Emekliler bayramda asgari ücret kadar ikramiye istiyor

İZMİR — 

Kurban Bayramı yaklaşırken emekliler hesaplara 2 bin TL olarak yatacak bayram ikramiyesini bekliyor. İkramiyenin geçen aylarda 1100 TL’den 2 bin TL’ye çıkarılmasını yeterli bulmayan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Emekliler Sendikası (Emekli-Sen) ise ikramiyenin asgari ücret miktarı olan 8 bin 506 TL’ye yükseltilmesi için birçok ilde basın açıklaması yaptı.

İzmir’de Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) İl Müdürlüğü'nün önünde toplanan Emekli-Sen üyeleri “Bayram ikramiyesinin ‘emekli ikramiyesi’ adı altında değiştirilmesi ve hiçbir biçimde asgari ücretin altına düşmeyecek şekilde yılda iki ikramiye olarak güncellenmesi” talebinde bulundu.

Emekliler, “İnsanca yaşamak istiyoruz”, “Saray’a, ranta, savaşa değil emekliye bütçe”, “Hak verilmez alınır, zafer sokakta kazanılır” yazan dövizler açtı. “Zamlara, enflasyona, yoksulluğa karşı zam gelmeyen tek kalem: bayram ikramiyesi” başlığıyla yapılan açıklamayı Emekli-Sen Ege Bölge Temsilcisi Sabahattin Yeşiltepe okudu.

“Bize adeta sadaka veriyorlar”

Temmuz ayında emekli aylıklarına yapılacak zam öncesinde TÜİK’in enflasyonu düşük göstermeye çalıştığını savunan Yeşiltepe, “5 Haziran 2023 tarihinde, uydurma istatistikler kurumunca hızla ve istikrarlı biçimde düşürülen yıllık enflasyon oranı yüzde 39,59 olarak açıklandı. Enflasyon madde sepeti içindeki ağırlığı yüzde 2,9 olan doğalgazın fiyatı sıfır kabul edilerek açıklanan bu oran, gerçekleşen ve hissedilen enflasyonla uzaktan yakından ilgili değildir. Nitekim DİSK-AR tarafından emeklilerin gıda enflasyonu yüzde 66,9 olarak hesaplandı. Aradaki büyük uçurum, milyonlarca emekli ve hak sahibini açlık sınırı altında kalan maaşlara mahkum kılmaya devam edeceğine işaret ediyor” dedi.

Yeşiltepe bayram ikramiyelerinin de enflasyonun altında kalmasını eleştirerek, “Emekli maaşlarımız henüz cebimize girmeden ayın başında erimişken, bu ay sonunda resmi enflasyondan dahi etkilenmeyen tek kalem olan üç kuruş bayram ikramiyesini büyük müjdeler eşliğinde alacağız. Bize adeta sadaka veriyorlar. Ne var ki bu ikramiye ne kiramızı denkleştirmemize ne borçlarımızın bir nebze olsun azalmasına ne de soframıza et girmesine izin verecek” diye konuştu.

“Bu haliyle bayram ikramiyesi amacından kopuk ve anlamsız bir ödemeye dönüşmüş durumdadır”

Emeklilerin her yeni bayramı biraz daha yoksul karşıladığını dile getiren Yeşiltepe, “Oysa bayram ikramiyesinin amacı, emeklilerin bir nebze olsun nefes almalarını; çocukları ve torunlarıyla gönül rahatlığıyla bayramlaşmalarını sağlamaktır. Bu haliyle bayram ikramiyesi, amacından kopuk ve anlamsız bir ödemeye dönüşmüş durumdadır. Her bayrama eksi bakiye girip, her bayramdan biraz daha sıkıntıya düşerek çıkmak; her yeni bayramı biraz daha yoksul, biraz daha buruk karşılamak emeklilere reva görülmemelidir; görülemez” ifadelerini kullandı.

“Geçim sıkıntısı katlanarak arttı, eskiden böyle değildi”

Eyleme katılan emekliler de bayramı geçim sıkıntısıyla geçireceklerini söyledi. VOA Türkçe’ye konuşan 57 yaşındaki SSK emeklisi Firdevs Kutluk “Ben 7 bin 500 lira emekli aylığı alıyorum ve bu emekli aylığıyla ne yazık ki geçinemiyoruz” dedi.

TÜRK-İŞ tarafından en son hesaplanan Mayıs ayı gıda harcaması tutarının (açlık sınırı) 10 bin 360 TL’ye, yoksulluk sınırınınsa 33 bin 752 TL’ye yükseldiğini hatırlatan Kutluk, “Bize verilen maaşsa 7500 lira. Bununla kirayı mı ödeyeceğiz, elektriği mi ödeyeceğiz, suyu mu ödeyeceğiz” diye sordu.

Eşiyle toplam gelirinin 22 bin lira olduğunu söyleyen Kutluk, “10 bin lira ev kirası veriyoruz. Geri kalan parayla ancak zorunlu temel ihtiyaçlarımızı karşılayabiliyoruz. Avrupa’daki yaşlılar gibi tatilimizi yapamıyoruz, arada restoranlara gidip yemek yiyemiyoruz. Geçim sıkıntısı katlanarak arttı, eskiden böyle değildi. Emekli aylığımızla biz arada tatile de gidiyorduk, yemek de yiyebiliyorduk” şeklinde konuştu.

Her Kurban Bayramı’nda düzenli olarak kurban kestiklerini belirten Kutluk, bayram ikramiyesinin artık kurbanlık almaya yetmediğini söyledi: “Satın alma gücümüzü siz tahmin edin ne kadar düşmüş ki şu anda artık hiçbir şey kesemiyoruz. İki bin lira ikramiye neye yetecek? Bir kurbanlık en az 10 bin lira. Yerine göre 15 bin lira. Nasıl alacağız?”

“Bu zamanda insanca yaşamak için en az 20 bin lira maaş almamız lazım”

Tek emekli maaşıyla evini geçindirmeye çalışan İsmail Çakar da bayramda kurban kesemeyecek olanlardan. Çakar, “Bir kurbana 8-9 bin lira diyorlar. Onu alırsak ay başını getiremeyiz. Mecburen dostlar bize et verirse yiyeceğiz, vermezse kurban da kesemeyeceğiz” dedi.

Emekli hayatının giderek zorlaştığını söyleyen Çakar, “2008 yılında emekli oldum. Kamudan, PETKİM’den emekli oldum. Şu an 11 bin 700 lira alıyorum. Kamudan olduğu için yüksek. Ama çoluk çocuk da var. Bu para zor yetiyor, kıtı kıtına diyebilirim yani. Ay başını zor getiriyorum. Neyse ki ev kendime ait, zamanında aldım. Yoksa kendime ait olmasa Aliağa gibi yerde ev kiraları 8-10 bin arası değişiyor. O kirayı versek geçinemezdik” ifadelerini kullandı.

Emekli maaşının en az 20 bin lira olması gerektiğini söyleyen Çakar, hayat pahalılığı karşısında geçim yöntemini ise şöyle anlattı: “Hiçbir şeyin kalitelisini almıyoruz. Atıyorum, peynirin marketten en iyisini almaya kalksak 200 liradan aşağı değil. Biz ne yapıyoruz? Peynir kırıklarını alıyoruz. Veya pazardan daha ucuzunu almaya çalışıyoruz. 120-130 liraya almaya çalışıyoruz, ama markete gidersen peynirin kilosu 200 lira. Bu zamanda insanca yaşamak için en az 20 bin lira maaş almamız lazım. Biraz emekliler nefes alsın, rahat bir şekilde geçinsin.”

voa