykuya dalmada da alna, koltuk altı veya bacaklara konacak soğuk ıslak bezlerin fayda sağlayacağı belirtiliyor. Bu arada gece vucut ısısı düştüğünden hafif de olsa bir ince pike bulundurulması tavsiyeler arasında yer alıyor.

DW