İhracat artıyor. İyi.

Çünkü TL'nin değeri dolar karşısında düştüğü için Türk mallarının rekabet gücü artıyor.

İthalat düşüyor.

Tüketim için ithal edilen yabancı mallarda düşüş olması iyi. Milli gelirimizi tüketim için yabancıya daha az aktarmış oluyoruz.

Ancak...

Sanayi üretiminde kullanılan ara mal ithalatı da düşüyor. İyi değil.

Çünkü sanayi üretimi düşüyor.

“Bizim oğlan, bizim kız bir türlü iş bulamadı” diyoruz ya... İşler eskisi gibi değil, aynı işi yarı fiyatına yapıyoruz diyoruz ya... Piyasada para yok diyoruz ya... Bakan çok, alan yok diyoruz ya...  İcra dosyaları çığırından çıktı, herkes icralık diyoruz ya... İşletmeler toplu işçi çıkarıyor ya... Üretmediğimiz için.

Başa dönelim. İhracat artıyor, iyi demiştik değil mi? Üretirsek satabiliriz. Üretmezsek satamayız. TL'nin dolar karşısında kaybettiği değer kadar, ihracat artışımız yok.

Çünkü, yeteri kadar üretemiyoruz.

ENERJİ ŞİRKETLERİ BANKALARA BORÇLARINI ÖDEYEMİYOR

Yıllarca dolar ucuz diye, sanayici üretimde kullandığı ara malları ülke içinden satın almak yerine yurt dışından satın almayı tercih etti. Dolar pahalılandı. Ara malların fiyatı arttı. Ülke içinden satın almak için yerli yan sanayiye dönmek istedi. Olmadı. Çünkü ara mal üreten fabrikalar, atölyeler, işletmeler destek göremedikleri için dayanamamış, kepenk kapatmıştı.

Şimdi dolar pahalı. Ara mal ithalatı pahalı. Yerli yan sanayi daraldı. Sanayi üretimi düşüyor. Sanayici bankalara borçlu. Ucuz diye çektiği dolar kredisi ödenebilir olmaktan çıkmış durumda.

Sanayi üretimi düşünce, elektrik tüketimi düşüyor. Enerji şirketleri bankalara borçlarını ödeyemiyor.

Tarımsal üretimde elektrik tüketimi düşüşü çok daha fazla. Demek ki, tarımsal üretim de düşüyor. Çünkü, çiftçilik pahalı. Köyler boş. Tarım arazileri birer birer inşaat alanı olmuş.

Sonuç, yukarıdan aşağıya borç yayılıyor. Borçlu borcunu ödeyemeyince, alacaklı da başkasına borcunu ödeyemiyor. Çekler karşılıksız çıkıyor. Senetler protesto yiyor. Kepenkler iniyor. İşsizlik artıyor.

Ekonominin çarklarının dönmesi için faizin düşmesi iyi. İyi ama yetmez. Ülkenin hukuk düzeni yeteri kadar güven vermezse, nakit para gelmez, içerideki dışarı gider, dolara gider, düşse bile garanti diye faiz için bankaya gider.

GELDİK YİNE YARGI REFORMUNA

Geldik yine yargı reformuna. Ekonomide en etkili olacak yapısal tedbir, yargı reformudur.  Bu iş hükümet ve siyasi partiler üzeridir. Devlet meselesidir. Hepimizin işidir. Kuvvetler ayrılığını sağlamalıyız. Keyfilikten uzak ve makul sürede karar veren, kaliteli hukukçu kadrolarına sahip bir yargısal düzen inşa etmeliyiz.

Bu uzun soluklu bir iştir. Haydi deyince sorunlar bir anda çözülmez. Ancak her yolculuk ilk adımla başlar.  Yeter ki o adım kararlı olsun.

Türkiye'de hepimizin refah içinde yaşaması için başka pek çok ülkede olmayan sayısız güzellik var. İhtiyacımız olan, güven duygusu. Bunu sağlayacak olan da yargı sistemi. 

Başaracağımıza inanıyorum.

Yeter ki yıkarak değil, yaparak yürüyelim.

Metin Feyzioğlu

Odatv.com