ÇAĞDAŞ CEZA HUKUKUNDA "DELİLDEN SANIĞA GİTME" İLKESİ
" Delilden Sanığa Gitme" ilkesi ceza yargılamasında delil elde etmenin önemi
Editor
0
Modern ceza adalet sisteminin temelini oluşturan " Delilden Sanığa Gitme" ilkesi ceza yargılamasında delil elde etmenin önemini vurgulamaktadır. Bu ilke gereği, soruşturmacının delillerden yola çıkarak sanığa ulaşması gerekmektedir. Ceza yargılamasının asıl amacı olan maddi gerçek ancak bu ilke doğrultusunda hareket edilerek ortaya çıkarılabilir. Zira, ceza muhakemesinde amaç; meydana gelen somut olayla ilgili maddî gerçeğe ulaşmak ve hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde olayın delillerle ispat edilmesini sağlamaktır. (Parlar Ali/Hatipoğlu Muzaffer/Yüksel Erol Güngör, Ceza Muhakemesi Hukukunda Deliller Çapraz Sorgu ve İspat, Yayın Matbaası, Ankara, 2008, ss.1)
Ceza Muhakemesi Kanunu' nun Kamu Davasını Açma Görevi başlıklı 170/2. maddesine göre kamu davası açılabilmesi için soruşturma aşamasında toplanan delillere göre suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunması gerekir. Suç ihbar veya şikayeti yoluyla soruşturma yaparak maddi gerçeğe ulaşma yükümlülüğü ve yetkisi bulunan Cumhuriyet Savcısı, soruşturma sonucunda elde edilen delilleri değerlendirerek kamu davası açmayı gerektirir nitelikte yeterli şüphe olup olmadığını takdir edecektir.(YARGITAY 4. CEZA DAİRESİ Esas : 2018/819 Karar : 2018/4172 Tarih : 1.03.2018)
Soruşturma aşamasında " Delilden sanığa gitme" ilkesinin gerçekleşebilmesi için Cumhuriyet savcısının doğrudan doğruya ya da emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle yaptığı araştırma neticesinde toplanan deliller ile sanık/şüpheli arasında bağlantı bulunması gerekmektedir. Şayet, soruşturmacı tarafından toplanan deliller ile sanık/şüpheli arasında ilişki kurulamıyorsa sanık hakkında hüküm verilemez.
Delilden sanığa gidilebilmesi için elde edilen verilerin kesin olması şarttır. Aksi takdirde hâkimlerimizin belirttiği gibi karara gidilemez. Ancak delil toplamada yaşanan zorluklar ve özellikle birbiri arasında bağlantısı olan olaylar ile suç işlemeyi yaşam tarzı haline getirmiş kişilerin yakalanmasında ve adaletin yerine getirilmesinde kolaylık sağlamak maksadıyla başka ülkelerde örnekleri görüldüğü gibi veri bankaları kurulabilir. (Ceza Muhakemesinde Delil
Kavramı ve Kovuşturma Sürecinde Hâkimlerin Delil Algısı - Ferhat KARABULUT - Ersin KARAPAZARLIOĞLU - Hamza TOSUN - TBB Dergisi 2015 (120)
"Delilden sanığa gitme" ilkesi uyarınca fiilin aydınlatılabilmesi amacıyla soruşturmacı tarafından etkili soruşturma yapılması önceliklidir. Soruşturma aşamasında etkinliğinin sağlanabilmesi kapsamında soruşturma işlemlerinin hızlı, etkili, makul bir özenle ve bağımsız yapılması gerekmektedir. Aksi durumda, bireyin adil yargılanma hakkının ihlaline neden olabileceği gibi toplumun adalete olan güveninin sarsılmasına ya da zayıflamasına neden olabilecektir.
KAYNAK: https://www.hukukihaber.net/cagdas-ceza-hukukunda-delilden-saniga-gitme-ilkesi-makale,7509.html
