Ekonomide Şimşek dış politikada Fidan dönemi

ANKARA — 

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Hükümeti’nin 18 koltuklu yapısını koruyarak, ekonomi yönetiminin başına Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atadığı Mehmet Şimşek’i getirdi.

Erdoğan, bugün TBMM’deki yemin töreni, Anıtkabir ziyareti ve uluslararası liderlerin katılımıyla Cumhurbaşkanlığı görevine başlama töreni ardından kabinesini ilan etti. Konuşmasında eski kabine üyelerine teşekkür ettiği sözler itibariyle Erdoğan, milletvekili seçilmiş 16 isim ile ilgili TBMM’de görevlendirilmeyerek yeniden bakanlığa getirme kapısını tümüyle kapattı.

Erdoğan, “İlkeler temelinde 85 milyonun birliği, dirliği, kardeşliği, refahı ve esenliği için engellere aldırmadan, zorluklar karşısında yılmadan çalışacağız. Türkiye Cumhurbaşkanı olarak tüm Türkiye'ye hizmet edeceğiz. Şimdiye kadar beraber çalıştığımız, nice sorunu birlikte çözdüğümüz, nice badireyi beraber aştığımız eski kabine üyelerimize bir kez daha teşekkür ediyorum. 28. Dönem Milletvekili olarak yüce Mecliste ülkemize hizmet mücadelesini sürdürecek mesai arkadaşlarımıza başarılar diliyorum. Bu arkadaşlarımız, milletimize yaptıkları hizmetlerle ülkemize kazandırdıkları eserlerle Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi'nin ilk döneminin kabine üyeleri olarak adlarını şimdiden tarihe yazdırmışlardır. Rabbim eski kabine üyelerimizin hepsinden razı olsun diyorum” dedi.

Cumhurbaşkanı Yardımcılığı’na Cevdet Yılmaz’ı getirdiğini açıklayan Erdoğan, eski kabinesinden milletvekili adayı göstermediği Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Kültür Turizm Bakanı Mehmet Ersoy’u görevine devam ettirme kararı aldı. Erdoğan, ilk kabinesinde olduğu gibi 18 koltuklu yapıyı ve tek Cumhurbaşkanı Yardımcısı görevlendirme tutumunu korudu.

İlk kabinesinde Ticaret Bakanlığı’na sonrasında görevden aldığı Ruhsar Pekcan’ı da getirmesiyle iki kadın bakan görevlendirmiş iken sonrasında tek kadın bakan ile devam eden yapı da değişmedi. Şimdi kabinedeki tek kadın bakan, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş oldu. Göktaş, Belçika’da milletvekilliği yapmasıyla tanınmış iken 2020’de Erdoğan tarafından Türkiye’nin Cezayir Büyükelçiliği’ne bakanlık dışı yapılan atamalardan birisi olarak getirilmişti.

Geçmişte Bingöl ve Diyarbakır milletvekilliğiyle Kürt (Zaza) kökenli kimliğiyle AKP’nin kuruluşundan itibaren partide görev alan Cevdet Yılmaz, daha önce Başbakan Yardımcılığı, Kalkınma Bakanlığı görevlerinde bulunmuş ve son olarak AKP’nin 28. Dönem TBMM’si için milletvekili aday listesinde “son üç dönem görev alanlar aday olamaz” kuralı nedeniyle yer almamıştı.

Sadece Türkiye’nin değil küresel ekonomi ilişkileri bakımından da ekonomi yönetimine kimin getirileceği merak konusuydu. Bu noktada yurtdışındaki şirketlere uzun yıllardır danışmanlık hizmeti vermiş ve daha öncede ekonominin başında olan Mehmet Şimşek, beklendiği ve kendisinin Twitter paylaşımlarında da işaretler verdiği üzere ekonomiden sorumlu isim oldu. Şimşek’in, seçim öncesinde Erdoğan ile 20 Mart’ta ilk görüşmesinde bakanlık teklifini reddetmesine karşın sonrasında Faruk Çelik gibi pek çok isim ile görüşmesi ve ardından teklife sıcak baktığı gündeme taşınmıştı.

İkinci tur öncesinde Dubai veya Londra’da değil Ankara’da yaşadığı yönünde Twitter paylaşımıyla birlikte Türk Lirası’nda kısa süreli değerlenme yaşanmasına neden olduğu vurgulanan Şimşek’in, ekonomi yönetimiyle ilgili bürokratik atamalarda tam yetkili olacağı iddiası gündemde. Bu kapsamda Şimşek’in, Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) gibi kurumlara kendi çalışma ekibini getireceği kulislere yansıdı.

Fidan ilk başta İran ile nükleer enerji müzakerecisiydi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dışişleri Bakanlığı’na ise Milli İstihbarat Başkanlığı (eski adıyla MİT) görevini Mayıs 2010’dan bugüne yürüten Hakan Fidan’ı getirdi. Astsubay kökenli, Brüksel’de NATO karargahında da görev almış Fidan, AKP iktidarında o zamanki adıyla Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) Başkanı iken uluslararası diplomasi alanında İran ile nükleer enerji müzakerelerindeydi.

Geçmişte Ahmet Davutoğlu’nun AKP Genel Başkanlığı döneminde milletvekili adaylığı gündeme gelmişken Erdoğan’ın talebiyle MİT’teki görevinde kaldığı kamuoyuna yansıyan Fidan, uzun yıllardır Rusya’yla Suriye müzakeresi başta olmak üzere Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile birlikte Türkiye’nin en kritik diplomatik temaslarında yer alıyordu.

