Çinli teknoloji şirketi Zhejiang Dahua'nın geliştirdiği yüz tanıma programında Uygur Türklerinin fişlenmesini sağlayan kod bulunduğu iddia edildi.

South China Morning Post gazetesinde yer alan habere göre, Almanya'da yaşayan Serge Bazanski adlı yazılım güvenliği mühendisi, kişisel Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, şirketin elektronik izleme ekipmanlarını destekleyecek yazılımlar üretilmesi için internete yüklediği açık kaynaklı yazılım geliştirme paketi içinde "Ulus tipi: Uygur" ibaresinin olduğu kod satırları bulunduğunu ileri sürdü.

UYGURLAR FİŞLENİYOR

Bazanski, ekran görüntüsünü paylaştığı kod satırlarında "Ulus Tipi" adı altında bir tanımlayıcı kategori tarif edildiğini, yazılımın bu kategori altında, "Bilinmeyen", "Uygur", "Diğerleri" ve "Tanımlanamayan" seçenekleri arasında belirleme yapmak üzere tasarlandığını belirtti.

Söz konusu tanımlama işlevinin yazılıma konulmasının tesadüf olamayacağına işaret eden Bazanski, "Genelde şirketler bu yazılım geliştirme paketlerini sunduklarında bunlar taşa yazılmış gibidir. Bir şeyi yanlışlıkla veya öylesine koymuş olamazsınız." ifadesini kullandı.

Kodun ortaya çıkmasının ardından Dahua, internette Github platformuna ve kendi web sitesinde yüklediği yazılım geliştirme kodlarını silerek etnik tanımlamanın çıkarıldığı haliyle yeniden yükledi.

Konuyla ilgili Zhejiang Dahua'dan yapılan açıklamada "şirketin etnik odaklı tanımlama işlevi içeren herhangi bir ürün satmadığı" ifade edildi. 

ETNİK FİŞLEME İÇİN KULLANILIYOR

Haberde görüşlerine yer verilen İsrailli siber güvenlik araştırmacısı Ran Locar, bir kök kod niteliğindeki bu şablonun başka tanımlamalar eklenerek geliştirilebileceğine dikkati çekerek, bu yazılımlarca desteklenen izleme ekipmanlarının etnik fişleme için kullanılabileceği uyarısında bulundu.

Sorunun etik boyutuna vurgu yapan Locar, "Eğer 'Uygur' yerine  'Yahudi' veya 'Arap' ibaresi olsaydı, çoktan ortalık ayağa kalkardı." ifadesini kullandı.

Zhejiang Dahua, ABD hükümetinin Uygurlara yönelik kitlesel takip uygulamaları ve hak ihlallerinde rolü olduğu gerekçesiyle 20 Temmuz'da yaptırım uygulama kararı aldığı yapay zeka ve izleme teknolojisi alanında faaliyet yürüten 11 Çin şirketi arasında yer almıştı. 

TÜRK VATANDAŞLARI TOPLAMA KAMPINDA

Çin'de Doğu Türkistanlı Uygur Türkleri'ne uygulanan baskılar her geçen gün artıyor. Milyonlarca Doğu Türkistanlı zorla Çin'in değişik bölgelerinde toplama kamplarına götürülüyor ve bir daha kendilerinden haber alınamıyor. Yaşı küçük çocukların ise büyük bir kısmı ailelerinden zorla alınarak sözde 'anaokulları'na yerleştiriliyor. Bunun son örneği ise, Türkiye'ye sığınan ve çocukları Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan Doğu Türkistanlı Meryem Faruh'un kızlarından bir daha haber alamamasıyla ortaya çıktı. 

Çin'in Sincan Uyhur Özerk Bölgesi'ndeki Gulja şehrindeki bir kozmetik mağazanın sahibi Subhi Mewlan'ın evinde “Muhteşem Yüzyıl" filmi bulunduğu için polis tarafından tutuklandığı ve aradan sekiz ay geçmesine rağmen kendisi hakkında ailesine herhangi bir bilgi verilmediği öğrenildi. Araştırmalar sonucunda, Subhi Mewlan'la birlikte filmi izleyen veya evinde filim bulunan diğer 50-60 kişinin de tutuklandığı ortaya çıktı.

KARAR