Reuters’in ulaştığı sonuç bildirgesinin taslak metnine göre, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın yöneticileri hakkındaki yaptırıma ek olarak yeni Türk vatandaşları ve şirketlerine yönelik yaptırımın önü açılıyor.

Ankara’ya yönelik kararın mart ayına bırakıldığı belirtilen metinde Biden vurgusu yapılarak “AB, bu meselelerde ABD ile koordinasyon sağlamaya çalışacak” ifadelerine yer veriliyor.

Yaptırımların sembolik olduğunu söyleyen AB diplomatları “AB bloğu, ekonomisi zayıf olan Türkiye’yi sert şekilde cezalandırmaktan çekiniyor” yorumu yaptı.

Bugün duyurulacak sonuç bildirgesine ilişkin üye ülkeler arasında anlaşmazlık yaşandığı bildirildi.

Yunanistan, Güney Kıbrıs, Fransa ve Avusturya’nın sert yaptırım çağrısına karşı Almanya, İspanya ve İtalya’nın “Türkiye’yi Rusya’ya iter” itirazıyla mevcut sürecin devamını savunduğu kaydedildi.

AVRUPA'NIN GÖZÜ BIDEN'DA 

Türkiye’ye yönelik yaptırımların görüşüldüğü AB Liderler Zirvesi’nde sembolik kararlar çıktı. Taslak metne göre Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz’de krize neden olan sondaj geriliminde faaliyetlere katılan kurum-kişilere uygulanan yaptırımlarda ek liste hazırlayacak.

Ankara’ya yönelik adımlar ise Mart’a ötelendi. Brüksel’in net tavır almak için 40 gün sonra Beyaz Saray’a çıkacak olan ABD Başkanı Joe Biden’ı beklediği belirtildi. 

Doğu Akdeniz krizi gölgesinde Türkiye’ye yönelik yaptırımların da görüşüleceği AB Liderler Zirvesi Belçika’da başladı. Zirvede Ankara’ya yönelik özellikle savunma ve okonomik alanlarda yaptırım uygulanmasını isteyen Fransa ve Yunanistan’ın baskıları sonuçsuz kalmış gibi görünüyor. Bugün öğleden sonra sona erecek zirve öncesi önce İtalya Başbakanı Giuseppe Conte yaptığı açıklamada ‘tansiyonu yükseltmeme’ çağrısı yaptı.

Conte “Ankara’ya vereceğimiz sinyaller net olmalı, tansiyonu yükseltecek dinamikleri tetiklememeli, bunu istemiyoruz. Pozitif gündemi teşvik etmek için fırsat penceresi açık tutulmalı. Gerilimi körüklemek Avrupa’nın çıkarına değil, üstelik NATO müttefiki olan bir ülkeye karşı” dedi.

Ardından NATO Genel Sektereti Jens Stoltenberg, AB Liderleri’ne Türkiye ile ilgili olumlu yaklaşım tavsiyesinde bulunarak “Farklılıklar ve anlaşmazlıklar var ve bunları ele almalıyız. Ama aynı zamanda Türkiye’nin NATO’nun ve Batı ailesinin parçası olduğu gerçeğini fark etmemiz lazım” dedi.

Zirve öncesinde AP üyesi Alman ve Yunan 53 milletvekili Almanya Başbakanı Merkel’e yazdıkları mektupta Türkiye’ye denizaltı satışının durdurulmasını istedi. Mektupta olası çatışmada Alman denizaltılarının kullanılabileceği belirtildi.

Yaptırımlardan yana olan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Brüksel’de Doğu Akdeniz’de AB üyeleri Yunanistan ve Güney Kıbrıs’la gerilim yaşayan Türkiye’ye olası yaptırımlar konusunda “AB ülkelerinin egemenliğini savunmak zorundayız” dedi. 

Zirvenin başlamasından sonra Reuters taslak metninin son halini yayınladı. AB Liderler Zirvesi’nde ele alınması beklenen Türkiye’ye dönük yaptırım uygulamasının yeni çıkan taslak metin ile mart ayına bırakıldığı ortaya çıktı.

 ‘AB AĞIR CEZAYA İSTEKSİZ’ 

Zirvenin başlamasından sonra Reuters taslak metninin son halini yayınladı. AB Liderler Zirvesi’nde ele alınması beklenen Türkiye’ye dönük yaptırım uygulamasının yeni çıkan taslak metin ile mart ayına bırakıldığı ortaya çıktı. AB Zirvesi’nde Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi ile sondaj çalışmaları nedeniyle yaşanan gerginlik dolasıyla şahıs ve kurumlara yönelik yaptırım kararının alındığı belirtildi.