İçişleri’ne MHP’ye yakın değil AKP’li isim tercihi

İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, Erdoğan’ın açıklamasıyla İçişleri Bakanlığı’na getirildi. AKP’nin kendi kadrolarından biri olarak kabul edilen Yerlikaya, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi yani Mülkiye mezunu ve 1990 yılından bugüne İçişleri Bakanlığı’nın personeli. Yerlikaya, Recep Akdağ’ın bakanlığı döneminde Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’ne getirilmişti. AKP’nin ilk hükümet yıllarından itibaren parti ve kadrolarınca yakın çalışma arkadaşı olarak görülmekte olan Yerlikaya, geçmişteki Gaziantep Valiliği dolayısıyla partideki güçlü Gaziantep ekolüyle de yakınlaştı.

Ankara kulislerinde; Süleyman Soylu’nun İstanbul Milletvekili seçilmesine rağmen İçişleri Bakanlığı görevini devam ettirmek istediği ve eğer Soylu olmazsa yine de MHP’ye yakın bir isim getirilebileceği de iddia edilmişti. Hafta içerisinde Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin ikili görüşmesi kapsamında, İçişleri Bakanlığı’nın da görüşüldüğü öne sürülmüştü.

Erdoğan, Ali Yerlikaya’yı İçişleri Bakanlığı’na getirmesiyle birlikte AKP’li bir isim tercihinde bulundu.

TSK’dan ikinci kez MSB’ye bakan ataması

Genelkurmay Başkanı iken darbe girişimi sürecini yaşamasına rağmen 24 Haziran 2018 sonrasındaki Cumhurbaşkanlığı Hükümeti’nin ilk Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar olmuştu. Akar’ın 14 Mayıs’ta, AKP Kayseri Milletvekili olmasıyla birlikte milletvekilliği yerine yeniden Milli Savunma Bakanlığı’na (MSB) dönebileceği iddia edilmişti.

Ancak Erdoğan, Akar’ın ardından ikinci kez Genelkurmay Başkanlığı’ndan Milli Savunma Bakanlığı’na atamada bulunmayı tercih etti ve bu sefer Orgeneral Yaşar Güler’i bakan olarak atadı. Dolayısıyla artık Akar gibi bakan olmasıyla Güler de fiilen Emekli Orgeneral rütbesinde.

Adalet Bakanlığı’na ise TBMM 27. Dönemi’nde AKP’nin Grup Başkanvekili koltuğundaki Yılmaz Tunç getirildi. Üç dönem kuralı nedeniyle Tunç’un milletvekili adayı olmaması nedeniyle adı bakanlık koltuğu için kulislerde geçiyordu. Benzer şekilde bu koltuğa Bülent Turan’ın da getirilebileceği iddiası vardı.

Çalışma ve Milli Eğitim’e akademisyen bakanlar getirildi

Erdoğan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ise Vedat Işıkhan’ı getirdiğini duyurdu. Kendi web sitesi https://www.vedatisikhan.com ‘da Cumhurbaşkanlığı’nda hali hazırda Sosyal Politikalar Kurulu üyesi olduğu vurgulanan Işıkhan, Yeşilay’da da görev alıyor görünüyor.

Erdoğan, Milli Eğitim Bakanlığı’na da Prof. Dr. Yusuf Tekin’i getirdi. Tekin, son olarak Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörlüğü görevindeydi.

Üç dönemlik isimler de bakanlığa taşındı

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç gibi AKP’nin üç dönem kuralı nedeniyle milletvekili listesinde olmayan başka isimler de kabineye girdi.

Rize milletvekili iken AKP’nin üç dönem kuralı nedeniyle vekil listesinde olmayan Osman Aşkın Bak, Erdoğan’ın memleketi Rizeli olmasıyla tanınıyor. Şimdi Gençlik ve Spor Bakanlığı’na atandı.

Geçmişte aynı bakanlık koltuğunda görev almış olan Kayseri Milletvekili iken üç dönem kuralıyla liste dışı kalmış olan Mehmet Özhaseki, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı oldu. Özhaseki, 31 Mart 2019’da AKP’nin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı adayı iken CHP’li Mansur Yavaş karşısında seçimi kaybetmişti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise, enerji piyasası uzmanlığıyla tanınıyor. Makine mühendisi Bayraktar’ın ekonomi hukuku ve enerji alanında yüksek lisans ve doktora dereceleri var.

Albayrak Grubu’nun yöneticisi Ticaret Bakanı

Erdoğan, Ticaret Bakanlığı’na ise Ömer Bolat’ı getirdiğini duyurdu. MÜSİAD yöneticiliğinde bulunmuş olan Bolat, 2000 yılından bu yana Albayrak Şirketler Grubunda Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Koordinatör olarak görev alıyordu.

Albayrak Grubu’nun en önemli özelliği siyaset alanında Yeni Şafak gazetesiyle etkin oluşu.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ise Abdulkadir Uraloğlu oldu. Geçmişte bürokrasiden istifasıyla AKP’den Trabzon milletvekili aday adayı olan Uraloğlu, listeye alınmamıştı ancak bürokraside görev almaya devam etmişti ve son olarak Karayolları Genel Müdürü idi.

Bu arada öncesinde özel sektörde görev aldıktan sonra eski kabinede bakan yardımcısı olan İbrahim Yumaklı, Tarım ve Orman Bakanlığı’na getirildi.

Benzer şekilde bakan yardımcısı olan Mehmet Fatih Kacır (https://mehmetfatihkacir.com) da, Sanayi ve Teknoloji Bakanı oldu.

Yıldız Yazıcıoğlu / VOA