BM Güvenlik Konseyi'nde Tarihi Ukrayna Toplantısı

Yeniden Ukrayna için acil toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin son toplantısı tarihe geçecek ilklerin yaşandığı bir oturum oldu. BM Güvenlik Konseyi’nde ABD ve Arnavutluk tarafından konseye sunulan karar tasarısı Rusya’nın vetosuyla reddedildi.

Ukrayna’ya saldıran Rusya’nın, mümkün olan en güçlü ifadelerle kınanması, düzenlediği askeri harekatın da BM Sözleşmesi'nin 2. maddesinin 4. paragrafına aykırı olduğu vurgulanan karar tasarısını daimi üye Rusya veto etti. 15 üye ülkenin katıldığı oylamada, 11 oy tasarı lehine verildi. Oylamada, ABD, Fransa, İngiltere, Arnavutluk, Brezilya, Gabon, İrlanda, Meksika, Norveç, Gana ve Kenya karar tasarısına evet derken Çin, Hindistan ve Birleşik Arap Emirleri çekimser kaldı.

Tasarıya destek veren, Güvenlik Konseyi üyesi olmayan 43 ülkenin daimi temsilcileri de desteklerini göstermek Güvenlik Konseyi toplantısına katıldı.

Güvenlik Konseyinin aylık dönem başkanlığının Rusya’da olması nedeniyle oturumu yöneten Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasily Nebenzya ile tasarıyı destekleyen ülkelerin temsilcileri arasında atışmalar yaşandı. Güvenlik Konseyine başkanlık eden Nebenzya, takdir hakkını kullanarak oylama sonrası başkanlık açıklaması yapmadı, basın bildirisi yayınlamadı.

“Rusya komşusunu işgal etmeyi seçti”

ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, konsey üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı sebepsiz, haksız, mantıksız savaşı nedeniyle bugün burada olduklarını belirterek, “Rusya komşusunu işgal etmeyi seçti. Rusya, Ukrayna halkına ve kendi vatandaşlarına anlatılmaz acılar yaşatmayı seçti. Rusya, Ukrayna'nın egemenliğini ihlal etmeyi seçti. Uluslararası hukuku ihlal etmeyi, BM Sözleşmesini ihlal etmeyi seçti. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne göre, 48 saatten kısa bir süre içinde 50 binden fazla kişi Ukrayna'dan kaçtı. Rusların, Putin'in onları komşularıyla bir savaşa sokma kararına karşı ülkenin dört bir yanındaki şehirlerde cesurca gösteriler yaptıklarını görüyoruz. Savaşın dehşetini bugün Ukraynalı kardeşlerimizin yaşıyor. Ukrayna halkının yakında yiyeceğe, suya, barınağa ve tıbbi yardıma ihtiyacı olacak. Yerinden edilmeyle karşı karşıya kalacaklar, şimdiye kadar kazndıkları her şeyi kaybedecekler” dedi.

“Rusya, Güvenlik Konseyi'nin pervasız ve sorumsuz bir daimi üyesi”

ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, oylama sonrasında yaptığı konuşmadaysa, tasarıyı BM Genel Kuruluna taşıyacaklarını belirterek, Rusya Daimi Temsilcisi ve Güvenlik Konseyi Başkanı Nebenzya’ya hitaben, “Rusya’nın komşusuna saldıran, BM'yi ve uluslararası sistemi yıkmak için gücünü kötüye kullanan, Güvenlik Konseyi'nin pervasız, sorumsuz bir daimi üyesi bu tasarıyı veto edebilirsiniz ama bizim sesimizi veto edemezsiniz. Ukrayna halkını, ilkelerimizi veto edemezsiniz. BM şartlarını veto edemezsiniz. Biz Ukrayna’yı her şekilde desteklemeye devam edeceğiz. Ukrayna'nın arkasında birleştik. Bu oylama, hangi ülkelerin BM'nin temel ilkelerini desteklemeye gerçekten inandığını ve hangilerinin uymadığını gösteriyor. Bu tasarıyı BM Genel Kurulu’na götüreceğiz, orada oylanacak, kaç ülkenin Rusya’nın yanında olduğunu göreceksiniz. Orada veto etme hakkınız yok” dedi.

