Döviz eksi faize gidiyor

ZORUNLU KARŞILIK ORANLARI YENİDEN 3'ER PUAN YÜKSELTİLDİ

Döviz kurundaki artışı frenleyebilmek için yabancı paraya ihtiyaç duyan Merkez Bankası (MB), dışarıdan yeterli döviz akışı olmayınca rotayı yine yurt içindeki döviz tasarrufçularına çevirdi. MB, son dönemde birbiri ardına artırdığı yabancı para zorunlu karşılık oranlarını 3'er puan daha yükseltti. Yeni düzenlemeyle, bankalara yatırılan her 100 dolarlık döviz tasarrufunun 19 doları yerine 22 doları direkt MB'ye gönderilecek. Bankaların elinde 100 dolardan sadece 78 dolar kalacak. MB, bu düzenlemeyle bankalardaki 9.2 milyar doları kendi hesaplarına çekeceğini açıkladı.

YÜZDE 22'YE ÇIKTI

MB'nin yabancı para zorunlu karşılık oranlarını yeniden artırdığı tebliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yeni düzenlemeyle vadesiz ve 1 yıla kadar olan tüm vadelerde yüzde 19 olan zorunlu karşılık oranı yüzde 22'ye yükseltildi. Piyasaya açtığı kredi performansı yüksek olan bankaların bu vadelerdeki zorunlu karşılık yükleri yüzde 12'den yüzde 15'e yükseltildi. 1 yıldan uzun vadelere uygulanan zorunlu karşılıklar yüzde 15'ten yüzde 18'e çıktı. Yabancıların Türkiye'de değerlendirdiği dövizlerin zorunlu karşılığı da vadelere göre yüzde 5-21 aralığından yüzde 8-24 aralığına yükseltildi.

Bankaların döviz tevdiat hesaplarında (DTH) bulunan 1.2 trilyon lira karşılığı dövizin yaklaşık 1.1 trilyon lirası 1 yılın altındaki vadelerde bulunuyor. Dolayısıyla DTH'lere uygulanan zorunlu karşılıkların ağırlığı yüzde 22'ye ulaşmış oldu. Zorunlu karşılık, tasarruflarını bankalara döviz olarak yatıran kişi ve kurumların bu paralarının ne kadarının bankalarda kalacağını, ne kadarının MB hesaplarına yatırılacağını ifade ediyor.

Yeni düzenlemeye göre, bankalar hesaplarına yatan her 100 doların 22 dolarını MB'ye gönderecek, geri kalan 78 dolarını piyasaya kredi olarak verebilecek. Buna karşılık bankalara yatan her 100 TL tasarrufun ise 1 yıla kadar vadede 7 lirası, 1 yıldan uzun vadelerde sadece 1 lirası MB'ye gönderiliyor. Eğer bu bankanın kredi performansı yüksekse 7 liralık tutar 2 liraya düşüyor. Üstelik MB döviz karşılıklara çok düşük faiz verirken, TL karşılıklara daha yüksek faiz veriyor.

Durmuş Yılmaz

FAİZ VERMEZ, KOMİSYON ALABİLİR

Merkez Bankası eski Başkanı ve İYİ Parti Milletvekili Durmuş Yılmaz, döviz tasarruflarındaki yükün aşırı artması nedeniyle, bankaların döviz tasarrufçularına faiz vermeyeceği gibi, üzerine komisyon da isteyebileceğini söyledi.

Yılmaz, kuru baskılamak için ihtiyaç duyulan dövizin azalması üzerine bankaların elindeki dövize yönelindiğini söyledi. Yeni kararla bankaların döviz tasarrufu olanlardan kısa yerine daha uzun vadelere yönelmelerini isteyebileceğini belirten Yılmaz, “Bankaların döviz hesaplarındaki yükü arttığı için bu gidişle bankalar bu hesaplara faiz veremeyeceği gibi parayı bankada güvenli şekilde tutma karşılığında komisyon bile almak durumunda kalabilir. Bu düzenlemelerdeki politikanın oturduğu baz yanlış. İnsanlar doları faiz getirisi olduğu için tutmuyor ki. Ulusal paraya güven yok. Vatandaş TL'ye itibar etmediği için enflasyondan korunmak için dövize yöneliyor. Esas bu sorunun çözülmesi lazım” dedi.

SÖZCÜ