E. Koramiral Atilla Kezek: Akdeniz’de Navtex savaşları başlayacak

Yunanistan ve Mısır’ın Münhasır Ekonomik Bölge Anlaşması Türkiye’nin elini zayıflattı. Mısır’la anlaşma için defalarca uyarılar yapıldığını belirten emekli Koramiral Atilla Kezek, “Darbeci Sisi söylemi Türkiye’ye zarar verdi. Navtex kararları gecikti. Oruç Reis’in ertelenen sismik çalışmaları başlamalı. Güçlü diplomasi şart ama Türkiye yalnız” dedi.

Sena Yaşar

Emekli Koramiral Atilla Kezek, Yunanistan’ın Mısır ile münhasır ekonomik bölge (MEB) anlaşması yapmasını “Yapılan anlaşma, Türkiye ile Libya’nın yaptığı anlaşmanın sınırlarına aykırı. Ama uluslararası hukukun, kimden yana hareket edeceği az çok belli. Defalarca, Mısır ile anlaşılması gerektiğini söyledik ama yapılmadı. Şimdi Doğu Akdeniz’de Navtex savaşları başlayacak. Türkiye’nin 10-11 Ağustos için aldığı Akdeniz’de Navtex kararı gecikmeseydi, Türkiye’nin eli daha güçlü olabilirdi” dedi.

Kezek, Yunanistan’ın Mısır ile münhasır ekonomik bölge (MEB) anlaşmasını yapmasının Doğu Akdeniz’deki etkilerini Cumhuriyet’e değerlendirdi. Anlaşmanın, Türkiye’nin aleyhine olduğuna ve Libya-Türkiye arasındaki anlaşmanın önünü kesmeyi hedeflediğine dikkat çeken Kezek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Yunanistan, Mısır ile nikâhı kıydı. Mısır ile anlaşmayı bizim yapmamız gerekirdi. Mısır ile anlaşma ne Libya ne İsrail’e benzerdi, çünkü bizim için hemen hemen kesin çözüm olurdu. Çünkü çapraz değil, karşılıklı kıyılarımız var, bu nedenle daha az itirazla karşılaşırdık. Siyasi nedenlerle bu iş yapılamadı. Mısır’daki yönetimle bizim ülkemizin yönetimi arasında anlaşmazlık var. Hükümetin ‘Darbeci Sisi’si, Akdeniz’de ortalığı karıştırdı. Biz bu işte ön alamadık. Mısır ile anlaşma yapılırsa Yunanistan’ın iki kademe daha önüne geçeceğimizi defaten söyledik ama tren kaçtı. Üstelik Mısır da Yunanistan’la yaptığı anlaşmayı bizimle yapmış olsaydı, daha kazançlı olacaktı. Şu anki anlaşma ile kendi deniz alanında kayba uğradı. Bizimle yapsaydı, daha fazla alana sahip olacaktı. Diplomatik adımlar atılıp Mısır’la anlaşılmadan bu iş düzelmez.”

‘KÜÇÜK ÇATIŞMALAR YAŞANABİLİR’

Doğu Akdeniz’de bugünden sonraki dengelerin “risk” taşıdığına dikkat çeken Kezek, “22 Temmuz’da ilan ettiğimiz sahada olduğu gibi, Navtex ilan edip sondaj yapacağız dediğimizde, bu kez Mısır ile Yunanistan ‘Bizim sahamızda ne yapıyorsun’ diye çıkacak. Bu anlaşmazlıklar, denizde başlangıçta küçük çaplı çatışmalara bile götürebilir. Öyle olursa iş tamamen çözümsüz hale gelir, çözüm diplomasi olmalı” dedi.

Geçmişte, Mısır’ın Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile yaptığı anlaşmanın Mısır parlamentosundan geçmediğini, ancak Mısır’daki yönetim değişikliğinden sonra imzalandığını anımsatan Kezek, “Sisi, yönetime geldikten sonra, bizimle olan anlaşmazlığından dolayı anlaşma imzalandı. Biz tanımasak da Mısır’ın şu an hem Yunanistan’la hem GKRY ile MEB anlaşması var. Önümüzdeki günlerde, bir tarafta ekonomik krizle uğraşırken bir taraftan da bu krizle uğraşacağız. Karşımızda geniş bir cephe var” dedi.

Yunanistan’ın, “Gerekirse Lahey’e gideriz” açıklamasını anımsatan Kezek, “Bir tarafa Türkiye bir tarafa Yunanistan’ı koyarsak, nasıl sonuç çıkacağını tahmin edebiliriz. Bu tip durumlarda hukuk, güçlüden ve Batılıdan yana hareket ediyor. Yunanistan, GKRY, İsrail bölgede beraber tatbikatlar yapıyor. Bu ülkelerle bire bir karşı karşıya geldiğimizde, Deniz ve Hava Kuvvetleri olarak caydırıcı olabiliriz. Ama herkes bir araya gelirse, ABD ve AB de destek verirse caydırıcılığımız kalmayabilir” dedi.

Çözümün, “Doğu Akdeniz ülkelerinin hepsini bir uzlaşma için toplantıya çağırmak” olduğunu anlatan Kezek, “Herkes bir araya gelecek, sınırlar çizilecek, BM’ye gönderilecek” diye konuştu.

‘HİÇBİR KIYMETİ YOK’

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise, iki ülke arasındaki anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, “Yunanistan-Mısır anlaşmasının hiçbir kıymeti harbiyesi yok. Yunanistan’ın Libya ile ilgili olarak kıyıdaş olma konusunda bir alakası yok. Ne işi var orada? Biz Libya ile böyle bir anlaşma yapınca hepsi bu işin üstüne atladılar. Olsa da olmasa da biz şu anda Libya ile yaptığımız anlaşmayı kararlılıkla sürdürüyoruz, sürdüreceğiz. Size karşı yapılmış bir anlaşma değildir diyerek bize bilgileri yansıtıyorlar ancak olsa da olmasa da biz Libya konusunda kararlılıkla ilerliyoruz” dedi.

CUMHURİYET