DUVAR - Ekonomik koşulların giderek sertleştiği dönemde bankaların dağıttığı promosyonlar emekliye umut oldu. Ancak verilen promosyonlara haciz konulduğu yönünde şikayetler son günlerde arttı.

Bankaların, tüketici kredisi çeken ve ödeyemeyen emeklilerin maaşlarına bloke koyamayacağına hükmeden emekli hakim Feryal Atay, promosyonlara haciz konusunu değerlendirdi.

Atay, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93’üncü madde birinci fıkrasını hatırlatarak; “Bu kanunda, 'Sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88’inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez' hükmü yer almaktadır’’ dedi.

‘’SGK tarafından sigortalı veya ölümü halinde hak sahiplerine verilen gelir, aylık ve ödenekler; SGK’nın prim alacakları ile nafaka borçları dışında gelir, aylık ve ödenek sahibinin muvafakati olmadıkça haczedilemez" diyen Atay, "Bankalar tarafından yatırılan promosyona 5510 sayılı kanunun 93’üncü maddesinde sayılı ödemelerden olmadığı için alacak nedeniyle bloke konulabilir" ifadelerini kullandı.

7 bin 500 liraya kadar çıkan promosyonlara haciz konulabileceğine dair emsal bir karara rastlamadığını belirten Atay, ‘’5510 sayılı kanunun 93’üncü maddesinde sayılan gelir aylık ve ödenekler dışında banka hesabında bulunan mevduata bloke ve haciz konulabileceğine ilişkin kararlar verilmiştir’’ dedi.

'EMEKLİ MAAŞ HESABI SÖZLEŞMESİZ KREDİ HESABINA BAĞLANAMAZ'

Bazı emekliler ise, emekli maaş hesaplarının çektikleri kredi borcu nedeniyle kredi hesabına tanımlaması sonucu maaşlarını farklı bankaya taşıyamıyor.

Bankaların, kendiliğinden, emekli maaş hesabını kredi hesabına bağlamasının mümkün olmadığını belirten Atay, ‘’Böyle bir durum varsa tüketici bankayı şikâyet edebilir’’ diyor ve ekliyor: "Ancak tüketici kredi kullanırken kredi sözleşmesi yanında Bankacılık Hizmet Sözleşmesi de imzalamaktadır. Uygulamada hem Bankacılık Hizmet Sözleşmesi'nde hem de kredi sözleşmesinde bu konuda hüküm bulunmakta ayrıca emekliye, emekli maaşı hesabından ödeme yapılması konusunda talimat imzalatılmaktadır. İmzalanan talimat ve sözleşmeler uyarınca taksitler tahsil edilmektedir."

‘EMEKLİ MAAŞINA BLOKE KONULAMAZ’

Türk Borç Kanunu’nun (TBK) 26’ıncı maddesinde düzenlenen sözleşme özgürlüğü çerçevesinde sözleşme içeriğinin taraflarca kanunda öngörülen sınırlar içinde belirlenebileceğine dikkat çeken Atay, emekli maaşlarına bloke konulamayacağının altını bir kez daha çiziyor.

Atay, "Burada emekli maaşına bloke konusunun değerlendirilmesi gereklidir. Emeklinin maaşına bloke konulamaz, Anayasa'ya ve 5510 sayılı yasanın 93’üncü maddesine aykırılık teşkil eder. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (HGK) biliyorsunuz daha önce emekli maaşına bloke konulamayacağına karar vermişti, yine, 2021/1661 sayılı kararla tekrar aynı hususta karar vermiştir. HGK kararında emeklinin sözleşmede kabul ettiği emekli maaşına bloke konulmasına ilişkin düzenlemenin geçersiz olduğunu yani sözleşmedeki bu yöne ilişkin hükmün yasal olmadığı da belirtilmiştir" diyor.

'BLOKENİN KALDIRILMASI, HGK KURULU KARARLARI UYARINCA TALEP EDİLMELİDİR'

Banka tarafından emeklinin hesabına yatırılan promosyona kredi borcu nedeniyle bloke konulabileceğini belirten Atay, ‘’Burada önemle belirtilmesi gereken husus, promosyon almak isteyen tüketici kredi kullanmış ise maaşının başka bankaya taşımasının banka tarafından engellenmesi halidir. Bu durumda kişiler, maaşını promosyon için başka bankaya taşımak için emekli maaşına konulan blokenin kaldırılmasını Yargıtay Hukuk Genel kurulu kararları uyarınca talep edebilir’’ ifadelerini kullanıyor.

Kredi borcu nedeniyle kişilerin hak ve özgürlüklerinin özüne dokunan sınırlamaların kabul edilemez olduğuna vurgu yapan Atay, "Anayasa'nın 5 ve 17. maddeleri ile 5510 sayılı kanunun 93. maddesi uyarınca emekli maaşına bloke konulması uygulaması meşru temellere dayanmamaktadır’’ diyerek sözlerini tamamlıyor.

DUVAR