CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç'un dokunulmazlığının kaldırılması istendi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sosyal medya hesabından hakaret ettiği suçlamasıyla Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın resen soruşturma başlattığı CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç'un dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle hazırlanan fezleke TBMM Başkanlığı'na gönderildi.

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, "Savcılık soruşturma başlatmıştır, doğal sonucu fezlekedir. Fezleke Bakanlığımızca imzalanarak Meclise gönderilmiştir, konu Meclisin takdiri ve uhdesindedir" dedi.

Özkoç ise kendisi hakkında soruşturma başlatan Ankara Cumhuriyet Savcı Vekili Hamza Yokuş'u "siyasi güdülerle hareket ettiği" gerekçesiyle Hakimler Savcılar Kurulu'na (HSK) şikayet etti.

TBMM'de Çarşamba günü yumruklu kavgaya neden olan "Cumhurbaşkanına hakaret" gerginliği, Özkoç hakkında milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması için fezleke hazırlanması ile yeni bir boyuta taşındı.

Fotoğrafın Telif Hakkı @bbcturkce@BBCTURKCE

Karşılıklı konuşmalar

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Çarşamba günkü AKP Meclis Grup Toplantısı'nda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve ekibinden bahisle "Türkiye'nin bu tarihi mücadelesini sürekli fitneyle, yalanla, iftirayla lekelemeye çalışan kim olursa olsun, haysiyetsizdir, onursuzdur, şerefsizdir, alçaktır, haindir" demesi üzerine CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, yanıt vermek için basın toplantısı düzenlemişti.

Özkoç, "İslam aleminde ABD'nin emperyalist çıkarlarına uygun hareket eden ve Müslümanların katledilmesini sağlayan kişiye ne denir? Haysiyetsiz denir, onursuz denir, şerefsiz denir, hain denir. Bizim şehitlerimize 'kelle' diyen bir kişinin sıfatlarını sayıyorum tekrar size; haysiyetsizdir, şerefsizdir, onursuzdur, vatan hainidir. Bu kişi Türkiye Cumhuriyeti'ni temsil edemez. Şeytan mı arıyorsun Erdoğan, şeytanın ta kendisi sensin" ifadelerini kullanmıştı.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop ve AKP'lilerin sert tepki gösterdiği bu sözleri Twitter üzerinden de paylaşan Özkoç hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı "Cumhurbaşkanına hakaret" ettiği gerekçesiyle resen soruşturma başlatmış, Adalet Bakanı Abduhamit Gül de hazırlanacak dokunulmazlık fezlekesini hızla TBMM'ye göndereceklerini açıklamıştı.

Çarşamba günü grup önerisi üzerine söz alan Özkoç'un kürsüye gelmesinden sonra ise AKP ve CHP'li milletvekilleri arasında yumruklu kavga yaşanmıştı.

Adalet Bakanı Gül: Fezleke TBMM'de

Bu gelişmelerin ardından Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, TBMM'ye gelişinde gazetecilerin sorusu üzerine, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın başlattığı soruşturma doğrultusunda hazırlanan dokunulmazlık fezlekesininin, prosedür gereği Adalet Bakanlığı'na geldiğini ve kendilerinin de fezlekeyi TBMM Başkanlığı'na sevkettiğini bildirdi.

Gül, "Dolayısıyla bundan sonraki süreç TBMM'nin takdiridir. TBMM, takdiriyle, iradesiyle, bu süreci kendisi şekillendirecektir" diye konuştu.

Dünyanın her yerinde devlet başkanlarına hakaret etmenin suç olduğunu, başsavcılığın da soruşturma başlattığını belirten Gül, "Farklı düşüncede, farklı kanaatte olabilirsiniz ama hiç kimsenin bir kimseye hakaret etme hakkı yoktur. Hele seçilmiş bir cumhurbaşkanına kimsenin hakaret etme hakkı yoktur" dedi.

TBMM Başkanı Şentop: Sövmek siyaset değildir

TBMM Başkanı Mustafa Şentop da katıldığı bir cenaze töreninde, gazetecilerin, yaşanan kavga ve Özkoç hakkında fezleke hazırlanmasına ilişkin sorularını yanıtladı.

TBMM'deki kavga görüntülerinin milleti rahatsız ettiğini ifade eden Şentop, "Fizik yoluyla kavgayla dövüşle ikna yöntemi olmaz" diyen Şentop Türkiye'nin çok hassas bir dönemden geçildiğini belirterek şöyle sürdürdü:

"Hakaret etmek sövmek hiçbir zaman siyaset değildir bir fikir ve ifade hürriyeti kapsamında bir iş değildir. Malumunuz Anayasa'nın 104. maddesi 'Cumhurbaşkanı Türkiye Cumhuriyeti'nin ve Türk milletinin birliğini temsil eder' diye ifade etmektedir. Bu anlamda bu tür görüntülere sebebiyet verecek böyle provokasyonlara tahriklere kimse sebebiyet vermemeli kimse de bu tür oyunlara gelmemelidir."

Özkoç HSK'ye şikayet etti: Dokunulmazlığı ihlal

CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç ise Cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla hakkında soruşturma başlatan Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Hamza Yokuş'u HSK'ye şikayet etti.