Rusya Daimi Temsilcisi Nebenzya’nın konuşmasının ardından üçüncü kez söz alan Thomas Greenfield, farklı bir nedenle söz almak istediğini belirterek, “Rus meslektaşımızdan duyduğunuz iğrenç yalanlara, propagandalara ve dezenformasyonlara cevap vermeyeceğim. Söz almak istediğim şey, daha önce isimleri verilmeyen bazı meslektaşlarımızın isimlerini hatırlamaktı” dedi.

Thomas Greenfield, toplantının ardından tasarıyı destekleyen, Güvenlik Konseyi üyesi olmayan 43 ülkenin daimi temsilcisiyle birlikte ortak bildiriyi okudu.

Ukrayna temsilcisi Güvenlik Konseyi'ni bir dakika sessizliğe çağırdı

Ukrayna BM Daimi Temsilcisi Sergiy Kyslytsya, Güvenlik Konseyi toplantısı öncesinde tasarıyı destekleyen diplomatlarla birlikte kuliste Ukrayna bayrağı açtı. Güvenlik Konseyi’ndeki oylama sonrasında söz verilen Kyslytsya, konuşması sırasında Rusya’nın başlattığı saldırıda yaşamını yitirenlerin anısına tüm salonu bir dakika sessizliğe davet. Rusya temsilci ve oturuma başkanlık eden Nebenzya, bu sessizliğin daha önceden yaşamını yitirenler içinde olması gerektiğini kaydetti. Kyslytsta’nın konuşması sırsında Nebenzya arasında sık sık atışmalar yaşandı.

“Bu geçe direnişimizi kırmak için her şeyi yapabilirler”

Kyslytsta, tasarı için lehte oy kullanan Güvenlik Konseyi üyelerine teşekkür etti, ülkesinin başkenti Kiev’in sarıldığını, şiddetli bir saldırı tehditti içinde olduklarını belirterek, “Rus birlikleri, Rusya ve Belarus topraklarına Ukrayna sınırını geçti. Dün gece Kiev yaşananlar korkunçtu. 1941’de Ukrayna Nazilerin saldırısına uğramıştı. Dün gece Naziler tarafından saldırıya uğradık. Neo Nazizm ile savaştığını iddia eden biri tarafından saldırıya uğradığını hayal edin. Bu nedenle Rusya'nın tasarıya aleyhte oy kullanmasına şaşırmadım. Rusya, Nazi tarzı hareket tarzını sürdürmek istiyor. Kremlin rejimine artık ırkçı rejim denmelidir. Birkaç saat önce başkanım bana bu gece düşmanın bu gece zalim ve insanlık dışı bir şekilde direnişimizi kırmak için elindeki tüm güçleri kullanabileceğini iletti. Ukrayna'nın kaderi şu anda belirleniyor” dedi.

Rusya Temsilcisini yalancılıkla suçlayan Kyslytsta, “Geçtiğimiz toplantılarda kaç defa Ukrayna’ya yönelik bir askeri harekat düzenlemeyeceğiniz yönünde yalan söylediğini hatırlıyor musun? Bu salonda ne yalanlar söyledin hatırlıyor musun? Size nasıl güvenebiliriz?” diye konuştu.

Guterres:” En az yüz bin Ukraynalı komşu ülkelere gitti”

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Güvenlik Konseyi toplantısından sonra yaptığı konuşmada, “Birleşmiş Milletler, savaşı sona erdirmek için savaştan doğdu. Bugün bu amaca ulaşılamadı ancak asla pes etmemeliyiz. Barışa bir şans daha vermeliyiz. Askerlerin kışlalarına geri dönmeleri gerekiyor. Liderlerin diyalog ve barışa sağlamaya yönelmeleri gerekiyor. Ukrayna'da, giderek artan zorluklara rağmen, BM ülkenin doğu kısmı da dahil olmak üzere her tarafında artan insani yardım ve ihtiyaçları dağıtmayı sürdürüyor. Siviller ölüyor, en az yüz bin Ukraynalı evlerini terk edip komşu ülkelere geçti” dedi.

BM Genel Sekreteri Guterres, Mülteci Yüksek Komiserliğinde on yıl birlikte çalıştığı Amin Awad'ı BM Ukrayna Kriz Koordinatörü olarak atadığını duyurdu. Guterres, herkesin uluslararası hukuka saygı göstermesi gerektiğini, Ukrayna’daki BM personeli ile diğer insani yardım görevlilerinin güvenliğini ve hareket özgürlüğünü garanti etmesi gerektiğini kaydetti

VOA