Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, bugün oy birliğiyle, CHP’nin eski İstanbul Milletvekili Berberoğlu’nun ikinci kez yaptığı bireysel başvurusu çerçevesince “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine yeniden hükmetti. AYM, Berberoğlu hakkındaki ilk hak ihlali kararını uygulamaması tartışma yaratan İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’ne ihlal sonuçlarını ortadan kaldırması için bugünkü kararının gönderilmesine karar verdi.

AYM, Berberoğlu’nun 4 Haziran 2020’de İstanbul milletvekilliğinin düşürülmesi ve hakkındaki hapis cezası nedeniyle hükümlü hale gelmesinin ardından 17 Eylül 2020’de “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın oy birliğiyle ihlal edildiği kararı almıştı. Ancak İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM’nin açıkça hak ihlaline uğradığı ve Berberoğlu’nun yeniden yargılanması gerektiğine ilişkin kararına rağmen dava dosyasını yeniden açmayı kabul etmemişti.

İtiraz mercii üst mahkeme olarak İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi ve sonrasında istinaf mahkemesi olarak İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi de AYM’nin hak ihlali kararını uygulamayan yerel mahkeme kararını onama kararlarını tercih etmişti. Mahkeme ve ardından Daire, Berberoğlu’nun yeniden yargılanması talebine yönelik “karar verilmesine yer olmadığına” hükmetmişti.

İtiraz aşamasında sonuç alınamaması üzerine Berberoğlu’nun avukatları, ilgili mahkemelerce yeniden hak ihlaline yol açıldığını belirterek Anayasa Mahkemesi’ne ikinci kez bireysel başvuruda bulunmuştu.

İşte Berberoğlu’nun ikinci kez yaptığı bireysel başvuru üzerine AYM Genel Kurulu, bugün İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ve sonrasında itiraz merciindeki mahkemelerce hak ihlali kararına uyum gösterilmemesi nedeniyle yeniden ihlal kararı verdi. AYM, Anayasa’nın 67. maddesinde düzenlenmiş “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile 19. maddesinde güvence altına alınmış “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine oy birliğiyle karar aldı.

CHP: "Yargıyı çürütmeyin, yargıdaki siyaset gölgesini kaldırın"

CHP adına AYM’nin bugünkü kararıyla ilgili değerlendirmeyi Grup Başkanvekili Engin Altay, TBMM’deki basın toplantısında paylaştı. Altay, “7 aydır seçilmiş bir milletvekilinin hakları, yürütmeden yüz bulan yargı eliyle gasp ediliyor. Ey ilk derece, ey İstinaf, ey Yargıtay; artık yargıyı daha fazla çürütmeyin, yargının üzerindeki vesayet gölgesini kaldırın kardeşim” tepkisini gösterdi.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “reform” iddiasına karşın siyasetçilere ve gazetecilere yönelik şiddet olayları yaşandığını vurgulayan Altay, bu şiddet vakalarına ise AKP’nin Cumhur İttifakı ortağı MHP’nin açıklamalarıyla destek verildiğini belirterek, dolayısıyla yargı alanında reform olamayacağına da işaret etti.

Türkiye’nin en üst yargı mercii konumundaki Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına AKP-MHP iktidar cephesinden aldığı güç ile uymayan yargı mekanizmaları oluştuğunu ifade eden Altay, öncelikle yargıdaki siyasi vesayet gölgesine son verilmesi gerektiğini söyledi.

CHP Grup Başkanvekili Altay, “Anayasa Mahkemesi ikinci defa Berberoğlu ile ilgili hak ihlali kararını verdi. Daha önce verdiği karar gibi seçilme ve siyasi hakkı ihlal edildi dedi. Biliyorsunuz daha önce istinafın verdiği Yargıtay’a onanan iki yıl boyunca okunmayan sonra TBMM’de kararın okunmasıyla Berberoğlu’nun milletvekilliği düşmüş sayılmış idi. Ama 17 Eylül’de AYM gerekçeli kararını açıkladı. 4 Haziran’da okunan bu karar artık yok hükmündedir. Enis Berberoğlu an itibariyle benim gibi milletvekilidir. 13 Ekim’de alt ilk derece mahkeme AYM’ye hadi oradan sen kimsin dedi. 7 aydır seçilmiş bir milletvekilinin hakları yürütmeden yüz bulan yargı eliyle gasp ediliyor. Enis Berberoğlu yeniden yargılanma sürecinin başlanmasını beklemeden görevine başlamalıdır. Ey ilk derece, ey İstinaf, ey Yargıtay; artık yargıyı daha fazla çürütmeyin, yargının üzerindeki vesayet gölgesini kaldırın kardeşim” diye konuştu.

