Brezilya’da Lula seçimi ilk turda kazanacak mı? Bolsonaro seçim yenilgisini kabul edecek mi?

Brezilya’da Lula seçimi ilk turda kazanacak mı? Bolsonaro seçim yenilgisini kabul edecek mi?

Brezilya’da seçmenler, sol görüşlü eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ile sağ görüşlü Devlet Başkanı Jair Bolsonaro arasında tercih yapmak üzere bugün sandık başına gitti.

Güney Amerika’nın en kalabalık ülkesinde yürütülen seçim kampanyasında ülke tarihinin en ciddi siyasi kutuplaşması görülürken, son anketler Lula’nın seçimin ilk turunu önde tamamlayacağını ortaya koyuyor.

Seçimde en önemli iki soru işaretinden ilki Lula’nın birinci turda yüzde 50’nin üzerinde oy alıp ikinci tura kalmadan zaferini ilan edip etmeyeceği, diğeri ise elektronik oylama sisteminde usulsüzlük yapıldığı suçlamasını dile getiren Bolsonaro’nun yenilgiyi kabul edip etmeyeceği.

Son anketlere göre, 2003 ila 2010 arasında Devlet Başkanı olan Lula ilk turda yüzde 50, Bolsonaro ise yüzde 36 oranında oy alacak.

İlk turda adaylardan biri yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması halinde 30 Ekim’de 2. tur düzenlenecek.

Bolsonaro seçim sonucunu kabul eder mi?

Siyasi yorumcuların en fazla endişe ettiği konu, kampanya boyunca elektronik oylama sisteminde usulsüzlük yapılacağını iddia edip bu konuda kanıt gösteremeyen Bolsonaro’nun seçimin sonucu tanımaması sonucu çıkacak olası kargaşa.

Bolsonaro, 18 Eylül’de yaptığı açıklamada, “ilk turda kazanamamasının, anormal bir sonuç olacağı” iddiasında bulunmuştu.

Neden seçmen sol partiye kaydı?

Devlet Başkanı Bolsonaro, karşıt görüşlüler tarafından “ülkenin demokratik kurumlarını tahrip etmek, Covid-19 salgını sırasında gerekli tedbirleri zamanında almamak ve Amazon ormanlarının tahribatına göz yummakla” suçlanıyor.

Aşırı sağcı çizgideki Bolsonaro, sol politikacılara oranla ülkede geleneksel aile değerlerini daha iyi koruduğu görüşünde.

Son anketlere göre, ekonomik alanındaki başarısızlık seçmenin yeniden sol partiye kaymasındaki en önemli etken.

Sosyal yardımlara rağmen 33 milyon Brezilya vatandaşının açlık sınırında yaşaması ve ekonomik toparlanmanın istenilen seviyeye ulaşamaması yine seçmenin sol partilere kaymasını sağlayan faktörler arasında.

Brezilya’da kim kime oy veriyor?

Brezilya’da dindarlar ve beyazlar Bolsonaro için, kadınlar, azınlık üyeleri ve fakirler Silva Lula’yı destekliyor.

Brezilya'ya 2003-2010 yıllarında iki dönem başkanlık eden, hakkında açılan yolsuzluk davaları nedeniyle bir buçuk yıl hapiste kalan ve davaların düşürülmesiyle altıncı kez başkanlık yarışına giren 77 yaşındaki Lula da Silva, iktidarı döneminde uygulamaya koyduğu sosyal yardımlar sayesinde yaklaşık 30 milyon Brezilyalının fakirlikten kurtulmasını sağlamasıyla Brezilyalıların sevgisini kazandı.

Lula da Silva, 31 Aralık 2010'da başkanlık görevini bırakana kadar sevilen bir lider olarak öne çıkmasına rağmen 2011'de kendisi ve partisi hakkında çıkan yolsuzluk iddiaları, adına gölge düşürdü.

Yolsuzluk davaları nedeniyle 580 gün hapiste kalan Lula da Silva'nın bu davalardan hüküm giymesi 2018'de Bolsonaro'nun kazandığı seçimlerde aday olmasına engel oldu.

Kasım 2019'da tahliye edilen Lula'nın aldığı cezalar ve yolsuzluk davaları, 2021'de bu davalardan sorumlu Yargıç Sergio Moro'nun davalarda taraflı ve politik davrandığına hükmeden Yüksek Mahkeme tarafından düşürülerek seçimlere katılmasının önü açıldı.

Bolsonaro ikinci dönemi için yarışıyor

Brezilya'nın 67 yaşındaki asker kökenli aşırı sağcı Devlet Başkanı Bolsonaro, 1991'den başkanlık görevini üstlendiği 2019 yılına kadar milletvekilliği görevi yürüttü.

Bolsonaro, Covid-19 salgınını küçümser tavırları nedeniyle eleştirilerin odağında yer aldı ve bu sebeple hakkında birçok soruşturma başlatıldı.

2018'deki seçimleri kazanan ve seçim vaadi olarak Amazonlar'ı ekonomiye açma sözü veren Bolsonaro, ülkedeki çevreci kesimlerce bölgede son yıllarda şiddetle artan ormansızlaşmaya sebep olmakla suçlanıyor.

Seçimlerde seçmen başka ne için oy verecek?

Brezilya'da bu seçimlerde ülkeyi gelecek 4 yıl yönetecek devlet başkanı ile yardımcısının belirleneceği genel seçimler için halk oy kullanıyor.

Brezilya Yüksek Seçim Mahkemesi verilerine göre, 156 milyon 454 bin kayıtlı seçmen, ülkenin 5 bin 570 kentinde yerel saatle 17.00'ye kadar oy kullanacak.

Seçim yasalarına göre, ülkede oy verme işlemi 18-70 yaşındakiler için zorunlu, 70 yaşından büyükler, okuma yazması olmayanlar ve 16-18 yaşındakiler için gönüllülüğe dayalı olarak yapılıyor.

Seçimlere, İşçi Partisinin sol görüşlü adayı eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ile Liberal Partinin adayı sağ görüşlü Devlet Başkanı Jair Bolsonaro dışında fazla şansları olmasa da 9 aday daha katılıyor.

Nüfusu 212 milyonu aşan Brezilya'da halk, devlet başkanı ve yardımcısının yanı sıra 26 eyalet ve başkent Brasilia'yı kapsayan Federal Bölge'nin valilerini seçmek için oy kullanıyor.

Seçmenler, Kongrenin 513 üyeli Temsilciler Meclisinin tamamı ile 81 üyeli Senatonun 27 üyesini seçmek için de sandığa gidiyor.

EURO NEWS