Erdoğan: Doğu Akdeniz'de Libya'yla işbirliğimizi genişletmeyi hedefliyoruz

Cumhurbaşkanı Erdoğan basın toplantısında, "Doğu Akdeniz'deki doğal zenginliklerinden faydalanmak üzere arama ve sondaj dahil işbirliğimizi genişletmeyi hedefliyoruz" dedi.

Erdoğan, "Libya topraklarındaki işbirliği alanlarımızı genişletme hususunda da görüş birliğine vardık" diye konuştu.

Konuşmasında "Darbeci Hafter'i destekleyerek Libya'yı kan ve gözyaşına boğanları tarih yargılayacaktır" ifadelerini kullanan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Libya'nın geleceğini sürekli tehdit altında tutan bir kişinin bu konuda masaya oturacak bir temsil kabiliyeti de olamaz. Libyalı kardeşlerimizi asla darbecilerin ve lejyonerlerin insafına bırakmayacağız."

Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Fayez El Sarrac ise Türkiye'ye ülkesindeki sorunla ilgili tarihi ve cesur tutumundan ötürü teşekkür ettiklerini söyledi.

Fayez El Sarrac, Hafter'e bundan sonraki süreçte müzakere olanağı vermeyeceklerini, mücadelelerini "düşmanı tamamen ortadan kaldırıncaya dek sürdüreceklerini" belirtti.

Sarrac, "Libya'nın yeniden imarı sürecinde Türk şirketlerini Libya'da görmek istiyoruz" dedi.

Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Sarrac'ın Türkiye ziyareti, Libya'da 2011 yılından bu yana farklı gruplar arasında ve yoğunlukta devam eden iç savaş açısından kritik bir yol ayrımında gerçekleşti.

Ziyaretten çok kısa bir süre önce UMH, başkent Trablus'un tamamında kontrolü yeniden sağladığını açıkladı. UMH, dün de Trablus Uluslararası Havalimanı'nı almıştı. Rus ve Arap basını, General Halife Hafter'e bağlı güçlerin Trablus'un dış mahallelerinden çekilmeye başladığını duyurdu.

Libya'nın doğusunda kontrolü elinde tutan Tobruk merkezli, Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu, Nisan 2019'da UMH'nin yönetim merkezinin bulunduğu Trablus'a yönelik büyük bir taarruz başlatmıştı.

Libya Ulusal Ordusu, Trablus şehir merkezinin dışında kalan bazı mahalle ve bölgeleri ele geçirmişti. Ancak UMH, son haftalarda yürüttüğü operasyonlarla bu bölgelerin yeniden almaya ve bazı kritik askeri hedeflerde de kontrolü sağlamaya başladı.

Analistler ve uzmanlar, UMH'nin son dönemdeki ilerlemesinde Türkiye'nin verdiği askeri desteğin önemli rol oynadığını ve bu desteğin sahadaki dengeleri değiştirmeye başladığını söylüyor.

Türkiye ile Libya, Kasım ayında askeri ve güvenlik işbirliği anlaşması imzalamıştı. Bu anlaşma kapsamında, Türkiye'nin UMH güçlerine danışmanlık yapmak üzere asker göndermesi, ortak tatbikat ve operasyon düzenlenmesi ve malzeme desteği verilmesi öngörülüyor.

Türkiye'nin UMH güçlerine tank, zırhlı araç ve silahlı insansız hava aracı (SİHA) gibi askeri malzemeler gönderdiği belirtilirken, Suriye'deki hükümete karşı savaşan silahlı grupların bazılarına mensup savaşçıları da Libya'ya gönderdiği öne sürülüyor.

Reuters haber ajansına konuşan üst düzey Türk bir yetkili, ateşkes görüşmeleri öncesinde Trablus Uluslararası Havalimanı'nın UMH'nin kontrolüne geçmesinin çok kritik bir gelişme olduğunu söyledi.

Habere göre, yetkili, "Herkes masaya toprak kaybına uğramadan oturmak istiyor ancak kontrol ettiğiniz toprakların büyüklüğü masadaki pozisyonunuzu da güçlendiriyor" dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu hafta içinde yaptığı açıklamada, Hafter'i siyasi çözüme yanaşmamakla suçlamış ve Libyalı generalin savaşı kazanamayacağını söylemişti.

Diplomasi tarafında hareketli hafta

Libya konusunda bu hafta içerisinde sahadaki değişimlerin yanı sıra diplomasi cephesinde de önemli gelişmeler yaşandı.

Birleşmiş Milletler (BM) Pazartesi günü yaptığı açıklamada, hem UMH hem de Libya Ulusal Ordusu'nun Şubat ayında kesintiye uğrayan ateşkes görüşmelerine yeniden başlama konusunda uzlaştıklarını açıkladı. Görüşmelerin ne zaman ve nasıl başlayacağına ilişkin detaylar ise henüz bilinmiyor.

General Hafter, bu hafta içerisinde Mısır'a giderek temaslarda bulundu.

Arap basını, Hafter'in görüşmelere başlamak için Türk askerlerinin geri çekilmesini ön koşul olarak ortaya sürdüğünü iddia etti.

Ayrıca bu hafta içerisinde Sarraj'ın yardımcısı Ahmed Maytik ve UMH'nin Dışişleri Bakanı Tahir Siyala, Moskova'ya giderek, temaslarda bulundu.

UMH heyeti, Moskova'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve yardımcısı Mihail Bogdanov ile biraraya geldi.

Siyala, Moskova'da yaptığı açıklamada, görüşmelerde Libya'daki son durumun ele alındığını söyledi.

Lavrov da yaptığı açıklamada, askeri faaliyetlerin en kısa süre içerisinde durdurulması ve Libya'daki önde gelen siyasi ve sivil toplum temsilcilerinin katılımıyla kapsayıcı bir diyalogun organize edilmesi çağrısı yaptı.

Lavrov açıklamasında, müzakerelere zemin olarak Hafter'i destekleyen Tobruk merkezli Libya Temsilciler Meclisi'nin Başkanı Akile Salih'in sunduğu öneri kapsamında BM gözetimi altında bölge temsilcilerinin oylarıyla bir başkanlık konseyi oluşturulması önerisine de ilkesel destek verdiklerini söyledi.

Rusya, iç savaşın her iki tarafıyla da görüşüyor ancak Hafter'e destek verdiği öne sürülüyor.

Libya'nın Trablus ve Sirte gibi batısındaki şehirleri BM tarafından desteklenen ve uluslararası alanda tanınan UMH; doğu kesimlerini ise Tobruk merkezli Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu kontrol ediyor. Libya'nın büyük oranda çöl olan güney kesimlerinin kontrolü de yerel aşiretlerin elinde bulunuyor.

Türkiye ve Katar gibi ülkeler UMH'yi desteklerken; BAE, Mısır ve Suudi Arabistan'ın da Hafter'e destek verdiği biliniyor.

BBC TÜRKÇE