Sıcak hava dalgaları bu yıl Avrupa'yı her zamankinden daha erken vurdu. Yunanistan, Kıbrıs, Türkiye ve İtalya şimdiden aşırı sıcakların etkisi altında. Aşırı sıcaklar bazı yerlerde ölüme dahi yol açarken, bazı yerlerde sıcaklıklar mevsim ortalamasının 10 derece üzerine çıktı.

Avrupa'nın dört bir yanındaki şehirler kavurucu sıcaklara karşı önlemler alıyor. Paris Olimpiyat Oyunları'nda aşırı sıcak riski Fransa'da organizatörleri sporcuların güvenliği konusunda terletirken, İspanya'da daha doğru hava tahminleri yapabilmek için bir harita üzerinde çalışılıyor.

Dünya genelinde arka arkaya 11 ay rekor kıran sıcaklar görülürken, Kuzey Atlantik'teki deniz yüzeyi sıcaklığı en az 40 yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Hava durumu tahmincileri ve uzmanları, Avrupa'da alışılmadık derecede sıcak hatta muhtemelen en sıcak yazın beklendiği konusunda uyarıyor.

Konu sıcak hava dalgaları ya da münferit aşırı hava olayları olduğunda, kimsenin elinde kristal bir küre yok; ancak geçmişteki hava durumu, tahmincilere bazı ipuçları sunuyor.

Weather & Radar'dan meteorolog Tamsin Green, "Bırakın haftaları ve bazen günleri, aylar öncesinde bile havanın nasıl olacağını doğru bir şekilde tahmin etmek inanılmaz derecede zor," diyor. Bunun nedeni, Avrupa genelinde hava durumunun sayısız farklı etkileyici faktörle son derece değişken olması.

Bununla birlikte meteorologlar, aylık sıcaklık ortalamaları da dahil olmak üzere genel eğilimler için hava modellerine ve verilere bakıyor. Green'e göre şu anda Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları sıcaklık açısından ortalamanın üzerinde seyrediyor.

Kıta genelinde hava durumu da değişkenlik gösterdiğinden sıcakların nereleri vuracağını tahmin etmek de zorlaşıyor ancak Green'e göre, sıcakların Avrupa'nın güney ve doğusunu vurması muhtemel.

Tahminlere göre, Avrupa'nın batısında Haziran ayında ortalama yağış görebilir. Temmuz ayında Güney Avrupa için ortalamanın üzerinde yağış görülebilir ancak doğuda daha kuru koşullar olabilir. Green, Ağustos ayının kıtanın büyük bölümünde daha kuru ve daha durgun geçeceğini de sözlerine ekliyor.

Ancak Green, bunların sadece ortalamalar olduğunu hatırlatıyor.

Avrupa'nın hava durumunu ne etkiler?

Avrupa'nın değişken hava durumunu etkileyen pek çok farklı faktör bulunuyor. Örneğin dünya şu anda El Nino ve La Nina iklim olayları arasında bir geçiş evresinde ve bu durum küresel hava ve sıcaklık modellerinin belirlenmesinde "çok önemli."

En azından yaz başlangıcına kadar bu nötr evrede kalacağımız tahmin ediliyor ancak El Nino'nun etkileri hala devam ediyor.

"Son aylarda hava sıcaklıkları ve okyanus sıcaklıkları hala astronomik derecede yüksek," diyor Green.

El Nino, ortalamanın üzerinde deniz yüzeyi sıcaklıkları ve orta ve doğu tropikal Pasifik Okyanusu'nda artan yağışlar olarak tanımlanmasına rağmen küresel etkileri var.

Green, "domino etkisi gibi," bir yerdeki hava durumunun gezegenin diğer tarafındaki koşulları etkileyebileceğini belirterek, eğer dünyanın bir yerinde yağışlarda artış olursa başka bir yerde yağışların azalacağını söylüyor.

Örneğin Avrupa sık sık yağmur ve rüzgar getiren tropikal fırtınaların kalıntılarını alırken, Haziran ve Kasım ayları arasındaki kasırga sezonunda Atlantik'teki fırtına aktivitesinin, Pasifik'te La Nina'nın oluşması ve buradaki fırtınaları azaltması nedeniyle turboşarjlı olması muhtemel.

Avrupa küresel ortalamadan daha hızlı ısınıyor

Kıtada yazların giderek daha sıcak geçmesinde büyük rol oynayan bir faktör var ki o da insan kaynaklı iklim değişikliği.

Göz ardı edilemeyecek kadar büyük ve inkar edilemez bir faktörün sürekli olarak sıcaklık rekorları kırılması olduğuna dikkat çeken Green, "Son on yıl kayıtlara geçen en sıcak on yıl oldu ve Dünya'daki ısınmanın çoğu son 40 yılda meydana geldi. Nisan 2024'ün üst üste en sıcak 11. ay olarak kayıtlara geçtiğini gördük," dedi.

Dünya Meteoroloji Örgütü (DMÖ) ve Avrupa Birliği (AB) iklim ajansı Copernicus'un (C3S) son verilerine göre, Avrupa 1991'den bu yana küresel ortalamanın iki katı hızla ısınıyor. Her iki kurum da Avrupa'nın emisyonlarını azaltmak ve fosil yakıtlardan uzaklaşmak için daha fazlasını yapması gerektiği konusunda uyarıda bulunurken, iklim değişikliğinin sonuçları söz konusu olduğunda Avrupa "bir istisna değil."

Kıtanın en şiddetli 30 sıcak hava dalgasının 23'ü 2000 yılından bu yana yaşandı ve bunlardan beşi son üç yıl içinde gerçekleşti.

En son beş yıllık ortalama, Avrupa'daki sıcaklıkların şu anda sanayi öncesi seviyelerin 2.3 derece üzerinde seyrettiğini, buna karşılık küresel olarak 1.3 derece daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Bu nedenle Green, "oldukça iyi bir kesinlik derecesiyle" 2024'ün muhtemelen bir başka rekor kıran yıl olacağına inanıyor.

"Tahminler nasıl şekillenirse şekillensin, küresel sıcaklıklardaki artış eğilimi yadsınamaz."

EURO NEWS