‘Bu çocuklar bize emanet’

Türkiye Korunmaya Muhtaç Çocuklar (Koruncuk) Vakfı’nın Arnavutköy Bolluca Çocuk Köyü’nde artık devlet koruması altındaki çocuklar değil, eğitim hakkı risk altında ya da korunma ihtiyacı olan lise öğrencileri kalıyor. Vakıf Başkanı Figen Özbek, “Hedefimiz desteğe ihtiyaç duyan çocuklara sürdürülebilir destek sağlamak ve ailelerinin yanına dönen çocuklarımızdan da elimizi çekmeden hepsine faydalı olmaktır” dedi. Vakfın 30 yıl boyunca devletle yaptığı işbirliği ile Bolluca Çocukevi’ne korunma altındaki 0-18 yaş arasındaki çocuklar kabul edildi. Ancak devletin çocuk bakım politikalarında yaptığı değişiklikler ve yeni yapılandırmalar sonucunda vakıf yönetim kurulu, “vakfın devlet koruması altındaki çocuklara sürdürülebilir bir eğitim ve yaşam desteği veremeyeceği, çocuklar ile bugüne kadar geliştirdiği kişisel, psikolojik ve ailevi ilişki ağının, devlet kurumları ile yapılan protokole uyumunun sağlanamaması” gerekçesiyle protokolü iptal etti ve yeni bir yapılanmaya girdi. Vakıf  Başkanı avukat Figen Özbek ile vakfın hedeflerini, yeni yapılanmasını, gelecek planlarını konuştuk. 

ERKEKLER DE ALINACAK

- Bolluca ve Urla çocuk köylerinde kimler kalıyor? 

Koruncuk Vakfı, eğitim hakkı risk altında veya korunma ihtiyacında olan çocuklara Koruncukköylerde ortaokul ve lise öğrenimlerini devam etmelerine olanak tanıyor. Şimdilik sadece kız çocuklarına yer verebiliyoruz. Önümüzdeki dönemlerde erkek çocuklarının bu imkânlardan yararlanmalarını sağlayacağız. Çocuk başvurularında öncelikle ekonomik ve psiko-sosyal destek ihtiyacı gözetiyoruz. Çocuğun eğitim hayatının, bu sebeplerden biri veya birkaçına bağlı olarak sekteye uğraması söz konusu ise tam o noktada devreye girerek eğitimine devam etmesini sağlıyoruz. Koruncukköye gelen bir çocuğun her türlü ihtiyacı tarafımızdan karşılanıyor. Koruncukköylerde çocuklar ortaokul ve lise eğitimi süresince kalabiliyor. Liseden sonra da eğitim hayatlarına devam etmek ister ve üniversiteye girerler ise tamamlanana kadar destek oluyoruz. 

- Devlet koruması altındaki çocukların alınmasından neden vazgeçildi?

Koruncuk Vakfı’nın kuruluşu, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Çocuk Bürosu’na gelen korunma ihtiyacındaki çocuklara devletle işbirliği içinde destek vermek için, dönemin Çocuk Şubesi Müdürü Hüseyin Bilgin öncülüğünde gönüllülerin bir araya gelmesine dayanıyor. 1992 yılına kadar vakıf, tesis ve kadroları ile destek verdi. Daha sonra “çocukköyü modeli” ile devam etmesi için devletle protokol imzalandı. 1996’dan itibaren 0-18 yaş aralığında kız-erkek tesislerimize gelmeye başlayan çocuklara, vakfın inşa ettiği villa tipi evlerde, “anne” dedikleri ve onlara sevgi ve ilgisini esirgemeyen kişiler ile bakım, iaşe, koruma ve eğitim hizmetlerinin yanı sıra aile sevgisi ve sıcak bir ortam sunuluyordu. 400’e yakın çocuğumuz toplumda yerlerini aldı. 

