Dünya Bankası: “İsrail-Hamas çatışmaları tırmanırsa petrol fiyatları belirsizliğe sürüklenebilir”
‘’Çifte enerji şoku’’ uyarısı
Editor1
0
Dünya Bankası: “İsrail-Hamas çatışmaları tırmanırsa petrol fiyatları belirsizliğe sürüklenebilir”
Dünya Bankası'ndan bugün yapılan açıklamada, İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaların yoğunlaşması durumunda petrol fiyatlarının 'belirsizliğe sürüklenebileceği' ve bunun, dünya genelinde gıda fiyatlarını arttırabileceği bildirildi.
Dünya Bankası Emtia Piyasaları Görünümü, çatışmaların kapsamının genişlememesinin petrol fiyatlarını sınırlayabileceği, ancak “çatışmaların tırmanması halinde bu görünümün kısa süre içinde olumsuz yöne evrileceği” uyarısı yaptı.
Hamas'ın İsrail'e saldırısı sonrasında İsrail'in başlattığı askeri operasyon, çatışmaların Ortadoğu'da daha da yayılacağı korkularını beraberinde getirdi.
Şiddetin tırmanması tehdidi sürüyor. Haftasonunda İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun “savaşın ikinci aşamasına” girildiği açıklamasıyla İsrail tank ve piyadeleri Gazze'ye ilerlerken Hamas yetkilileri, Lübnan'daki İran destekli Hizbullah dahil bölgedeki müttefiklerine yardım çağrısı yaptı.
Dünya Bankası'nın raporu, küresel petrol arzında küçük, orta, büyük şiddette yaşanabilecek aksaklıklara ilişkin üç farklı senaryonun simülasyonunu yaptı.
Petrol arzında yaşanacak “küçük aksama” senaryosunun petrol fiyatlarına etkisinin sınırlı olması öngörülüyor. Dünya Bankası'nın tahminine göre 2024'te petrol fiyatları varil başına 81 dolara gerileyebilir.
Ancak petrol arzında Irak Savaşı sırasında görülen “orta şiddette aksama” benzeri senaryoya göre küresel petrol arzı günde 3 ila 5 milyon varil gerileyebilir. Bu durum, petrol fiyatlarını yüzde 35 oranında arttırabilir.
Petrol arzında 1973 yılındaki Arap petrol ambargosuyla kıyaslanabilecek “büyük çaplı aksama” ise küresel petrol arzının günde 6 ila 8 milyon varil azalmasına neden olabilir. Bu durum, rapora göre petrol fiyatlarının yüzde 56 ila 75 oranında artarak varil başına 140 ile 157 dolara çıkmasına yol açabilir.
‘’Çifte enerji şoku’’ uyarısı
Dünya Bankası başekonomisti Indermit Gill, Rusya'nın Ukrayna işgalinin zaten küresel ekonomi üzerinde olumsuz etkileri olduğunu ve bu etkilerin “günümüzde de sürdüğünü” söyledi.
Gill, “Çatışmaların tırmanması durumunda küresel ekonomi, on yıllar sonra ilk kez çifte enerji şoku yaşayabilir, sadece Ukrayna değil, Ortadoğu'daki çatışmalardan da etkilenir” dedi.
Dünya Bankası başekonomist yardımcısı Ayhan Köse de daha yüksek petrol fiyatlarının gıda fiyatlarının yükselmesiyle sonuçlanmasının kaçınılmaz olacağını kaydetti.
”Eğer ağır petrol fiyatı şoku yaşanırsa bu, Rusya'nın Ukrayna işgalinin sonucu olarak birçok gelişmekte olan ülkede zaten yüksek olan gıda fiyatı enflasyonunu daha da yukarı çekebilir” diyen Köse, “Son çatışmaların tırmanması, sadece bölgede değil, dünya genelinde gıda güvensizliğini arttırır” uyarısında bulundu.
İsrail-Hamas çatışmasının başlamasından bu yana petrol fiyatları yüzde 6 arttı. Çatışma ve anlaşmazlık dönemlerinde artış eğilimi gösteren altın fiyatları ise Dünya Bankası'na göre yüzde 8 yükseldi.
Bazı uzmanlar, ABD’deki petrol üretiminin tüm zamanların en yüksek seviyesinde olması nedeniyle ülkenin geniş çaplı petrol arzı sıkıntısı yaşayacağı olasılığına şüpheyle bakıyor.
ABD Maliye Bakanı Janet Yellen, geçtiğimiz hafta Bloomberg'ün düzenlediği bir etkinlikte, Biden yönetiminin İsrail-Hamas çatışmalarının ekonomik sonuçlarını yakından takip ettiğini söyledi.
Yellen, “Şimdilik çatışmaların küresel sonuçları açısından çok fazla etki görmedik. Savaşın yayılması halindeyse, bunun elbette daha ciddi sonuçları olabilir” dedi.
Uluslararası Enerji Dairesi Başkanı Fatih Birol, “Rusya'nın Ukrayna işgaliyle Gazze'deki son İsrail-Hamas çatışması arasında hiç kimse beni, petrol ve doğalgazın emniyette olduğu, ülkeler ve tüketiciler açısından enerji seçeneklerinin güvence altında olduğuna ikna edemez” ifadelerini kullandı.
VOA
