Kuzey Afrika ülkelerinden Fas'ın İsrail'i resmen tanıdığı açıklandı. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump'ın Twitter'den yaptığı açıklamaya göre, Fas ile İsrail hükümetleri tüm diplomatik ilişkilerin başlatılması konusunda uzlaşma sağladılar. Buna karşılık ABD de Fas Krallığı'nın Batı Sahra bölgesi üzerindeki hak iddialarını tanıdığını duyurdu. Böylece son dört ayda dördüncü Arap- İsrail anlaşması da yapılmış oldu.

ABD Başkanı Trump, Twitter‘den yaptığı açıklamada, "Bugün, Batı Sahra üzerinde Fas'ın hakimiyetini tanıdığımız bir bildiri imzaladım. Fas'ın ciddi, güvenilir ve gerçekçi olan özerklik teklifi, kalıcı barış ve refah için tek ve kalıcı çözümdür" diye yazdı. Trump, "Bu, başka bir tarihi dönüm noktasıdır. İki yakın dostumuz olan İsrail ile Fas Krallığı bugün bütün diplomatik ilişkilerin başlamatılması konusunda anlaştı. Ortadoğu barışı için bu bir dönüm noktasıdır" diye devam etti.

ABD’li yetkililer de, Rabat ve Tel Aviv’deki bağlantı ofislerinin yeniden açılacağını, iki ülkenin büyükelçiliklerini de karşılıklı açmasının muhtemel olduğunu duyurdu. Anlaşmaya, her iki ülkenin havayolu şirketlerinin hava sahalarını kullanmasının da dahil olduğu bildiriliyor. Beyaz Saray, Başkan Trump ile Fas Kralı 4. Muhammed’in görüştüğünü, görüşmede Fas ile İsrail’in ekonomik ve kültürel alandaki iş birliklerinin bölgedeki istikrara da faydasına olacağı konusunda mutabık kaldıklarını bildirdi.

Suudi Arabistan da katılacak mı?

İsrail ile Fas arasındaki anlaşmadan önce İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Sudan diplomatik ilişkileri başlatma kararı almışlar, arabulucuların Suudi Arabistan’ı da bu ülkelere dahil olma konusunda ikna etmeye çalıştıkları duyurulmuştu.

Suudi Arabistan’ın Fas ile İsrail arasındaki yakınlaşmaya sessiz kalması Riyad’ın buna "razı gelmiş olması" olarak yorumlanıyor. Fas, 1948’de İsrail'in kurulmasından önce, İspanya ve Portekiz’den kaçan Yahudi topluluğunun en fazla göç ettiği ülke konumundaydı. Bugün İsrail'de yaşayan binlerce Yahudi’nin Fas’tan göç ettiği bildiriliyor. Fas ile İsrail arasındaki ilişkiler 1990’da Filistinliler ile İsrail arasında imzalanan barış anlaşması ile birlikte gayriresmi olarak asgari düzeyde sürüyordu. Her sene 50 bin kadar İsrailli turistin tatil yapmak ve ailesinin köklerini keşfetmek üzere Fas'a gittiği haber veriliyor.

Eski bir İspanyol sömürgesi olan Sahra bölgesinden İspanyolların ayrılması sonrasında 14 Kasım 1975'te imzalanan Madrid Anlaşması, Fas ve Morintanya'ya Batı Sahra bölgesini ilhak hakkı vermiş, Sahra bölgesinde yaşayanların bağımsızlığını savunan Polisario Cephesi ise direniş göstermişti. 1976'ta da Batı Sahra Bölgesi'nde Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti kurulmuş, Fas ise ülkeyi tanımamış ve bölgedeki hak iddiasını sürdürmüştü.

Deutsche Welle Türkçe