Dış Ticaret Açığı Son Yılların Zirvesinde

İSTANBUL — 

Ticaret Bakanlığı 2022 yılı Ocak ayı dış ticaret verilerini açıkladı. İhracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17 artışla 17,6 milyar dolara ulaşırken ithalat ise yüzde 55 yükseliş göstererek 28 milyar dolara yükseldi.

2021'in Ocak ayında 3 milyar 64 milyon dolar olan dış ticaret açığı, bu yılın ilk ayında 10 milyar 439 milyon dolara çıktı.

‘‘17,6 milyar dolar tüm zamanların en yüksek Ocak ayı ihracat rakamı’’

Verileri kamuoyuna açıklayan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, dış ticaret açığının Ocak ayı dışalımının 9 milyar dolarlık kısmını oluşturan enerji ithalatının neden olduğuna işaret etti.

Ticaret Bakanı, ‘‘İhracatımız geçen yılın ocak ayına göre yüzde 17 artışla 17,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam tüm zamanların en yüksek Ocak ayı ihracat rakamıdır. İthalatımız ise Ocak’ta yaşanan son yılların en ağır ve beklenmedik kış koşulları ve enerji fiyatlarındaki artışların bir sonucu olarak 28 milyar dolar olmuştur. Hedefimiz, 2022'de cumhurbaşkanımızın işaret ettiği 250 milyar dolar ihracat hedefini yakalamak ve geçmektir. Bizim ekonomideki rotamız bellidir; yatırım, üretim, istihdam ve ihracat. İhracatta elde ettiğimiz başarılar da rotamızda emin adımlarla ilerlediğimizin göstergesi olmuştur’’ dedi.

Ocak ayında ihracat tüm zamanlar rekorunu kırsa da, aylık dış ticaret açığı da son 10 yılın en yükseği oldu.

Atabay: ‘‘Daha ilk aydan yüksek ithalat cari denge hedefini darbeledi’’

Ekonomist Güldem Atabay, birçok ekonomistin güvenilir ve yeterli bulmadığı Yeni Ekonomik Model’in (YEM) daha yılın ilk ayından yara aldığını söylüyor.

VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Atabay, ‘‘İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 62,8 ile son dönemin en kötü noktasında. Bundan enerji fiyatlarını çıkardığımızda yüzde 83’e çıkıyor ki geçen yıl yüzde 88’i gördüğümüz ay olmuştu. Alt tablolara baktığımızda ara malı ithalatında da artış tam gaz sürüyor. Ara malı ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 70’den fazla artış göstermiş. Yeni Ekonomik Model’in (YEM) ana karakteri cari denge hedeflemesi ve rekabetçi kur. Daha ilk aydan yüksek ithalat cari denge hedefini darbeledi. Rekabetçi kurun ne olacağını FED kararları sonrası daha net göreceğiz. Politika faizi düşük ama kredi faizleri yüksek. Enerji fiyatlarının da hele de Ukrayna krizi sürerken yakın dönemde düşmesi pek beklenmiyor. Toparlarsak sonbahardan beri faiz indirimleriyle TL’de bilerek yaratılan değer kaybının rekabet gücünü arttıracağı Türkiye ekonomisinde ihracat patlaması olacağı söyleniyordu. Bu veriler bu modelin çalışmadığını gösteriyor’’ dedi.

‘‘Sene sonu yüzde 23 enflasyon hedefi de gerçekçi değil’’

Enflasyonda da iktidar sözcülerinin söylediği gibi bir düşüş olmadığını belirten ekonomist Atabay, döviz kurlarında da bir hareket olmasının kendisini şaşırtmayacağını söylüyor.

Güldem Atabay, ‘‘Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz günlerde ‘enflasyon da inecek daha da düşecek’ demişti. Öncelikle enflasyonda bir düşüş yok. Sene sonu yüzde 23 enflasyon hedefi de gerçekçi değil. Diyelim dolar kurunda 14,5 seviyesi yıl sonunda korundu enflasyon yine yüzde 40-45 bandında olacak. Fiyatlar geri dönmüyor, artış hızında yavaşlama oluyor. Döviz satışlarıyla TL kontrol edilmeye çalışılıyor. Ancak gelecek günlerde ağırlıklı olarak FED kararlarıyla birlikte TL üzerinde de baskı artacak’’ diye konuştu.

Durmuş Yılmaz: ‘‘Cari denge hedeflemesi, rekabetçi kur ihracatçıyı bitirdi’

İyi Parti Ankara milletvekili ve Eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz da tıpkı Güldem Atabay gibi dış ticaret verilerinin Yeni Ekonomik Model’deki hedeflerle uyuşmadığına dikkat çekti.

Eski Merkez Bankası Başkanı, ‘‘Ocak ayında 10,4 milyar dolar dış ticaret açığı verildi. İthalatta artış yüzde 55, ihracatta yüzde 17 oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı enerji hariç yüzde 88. Eylül’den bu yana YEM-TEM adlı yapboz ekonomi teorileri ve modelleri çöp oldu. Cari denge hedeflemesi, rekabetçi kur ihracatçıyı da bitirdi’’ dedi.

Türkiye en çok Almanya’ya satıyor, en çok Rusya’dan alıyor

Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’nin Ocak ayı ihracatında ilk sırada yine Almanya var.

1,6 milyar dolarla Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştirdiği ülke olan Almanya’yı, 1,2 milyar dolarla ABD, 1 milyar dolarla İtalya, 0,948 milyar dolarla İngiltere ve 0,884 milyar dolarla Irak takip ediyor.

İhracatta ilk on sırada yer alan ülkeler Türkiye’nin toplam ihracatından yüzde 49 pay alıyor.

Türkiye’nin 2022 yılının ilk ayı ithalatında ise Rusya 4,5 milyar dolarla liderliğini koruyor. Onu 3,1 milyar dolarla ABD 3 milyar dolarla Çin, 1,4 milyar dolarla Almanya ve 0,7 milyar dolar İtalya izliyor.

İthalatta ilk on sırada yer alan ülkeler Türkiye’nin toplam dışalımındaki payı ise yüzde 58,6.

voa