Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “ittifak ortağı MHP ile birlikte gerekirse yeni anayasa çalışmalarını başlatacağına” yönelik sözlerinin perde arkasında, “Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini güçlendirme hamlesi” yatıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önceki gün yaptığı anayasa değişikliği çıkışı, kulisleri de hareketlendirdi. 

Cumhuriyet’in edindiği bilgiye göre muhalefetin çeşitli görüşmelerle hızlandırdığı “güçlendirilmiş parlamenter sistem” üzerine çalışmaları, Cumhur İttifakı’nı harekete geçirdi. Erdoğan, yeni anayasa hamlesi ile muhalefetin önüne “Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” kozunu koydu. 

Buna göre Cumhur İttifakı’nın hazırlamayı öngördüğü ve hazırlandıktan sonra muhalefet partilerine de sunulması beklenen yeni anayasa taslağındaki kırmızı çizgi ise anayasanın değiştirilemeyen ilk 4 maddesi olacak. Parlamentodaki anayasa değişikliği çalışmaları sırasında, o dönem HDP’nin “ilk 4 maddeyi tartışmaya açtığına” dikkat çekilirken AKP’nin bu kez MHP ile birlikte parlamentoda grubu bulunan diğer partileri de “anayasanın vazgeçilmez ilk 4 maddesi karşısında kendi yanına çekmek istediği” ifade ediliyor.

‘MUHALEFET ARAFTA’

Böylece Cumhur İttifakı, başta CHP ve İYİ Parti olmak üzere, parlamentoda bulunan diğer partilere de “Tarafınızı seçin” hamlesi yapmış olacak. Erdoğan, bir süre önce Cumhur İttifakı’nın çatısını genişletmek için parti liderleriyle bir araya gelmişti. 

Bu kapsamda ilk olarak DSP Genel Başkanı Önder Aksakal ile görüşen Erdoğan, ardından Saadet Partisi Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Oğuzhan Asiltürk’ü de ziyaret etmişti. Erdoğan’ın “yeni anayasa” çıkışından hemen önce bu ziyaretleri yapmasının perde arkasında da “yeni anayasa için muhalefetin desteğini yanına çekme hamlesinin bulunduğu” ifade ediliyor. 

Bunun en önemli nedeni ise AKP ve MHP’nin parlamentodaki milletvekili sayısının anayasa değişikliği için yetmemesi. Anayasa değişikliğini referanduma götürmek için Meclis’te en az 360 milletvekilinin oyu gerekiyor. Meclis’te anayasa değişikliği için gereken milletvekili sayısı ise 400. 

Bu nedenle Cumhur İttifakı, olası bir anayasa değişikliği için “muhalefet partileriyle de uzlaşma zemini” arayacak. Böylece muhalefete “HDP mi, biz mi?” kılıcını da çekmiş olacak. Burada belirleyici partinin CHP ve İYİ Parti olacağına da dikkat çekiliyor. CHP’nin “ittifakın anayasa değişikliğine hayır demesi” karşısında ise iktidar bloku, “Bunun sonucunu 2023’te seçmene açıklamak zorunda kalırlar” sözleriyle değerlendiriyor. “Hayır” çıkışının “muhalefeti seçmen karşısında arafta bırakacağına” da işaret ediliyor. Anasaya değişikliği çalışmalarında ayrıca Bahçeli’nin “HDP’nin kapatılması” çağrısıyla birlikte gündeme gelen “Hazine yardımları ve parti kapatmaları” gibi maddelerin de yer alabileceği savunuluyor. Erdoğan’ın yeni anayasa çıkışının ardında 2023’e giden süreçte “ittifakları yeniden şekillendirme isteğinin de bulunduğu” savunuluyor. 

Buna göre Cumhur İttifakı, “yeni anayasa çalışmaları için başta İYİ Parti olmak üzere DP, SP, DEVA, Gelecek partilerini ikna edebilirse CHP, ittifaklar dışına itilmiş olacak.” Böylece de Erdoğan’ın daha önce yaptığı “yerli ve milli muhalefet bloku da yeni anayasa hamlesiyle birlikte oluşmuş olacak.”

AKP VE MHP’NİN VEKİL SAYISI YETMİYOR

AKP ve MHP’nin parlamentodaki milletvekili sayısı anayasa değişikliği için yeterli değil. Anayasa değişikliği için Meclis’te en az 360 milletvekilinin oyu gerekiyor. AKP ve MHP’nin şu anda Meclis’teki milletvekili sayısı ise 337. 360 sayısı ise tek başına anayasa değişikliği için yeterli değil. Bu sayı sadece değişikliğin referanduma götürülmesinin yolunu açıyor. 

Meclis’te anayasa değişikliği için gereken milletvekili sayısı ise 400. Bu nedenle Cumhur İttifakı, olası bir anayasa değişikliği için “muhalefet partileriyle de uzlaşma zemini” arayacak. Bununla birlikte muhalefet partilerinin milletvekili sayıları da anayasa değişikliği için yeterli değil. Bu ise muhalefetin de değişiklik için iktidar cephesiyle “uzlaşması gerektiği” sonucunu doğuruyor.

CUMHURİYET