Taslak metine göre AB liderleri, Kıbrıs bölgesinde Türkiye’nin ‘izinsiz sondaj’ faaliyetinde bulunduğunu gerekçe göstererek suçlanan kişilere yaptırım uygulamayı kabul edecek. Metinde ayrıca Joe Biden vurgusu yapılarak, ABD başkanının ilave tedbirleri koordine edeceği belirtildi.

Reuters’ın haberinde buna ek olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptırımlardan endişe etmediği de eklendi. Dün gece ki görüşmede gündeme gelme gelen taslak metinde “Türkiye tek taraflı olarak hamleler ve provokasyonlar yaptı ve Avrupa Birliği’ne karşı retoriği tırmandırdı” ifadesi yer aldı.

Üst düzey AB diplomatları tarafından ise yaptırımlar sembolik olarak yorumlandı. Diplomatlar sebebin “NATO müttefiki ve ekonomisi ve para birimi zaten zayıf olan AB üyeliğine aday olan Türkiye’yi ağır şekilde cezalandırmaya isteksiz” olduğunu açıkladı.

Fransa’nın Türkiye’nin ekonomisine yönelik sektörel yaptırımları desteklediğini aktaran Reuters, “Ama NATO üyesi, AB adayı bir ülkeye bunu dayatmak, Almanya, İspanya, İtalya tarafından Türkiye’yi bloğa hasım gözüyle bakılan Rusya ile aynı kampa sokacak aşırıya kaçan bir adım olarak görülüyor” değerlendirmesini yaptı. 

Doğu Akdeniz krizi gölgesinde Türkiye’ye yönelik yaptırımların da görüşüldüğü AB Liderler Zirvesi bugün sona erecek. Zirve öncesinde AP üyesi Alman ve Yunan 53 milletvekili Almanya Başbakanı Merkel’e yazdıkları mektupta Türkiye’ye denizaltı satışının durdurulmasını istedi.

AB, ABD İLE DENGE ARAYIŞINDA 

BBC Türkçe’de yer alan habere göre AB’nin Türkiye’ye sert yaptırımları ötelemesinin en önemli nedenlerinden biri de ABD’nin 46’ncı başkanı seçilen Joe Biden’ın 20 Ocak’ta görevi resmen devralmasının ardından Washington yönetimi ile koordinasyon içinde olmak istemesi AB çevrelerinde yapılan değerlendirmelerde, ABD’de yeni bir yönetimin iş başına geleceğine, bu yönetimin özellikle AB ve NATO ile ilişkilere özel önem vereceğine dikkat çekiliyor.

Bu kapsamda, Türkiye’nin de yeni yönetimle daha kurumsal çerçevede bir ilişki kuracağına, bunun da genel olarak Ankara-Brüksel ilişkilerine olumlu etki edeceği değerlendiriliyor. Ancak Brüksel’de bu sürecin, Biden yönetiminin göreve gelir gelmez masasında bulacağı S-400 yaptırımları meselesini çözmesi gerekmesinden dolayı vakit alacağı değerlendirilmesi yapılıyor.

Bu nedenle, Türkiye-ABD ilişkilerinde normalleşmenin 2021 ortalarına kadar sürebileceği, AB’nin Türkiye ile alacağı pozisyonun da bu takvime göre belirlenebileceği de yapılan değerlendirmeler arasında. 

AB'NİN YAPTIRIM PROGRAMINDA NE VAR? 

AB’nin geçen yıl Doğu Akdeniz’deki tartışmalı sularda yetkisiz arama faaliyetlerini cezalandırmak gerekçesiyle oluşturduğu yaptırım programı, AB üyesi (Güney) Kıbrıs’ın tek taraflı ilan ettiği kıta sahanlığı ya da Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde faaliyetlere katılan ya da katılmayı planlayan şahıslarla şirketlerin varlıklarının dondurulmasını içeriyor.

Bu yaptırım programı, bugüne dek şunlara sahne oldu: Şubat 2020’de listede iki ismin yer almasına karar verildi: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) yöneticileri Mehmet Ferruh Akalın ve Ali Coşkun Namoğlu. Akalın ve Namoğlu’nun AB ülkelerine girişi yasaklandı, bu ülkelerdeki mal varlıkları donduruldu. AB’ye bağlı kişi ve kurumların da bu iki ismin ulaşabileceği fonlara katkıda bulunması yasaklandı. 6 Kasım’da yaptırımlar 12 Kasım 2021’e uzatıldı.

KARAR