Dünya Bankası'ndan 'Stagflasyon' Uyarısı 

Rusya'nın Ukrayna işgalinin COVID-19 pandemisinin yol açtığı zararı arttırdığı ve şimdi birçok ülkenin ekonomik resesyon riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunan Dünya Bankası, 2022 yılı için küresel büyüme tahminini yaklaşık üçte bir oranında azaltarak yüzde 2,9'a çekti.

Küresel Ekonomik Beklentiler raporunda ekonomik manzaranın daha da kötüleşebileceği uyarısında bulunan Dünya Bankası, Ukrayna'daki savaşın küresel ekonomideki yavaşlamada büyük rol oynadığını kaydetti. Banka ayrıca küresel ekonominin "zayıf büyüme ve yüksek enflasyon döneminin uzadığı" bir döneme girme riskinin bulunduğunu vurguladı.

Dünya Bankası Başkanı David Malpass, küresel büyümenin 2022'de yüzde 2,1; 2023'te de yüzde 1,5 oranında azalabileceğini, risklerin hayata geçmesi durumunda kişi başına büyümenin sıfıra yakın olabileceğini söyledi.

“Stagflasyon riski küresel büyümeye sekte vurdu”

Malpass; savaş, Çin'deki COVID kapanmaları, tedarik zincirindeki aksaklıklar ve en son 1970'li yıllarda görülen, zayıf büyüme ve yüksek enflasyonun birarada olduğu stagflasyon riskinin yükselmesinin küresel büyümeye sekte vurduğunu söyledi.

Raporun önsözünü yazan Dünya Bankası Başkanı Malpass, "Bugün stagflasyon tehlikesi yüksek. Dünyanın büyük çoğunluğunda yatırımların zayıf olması nedeniyle bu on yılda büyüme yüksek olasılıkla zayıf seyredecek. Enflasyonun birçok ülkede son birkaç on yılın en yüksek seviyesinde olması ve arzdaki büyümenin yavaş seyretmesi, enflasyonun daha uzun süre yüksek kalması riskini beraberinde getiriyor" ifadelerini kullandı.

Malpass, 2021-2024 yılları arasında küresel büyüme hızının 2,7 puan azalmasının beklendiğini kaydetti. Bu, 1976-1979 yılları arasında büyümede kaydedilen yavaşlamanın iki katı.

Dünya Bankası raporu, 1970'li yılların sonunda enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarında yapılması gereken artışın çok yüksek olmasının 1982 yılında küresel resesyona yol açtığını, gelişmekte olan ekonomilerin mali krize girdiğini hatırlattı.

“1980’li yıllardaki borç krizine benzer gerçek bir risk var”

Küresel Ekonomik Beklentiler raporunu hazırlayan Dünya Bankası biriminin direktörü Ayhan Köse, mali şartların beklenenden hızlı sıkılaşmasının bazı ülkeleri 1980'li yıllarda görülen türden borç krizine itebileceği "gerçek bir riskin" bulunduğunu söyledi.

Günümüzle 1980'li yıllardaki şartlar arasında bazı benzerlikler olsa da Amerikan dolarının gücü, genel olarak daha düşük petrol fiyatları ve büyük mali kurumların bilançolarının güçlü olması gibi önemli farklılıklar da söz konusu.

Malpass, riskleri azaltmak için Ukrayna'ya yardımların koordine edilmesi, gıda ve enerji üretiminin arttırılması, petrol ve gıda fiyatlarında yeni sıçramalara yol açabilecek ihracat ve ithalat kısıtlamalarından kaçınılması gerektiğini belirtti.

Dünya Bankası Başkanı ayrıca orta gelirli ülkelerin borç krizine girme riskine karşı uyarıda bulunarak, borç hafifletilmesi ve COVID pandemisinin kontrol altına alınması çabalarının arttırılması ve düşük karbon ekonomisine geçişin hızlandırılması çağrısı yaptı.

“2022’de küresel büyüme tahmini yüzde 2,9”

Dünya Bankası, 2022 yılında küresel büyümenin yüzde 2,9 oranında gerçekleşeceğini tahmin ediyor. Ocak ayındaki tahmine göre bu oran, 1,2 puan daha düşük. Küresel büyüme oranı, 2021 yılında yüzde 5,7'ydi. Büyümenin 2023 ve 2024 yıllarında da yüzde 2,9 civarında olması bekleniyor.

Rapora göre küresel enflasyon önümüzdeki yıl ılımlı seyretse de birçok ülkede hedef oranın üzerinde kalmaya devam edecek.

Gelişmiş ekonomilerde büyümenin 2022'de yüzde 2,6'ya; 2023'te de yüzde 2,2'ye gerilemesi bekleniyor. Bu oran, 2021'de yüzde 5,1 olarak gerçekleşmişti.

“Türkiye ekonomisi bu yıl yüzde 2,3 büyüyecek”

Türkiye ekonomisine ilişkin tahminlere de yer verilen raporda, Türk ekonomisinin bu yıl yüzde 2,3, gelecek yıl yüzde 3,2, 2024’te de yüzde 4 büyüme kaydedeceği öngörüsünde bulunuldu.

Amerikan ekonomisindeki büyümenin 2022'de yüzde 2,5'e düştüğü görüldü. 2021'de bu oran yüzde 5,7'di. 2021'de yüzde 5,4 büyüyen Euro bölgesinin 2022'deyse yüzde 2,5 oranında büyümesi bekleniyor.

Raporda gelişmekte olan ekonomilerin 2022'de yüzde 3,4 büyüme oranına erişeceği yazılı. Bu oran, 2021'de yüzde 6,6; 2011-2019 yılları arasındaysa yılda ortalama yüzde 4,8'di.

2021'de yüzde 8,1 oranında büyüyen Çin ekonomisininse 2022'de sadece yüzde 4,3 büyümesi öngörülüyor.

Öte yandan Ukrayna savaşının olumsuz etkilerinin, emtia ihracatçılarının kısa vadede yüksek enerji fiyatlarından elde ettiği kazanımları erozyona uğratması bekleniyor.

Batı Avrupa'yı kapsamayan bölgesel Avrupa ve Orta Asya ekonomisinin yüzde 2,9 daralması, 2023'teyse sadece yüzde 1,5 büyümesi bekleniyor. Ukrayna ekonomisinin yüzde 45,1; Rusya ekonomisininse yüzde 8,9 daralması da Dünya Bankası'nın beklentileri arasında bulunuyor.

Ortadoğu ve Kuzey Afrika'nın yükselen petrol fiyatlarından fayda sağlaması ve 2022'de büyümenin yüzde 5,3'e ulaşması bekleniyor. 2023'teyse bu bölgede büyümenin yüzde 3,6'ya gerilemesi öngörülüyor.

VOA