AYM 'sansür yasasının' iptalini görüşecek: Bir yılda onlarca gazeteciye soruşturma açıldı

Haber alma ve verme hakkına saldırı

AYM 'sansür yasasının' iptalini görüşecek: Bir yılda onlarca gazeteciye soruşturma açıldı


AYM 'sansür yasasının' iptalini görüşecek: Bir yılda onlarca gazeteciye soruşturma açıldı

Anayasa Mahkemesi, “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçuna hapis öngören düzenlemenin iptalini görüşecek. Bir yıl önce yürürlüğe giren yasa kapsamında onlarca gazeteciye soruşturma açıldı.

YALÇIN CUĞ

CHP, kamuoyunda "Sansür Yasası" olarak bilinen Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la Türk Ceza Kanunu’na (TCK) eklenen 217/A sayılı maddenin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle geçen yıl Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu.

Anayasa Mahkemesi, başvurunun iptali istemini, yarın toplanacak olan Genel Kurul'da ele alacak. Düzenlemenin yürürlüğünün durdurulması istemi de esas inceleme aşamasında görüşülecek.

Peki TCK 217/A maddesi ne anlama geliyor, AKP yasayı nasıl savunmuştu ve söz konusu madde kapsamında bugüne kadar kaç gazeteciye işlem yapıldı?

Haber alma ve verme hakkına saldırı

Geçen yıl 13 Ekim tarihinde TBMM Genel Kurulu'nda AKP ve MHP'nin oyları ile kabul edilerek yasalaştırılan sansür yasası 18 Ekim 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yürürlüğe giren TCK 217/A maddesi şöyle:

"(1) Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

(2) Fail, suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde, birinci fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır."

Söz konusu madde ile iktidarı rahatsız eden tüm haberlerin bu kapsamda değerlendirilmesinin önü açıldı, böylece kamuoyunun haber alma hakkının önüne geçirilirken, gazeteciler de hapis cezası tehdidiyle sansüre zorlandı.

Madde ile haber alma ve verme hakkına yönelik saldırı gerçekleştirilirken, aynı zamanda haber kaynağının gizli kalmasının da önüne geçilmeye çalışıldı.

AKP 'güven' mesajları veriyordu

Yasayı hazırlayan isimler arasında yer alan dönemin AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, yasaya ilişkin kanun teklifinin gündemde olduğu tarihlerde, eleştirilere karşı "güven" mesajları veriyordu.

Suçun teşekkülü için tam beş maddenin, beşinin de varlığı aranacak" diyen Ünal, söz konusu maddeleri şöyle sıralıyordu:

  • Yayılan haber gerçek olmayacak.
  • Ülkenin güvenliği ve kamu sağlığı ile ilgili gerçekdışı haber olacak.
  • Halk arasında panik, korku ve endişe oluşturma kastı taşıyacak.
  • Kamu barışını bozmaya elverişli olacak.
  • Bunlar aleni biçimde yapılacak.

Ünal, "Altını çiziyorum, beş unsurun bir aradalığı aranacak. Bu beş unsurdan üçü varsa suç teşkil etmeyecek" demişti.

Sadece bir yılda onlarca gazeteciye soruşturma açıldı

Ünal'ın "güven" mesajlarının gerçeği yansıtmadığı kısa sürede açığa çıktı. Yaklaşık 1 yıl önce yürürlüğe giren yasa kapsamında onlarca gazeteciye soruşturma açıldı, birçok gazeteci yasa doğrultusunda gözaltına alındı.

Sadece Kasım ayında 217/A kapsamında Tolga Şardan tutuklandı, Cengiz Erdinç ve Dinçer Gökçe gözaltına alındı. En az 4 gazeteciye ise soruşturma açıldı.

Türkiye Gazeteciler Sendikası tarafından açıklanan son verilere göre; yasa kabul edildiğinden bu yana 217/A kapsamında en az 33 gazeteciye soruşturma açıldı. En az 6 gazeteci gözaltına alınırken, en az dört gazeteci de tutuklandı.

HABER SOL