Bakanlığın çocuk bakım politikalarındaki değişiklikler ve yapılandırmalar, çocukköyümüze devlet tarafından atanan yeni yönetimce vakfımızın tesislerinde de uygulanmaya başlandı. Uzun yıllar protokole uygun yürütülen çocuk bakım ve koruma çalışmalarımız, vakfımız yöneticileri tarafından icra edilemez duruma geldi. Bakımımız altıdaki çocuklar, alıştıkları yaşam şeklinden, sürdürülebilir eğitim, kültür ve spor imkânlarından uzaklaşmak zorunda kaldı. Bakanlığın ilgili yönetmeliklerine uygun olarak, çocukların bir kısmı başka yurtlara nakil edilirken bir kısmı da biyolojik ailelerine ya da koruyucu aile yanına gönderildi. 

HEDEFE AYKIRI

Çocuklar için sürdürülebilir eğitim, yaşam desteği ve mutlu bir aile ortamı içinde mutlu çocuklar yetiştirme hedeflerine aykırı olan bu durum karşısında, çalışma alanlarımızı genişleterek yeni çalışma birimleri oluşturduk.

Vakfın yeni politikalara uygun çalışmasına olanak tanıyacak ilgili yönetmeliklerin hazırlanmasını bekledik ancak bu da gerçekleşmedi. Bu durumda vakfın genel kurulunda oybirliği ile Bolluca’daki çocukköyünün, kız ve erkek çocuklar için ortaokul ve lise yurtları açma ve kurduğu birimler ile ihtiyaç sahibi ailelere de ulaşma kararını aldı. 

- Vakfın geliri nereden geliyor? Ne tür bağış alıyorsunuz? 

 Tüm masraflar bağışlar ile karşılanıyor. Bağışlarımız ayni, nakdi bağışlar, hibeler ve gönüllü hizmetlerden oluşuyor. Faaliyetlerimizin devamlılığı, vakfın düzenli gelirlerine bağlı. Düzenli bağışlar, daha fazla çocuğa ulaşmak ve onları desteklemek için gereken kaynakları oluşturmamızı sağlıyor. 

‘HER ZAMAN YANLARINDAYIZ’

- Köyde kalmayan ihtiyacı olan başka çocuk ve gençlere destek veriliyor mu? 

Evet. Şu anda Koruncukköylerimiz, 10-18 yaş aralığında kız çocuklarına yönelik faaliyette. Ancak daha önce farklı bir yapıdaydık. 1979’da kurulmuş, 1992’de ilk çocukköyünü açmış olan Koruncuk Vakfı, 1996 yılında (dönemin Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile yapılan protokolle devlet koruması altındaki çocuklara yaşam ve bakım desteği veriyordu. Burada büyüyüp hayata katılan çocuklarımızla hâlâ iletişim halindeyiz. İhtiyaçlarına göre yardımcı olmak için yanlarında oluyoruz. Bakanlığın aile odaklı çocuk politikaları ve bakım modellerindeki değişiklikler nedeniyle kendi içimizde yeniden yapılanmaya giderek devletle olan protokolümüzü geçtiğimiz yıl iptal ettik. Bu süreçte Koruncukköyde devlet korumasında olan çocuklarımızın önemli bir kısmı biyolojik veya koruyucu aile yanına döndü.  Dışarıdan desteklediğimiz çocuk sayısı 55. 

İSTANBUL VE URLA’DA İKİ KÖY

Özel Koruncukköy İstanbul Bolluca Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda 16 lise öğrencisi kız kalıyor. Kapasitesi 72. Alan ve binalar yönetmeliklere uygun olarak düzenleniyor. Bu yapılanmayla, yaklaşık 300 öğrenciye destek verilmesi amaçlanıyor. 

Koruncukköy Urla tesislerinde ortaokul ve lise öğrencisi  42 kız çocuğu var. Kapasitesi 205 öğrenci olan yurda yeni katılımlar kademeli olarak gerçekleştirilecek. Koruncukköylere başvurular açık.

Figen Atalay  / CUMHURİYET