Cumhurbaşkanı Erdoğan: İdlib'deki gelişmeler ne yazık ki sıkıntı verici

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Pazar günü Berlin'de toplanacak Libya Konferansı kapsamında bir araya geleceği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le, Suriye'de muhaliflerin elindeki son bölge olan İdlib'deki ateşkes ihlâllerini konuşacağını söyledi. İdlib'deki hava ve kara operasyonları sebebiyle Aralık ayı başından bu yana İdlib'den Türkiye sınırına göç edenlerin sayısı 35 bine ulaştı.

Rusya ve Türkiye'nin, 12 Ocak gecesi ateşkesin yürürlüğe gireceğini açıkladığı İdlib'de Şam yönetimi ve Rusya'nın hava ve kara saldırıları sürüyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cuma namazı çıkışı gazetecilerin İdlib'deki durumla ilgili sorularını yanıtlarken, bu konuyu Rus mevkidaşı Vladimir Putin'le görüşeceğini söyledi:

"Berlin'de Sayın Putin'le bu konuları etraflıca ele almayı düşünüyorum. Aksi takdirde şu anda İdlib'deki gelişmeler ne yazık ki sıkıntı verici. İdlib'deki son gelişmelerde 20'ye yakın sivil vatandaş öldürüldü. Bahane her zaman hazır. Ne diyorlar? Teröristler şunu yapıyor, bunu yapıyor. Hepsi yalan. 3,5 yaşında çocuklar, öbür tarafta annelerden evlatlarının yanında terörist mi olurmuş? Bunlar sivil. Tüm bu olaylar karşısında şahsen Berlin süreci ağırlıklı Libya gibi görünse de ben tabii orada İdlib konusunu da etraflıca gündeme getirmeyi düşünüyorum. İkili görüşmelerde de yine İdlib üzerinde durmayı düşünüyorum."

19 Ocak Pazar günü Berlin'de Libya zirvesine Putin ve Erdoğan da katılacak.

Erdoğan ve Putin, 8 Ocak'ta İstanbul'da TürkAkımı'nın açılışında bir araya gelmiş, burada İdlib'de ateşkesin 12 Ocak'ta yürürlüğe gireceğini duyurmuşlardı.

Ancak ateşkes başladıktan birkaç gün sonra Rusya ve Suriye ordusuna ait savaş uçakları, şehri bombalamaya devam etti.

Rusya ve Suriye ordusunun hava operasyonlarının yanı sıra Suriye ordusu, İran destekli milis gruplarla birlikte şehrin güneyinde ve batısında kara operasyonu da başlattı. Hedef alınan bölgede Rusya ve Türkiye'nin üzerinde uzlaştığı "Çatışmasızlık bölgesi" ve Halep', Şam'a bağlayan M5 karayolu da var.

2015'te muhaliflerin kontrolüne geçen İdlib, şu an muhaliflerin elinde olan son bölge. Ancak şehrin büyük bir kısmında El Kaide bağlantılı Hayat Tahrir el Şam grubu hakim.

Birleşmiş Milletler "ateşkesin acilen yürürlüğe girmesi" çağrısı yaptı

Birleşmiş Milletler (BM) de İdlib'de sivillerin ölmesine sebep olan saldırıların durması ve ateşkesin ihlâl edilmemesi çağrısı yaptı.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, "Neredeyse bir hafta önce yürürlüğe girmesi gereken ateşkese rağmen sivillerin her gün öldürülmeye devam ettiğini, yüz binlerce sivilin göç ettiğini" ve ateşkesin acilen uygulanmaya başlaması gerektiğini söyledi.

BM, Perşembe günü yaptığı açıklamada 1 Aralık'tan bu yana İdlib'deki çoğu çocuk ve kadın 350 bin Suriyelinin çatışmalardan kaçarak Türkiye sınırına gittiğini duyurdu.

İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) de yerinden edilenlerin gittiği kuzey İdlib'deki arazi sahiplerinin, çadır kurmak isteyenlere arazilerini yüksek fiyatlarla kiraladığını yazdı.

Erdoğan, 16 Ocak'ta, Türk ordusu ve Suriyeli muhaliflerin kontrolünde olan Tel Abyad ve Resulayn arasında yeni yerleşim yerleri yapıldığını, yüz binlerce Suriyelinin buralara yerleştirileceğini söylemişti.

Rusya ile Türkiye arasındaki ateşkes anlaşmasından bu yana düzenlenen 3. operasyon

Türkiye ve Rusya, İdlib'de HTŞ'nin ve "terör örgütü" olarak kabul edilen diğer radikal grupların varlığına son verilmesi için Eylül 2018'de bir anlaşma imzalamış, anlaşma sonrası ateşkes ilan edilmişti.

Anlaşma sağlandığı sırada bölgede HTŞ'nin hakimiyeti sınırlıydı. Ancak birkaç ay sonra HTŞ, Türkiye destekli silahlı muhalefetle çatışmaya girerek büyük oranda İdlib'de kontrolü eline aldı.

Yıl boyunca Suriye ordusu, Rusya'nın da desteğiyle zaman zaman İdlib'in güneyinde operasyonlar düzenleyerek bazı bölgeleri ele geçirdi.

Suriye ordusunun Mayıs ayında başlattığı ilk geniş çaplı operasyon Ağustos sonunda sona erdi.

24 Ekim'de Suriye ordusu İdlib'in güneybatısında yeni bir operasyon başlattı. Çoğunlukla HTŞ'nin hedef alındığı, Halep ve Lazkiye'yi birbirine bağlayan M4 otoyolunu da kapsayan bu operasyona Rusya'nın savaş uçakları da havadan destek verdi.

Esad'a bağlı güçler bu operasyonda ciddi bir ilerleme sağlayamadı.

Kasım ayı başında operasyon yön değiştirerek İdlib'in güneybatısına doğru kaydı. Burası, Halep'i Şam'a bağlayan M5 karayolunun yer aldığı bölge.

Zaman zaman yoğunlaşan hava ve kara operasyonları, herhangi bir resmi ilan olmadan yürütüldü. Muhalif gruplar, Suriye'nin diğer bölgelerinden gelerek çadırlarda kalan sivillerin de hedef alındığını söyledi.

19 Aralık'ta Suriye yönetimi, "İdlib Şafağı 2" operasyonunu başlattığını resmi olarak duyurdu, ve özellikle Maarat Numan ve çevresinde saldırılar yoğunlaştı. 19 Aralık'tan sonra daha fazla sayıda Suriyeli, çatışmalardan kaçarak Türkiye sınırına yöneldi.

12 Ocak'ta bir kez daha ateşkes çağrısı yapılsa da, Suriye ordusunun havadan ve karadan operasyonları sürüyor.

BBC TÜRKÇE