Akşener: "Yerel mahkeme ne yapacak göreceğiz

Akşener, yaşanan son saldırılar itibariyle iktidar cephesinde yargı reforumu yapılmasını beklemediğini tam tersine mevcut yasal süreçlerin işletilmediğini ifade etti. Akşener “Sayın Abdülhamit Gül Hukukta reformdan bahsetti. Sayın Erdoğan bunun üzerine ekonomiyi söyledi. Sayın Kılıçdaroğlu tehdit edildi, tehdit edene Sayın Bahçeli sahip çıktı ve Sayın Erdoğan hiçbirşey yapmadı. Sayın Kılıçdaroğlu linç edildi, onu yumruklayan kişi neredeyse türbe haline getirildi ziyaret yapıldı. Şimdi hukuk yönünden baktığınız zaman. En son Selçuk Bey kendisinin anlattığına göre öldürülme kastıyla darp edildi. Savcı soruşturma açtı ilginç bir biçimde savcı tehdit edildi. Bizim ülkemizde şu anda partili cumhurbaşkanlığı sistemi var. 16 Nisan 2017’deki referandumda partimiz yoktu. Ben Meral Akşener olarak diğer arkadaşlarımızla tek tek gezdik dedik ki, bir kişiye de yazık bir şahsa bu ülkenin bütün yönetimini bırakmayın yanlış. Gelinen noktada bütün oklar ve bütün gözler Sayın Erdoğan’a dönmek zorunda. Çünkü dediler ki o zaman aşacağız, uçacağız, kaçacağız. Aşılmadı, uçulmadı kaçılmadı. Şimdi burada partili cumhurbaşkanı olan Sayın Erdoğan bütün bunların neticesinde ne diyecek. Savcının tehdit edilmesine ne diyecek, biz bir şey duymadık. Selçuk Beyin’in dövülmesine ne diyecek, orhan Uğuroğlu, Afşin Hatipoğlu, bizim arkadaşlarımızdan, kadın kollarımızdan bizim kadınlarımızın kolları kırıldı. Şikayetler ettik hepsi berat etti, yakalanmadı. Benim evim basıldı yakalanmadı. Bütün bunlara baktığınız zaman büyük bir gücün üstünde oturduğu varsaydığımız Sayın Erdoğan’ın aslında o kadar büyük bir gücün üstünde oturmadığı ortaya çıkıyor ama bütün sorumluluk onundur. Çünkü partili cumhurbaşkanlığı sistemini çok istedi. Bir tavır olması gerekiyor bu tavrın olup olmadığını hep beraber göreceğiz” dedi.

Berberoğlu’nun yargılanması sürecinde neler yaşanmıştı?

Gazeteci kökenli milletvekili, CHP’li kimliğiyle Enis Berberoğlu, Suriye’ye silah taşıdıkları iddiasıyla durdurulmuş MİT tırları olayındaki görüntüleri eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a verdiği iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanmıştı. Kamuoyunda MİT TIR’ları Davası olarak adlandırılan yargılamada Berberoğlu, “devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak” suçlamasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 14 Haziran 2017’te 25 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Bu karar, TBMM 26’ıncı döneminde 2016’da kabul edilmiş geçici Anayasa maddesiyle mevcut bütün fezlekeler için dokunulmazlıkları kaldırma işlemi yapılması nedeniyle, CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu yargılanabildiği için alınmıştı. Yargılama sürecinde Berberoğlu, milletvekili seçilmiş olmasına karşın 2016’daki Anayasa değişikliği nedeniyle İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi yargılamasına devam etmişti.

Mahkeme, 14 Haziran 2017’de 25 yıl hapis cezası kararını vermesiyle birlikte, karar duruşmasında tutuksuz yargılanan Berberoğlu’nun da tutuklanmasını istemişti. Berberoğlu, aynı günün gecesinde tutuklanarak, Maltepe Açık Cezaevi’ne gönderilmişti.

Berberoğlu’nun cezaevine gönderilmesi CHP içerisinde tartışmalara da yol açarken, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Berberoğlu’nun tutuklanmasını protesto etmek ve hukuksuz yargılamalar yapılmasına tepki göstermek üzere 2017 yılının Haziran ayında “Adalet Yürüyüşü”nü başlatmıştı.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi ise, 13 Şubat 2018’de İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararını bozdu ve yeni hüküm kurdu. Daire, Berberoğlu hakkında “gizli kalması gereken bilgileri açıklamak” suçlamasıyla 5 yıl 10 ay hapis cezasına hükmetti.

İstanbul Cumhuriyet Savcılığı ise, Berberoğlu’nun cezasında değişiklik yapan dairenin kararına karşı Berberoğlu’nun ilk derece mahkemesince karar alındığı şekilde “casusluk” suçlamasıyla ceza verilmesi talebiyle 22 Şubat 2018’de Yargıtay’a temyiz dilekçesi verdi.

Bu arada Enis Berberoğlu, Maltepe Açık Cezaevi’ndeyken 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri’nde yeniden CHP İstanbul milletvekili olarak seçildi.

O dönemde, Berberoğlu’nun yeniden milletvekili olması nedeniyle “Yasama dokunulmazlığı” sahibi olması bakımından yargılamaya ara verilmesi ve serbest bırakılması talep edildi. Bu itirazlara rağmen Yargıtay 16. Ceza Dairesi ise 20 Eylül 2018’de savcılık itirazını kabul etmeyerek, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi’nin verdiği 5 yıl 10 ay hapis cezasını onamasının yanı sıra serbest bırakılmasına karar verdi. Bu kararla Berberoğlu, aynı gün 20 Eylül 2018’de Maltepe Açık Cezaevi’nden tahliye edildi ve 1 Ekim 2018’de TBMM Genel Kurulu’nda yemin ederek 24 Haziran 2018’de seçildiği milletvekilliği görevine başladı.

Sonrasında Yargıtay’ın cezayı onamasıyla hakkındaki hapis cezası kesinleştiği için Berberoğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulu’nda 4 Haziran 2020’de okunmuştu. Böylece ertesi gün Berberoğlu, Maltepe Açık Cezaevi’ne gönderilirken, sonrasında Corona virüsü önlemleri nedeniyle ev hapsine gönderilmişti.

VOA