Engin Özkoç, Savcı Yokuş hakkında "Anayasa'nın yasama dokunulmazlığı ile ilgili hükmünü ve Adalet Bakanlığı'nın genelgesini ihlal ederek, siyasi güdülerle hareket ettiği ve görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle disiplin ve ceza soruşturması başlatılmasını talep etti.

Özkoç, şikayet başurusunda "AKP Genel Başkanı" sıfatıyla andığı Erdoğan'ın CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'na yönelik "kabul edilmez biçimde hakaretler savurması" üzerine, Erdoğan'a yanıt vermek üzere aynı tarihte basın toplantısı düzenlediğini belirtti.

Dilekçede ayrıca, Anayasa'nın milletvekili dokunulmazlığını düzenleyen 83. maddesinin 1. fıkrasında "TBMM üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki Başkanlık Divanının teklifi üzerine Meclisce başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamazlar" denildiği hatırlatılarak savcılığın Özkoç hakkında soruşturma açma yetkisi bulunmadığı ifade edildi.

Özkoç'un soruşturma konusu olan sözlerinin tamamını TBMM çatısı altında söylediği, savcının Anayasa'nın sözkonusu hükmünü bilmeme olasılığı bulunmadığı da kaydedilerek " Aksine siyasi güdülerle görevinin gereklerine aykırı davrandığı ve dolayısıyla Görevi Kötüye Kullanma Suçunu işlediği sabittir" ifadelerine yer verildi.

Özkoç'un dokunulmazlığı kaldırılabilir mi?

Milletvekilleri hakkında hazırlanan dokunulmazlık fezlekeleri Anayasa ve içtüzük uyarınca, Meclis Başkanlığı tarafından, Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyon'a sevkediliyor. Komisyon'da halen 800'e yakın dokunulmazlık fezlekesi bekliyor.

Ancak içinde bulunulan 27. Yasama dönemi dahil, karma komisyon uzun süredir hiç toplanmadı.

Fakat Özkoç'un sözlerine son derece tepkili olan AKP yönetiminin, Özkoç hakkındaki fezlekeyi karma komisyonda öncelikle görüştürme ihtimali mevcut.

AKP kaynakları, Özkoç hakkında parlamentodaki sözleri nedeniyle değil, sosyal medyadaki paylaşımları nedeniyle fezleke düzenlendiğini belirterek, "Cumhurbaşkanına hakaret" suçunun her zaman soruşturma konusu olabilecek suçlardan olduğunu söylüyorlar.

AKP ve müttefiki MHP'nin karma komisyonda çoğunluğu bulunduğu için görüşülmesine karar verilmesi halinde dokunulmazlığının kaldırılması sayısal olarak mümkün görünüyor. Ancak kulislerde henüz bu konudaki siyasi kararın ve sonuçlarının değerlendirme aşamasında olduğu ifade ediliyor.

Telif 

Süreç nasıl işliyor?

Anayasa'nın 83. maddesine göre milletvekilleri hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi ancak TBMM'nin milletvekili dokunulmazlığını kaldırmasıyla mümkün.

TBMM içtüzüğüne göre bir milletvekilinin, ya da görevleriyle ilgili olmayan suçlardan dolayı cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların dokunulmazlığının kaldırılması hakkındaki fezlekeler, TBMM Başkanlığı tarafından Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon'a havale ediliyor.

Karma Komisyon, dokunulmazlık dosyalarını incelemek için siyasi partilerin verebilecekleri üye sayılarıyla "Hazırlık Komisyonu" kurulmasına karar veriyor.

Hazırlık Komisyonu dosyayı inceleyip, gerekirse hakkında fezleke hazırlanan milletvekilini, cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanı dinleme kararı verebiliyor.

Hazırlık Komisyonu'nun dosyayı inceleyip, en geç 1 ay içinde raporunu Karma Komisyonu'na sunması gerekiyor. Karma Komisyon'un da, Hazırlık Komisyonu raporuna ilişkin incelemelerini en geç 1 ay içinde tamamlaması gerekiyor.

Karma Komisyon, sözkonusu milletvekilinin dokunulmazlığının, milletvekilliği sıfatının sona ermesine kadar erteleme yönünde karar verebileceeği gibi, dokunulmazlığının derhal kaldırılması yönünde de rapor verebiliyor.

Karma Komisyon raporu, kovuşturmanın ertelenmesi şeklinde ise Genel Kurul'da okunuyor.

On gün zarfında bu rapora yazılı olarak itiraz edilmezse de karar kesinleşiyor. Rapor, dokunulmazlığın kaldırılması şeklinde ise "erteleme" kararına itiraz edilmişse de genel kurulda görüşülüyor ve oylanıyor.

Genel Kurul'daki görüşmelerde de dokunulmazlığının kaldırılması istenen milletvekili veya bakana savunma hakkı veriliyor.

TBMM'nin dokunulmazlığının kaldırılmasına karar verdiği milletvekili, hakkında düzenlenen fezkedeki suçlamalar nedeniyle yargılanabiliyor.

Milletvekilinin bir suçtan kesin hüküm giymesi, millvekilliğinin de sona ermesi sonucunu doğuruyor.

Ayşe Sayın  BBC Türkçe, Ankara

BBC TÜRKÇE